Lit z zasobów geotermalnych

• Autorzy: Polak Renata , Dziki Dariusz , Rudy Stanisław , Biernacka Beata

Identyfikatory

DOI

10.15199/62.2025.11.4

Warianty tytułu

EN

Lithium from geothermal resources

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Lit jest niezbędnym składnikiem akumulatorów litowo-jonowych do pojazdów elektrycznych i magazynów energii w skali sieciowej. Przedstawiono wiadomości dotyczące jego właściwości, zastosowań, źródeł oraz metod pozyskiwania. Omówiono rozwijane projekty będące integracją instalacji geotermalnych z bezpośrednią ekstrakcją litu, a także wynikające z tego potencjalne korzyści w postaci zmniejszenia emisji CO2 i zwiększenia wykorzystania zasobów geotermalnych.

EN

A review, with 88 refs., on the properties, applications, sources, and extn. methods of Li. A detailed discussion of the world’s major natural sources of Li was provided. Methods for extg. Li from geothermal deposits were presented, as well as the integration of geothermal installations with direct lithium extn., highlighting the potential benefits of reducing CO₂ emissions and increasing the utilization of geothermal resources.

Słowa kluczowe

PL

lit; energia geotermalna; bezpośrednia ekstrakcja litu

EN

lithium; geothermal energy; direct lithium extraction

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Przemysł Chemiczny
• Rocznik: 2025
• Tom: T. 104, nr 11
• Strony: 1097--1103
• Opis fizyczny: Bibliogr. 88 poz., rys.

Twórcy

autor

Polak Renata

• Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie

• https://orcid.org/0000-0001-5880-566X

autor

Dziki Dariusz

• Katedra Techniki Cieplnej, Wydział Inżynierii Produkcji, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul Głęboka 31, 20-612 Lublin

• https://orcid.org/0000-0003-4879-4404

autor

Rudy Stanisław

• Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie

• https://orcid.org/0000-0002-9499-8662

autor

Biernacka Beata

• Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie 000-0001-5532-0683

• https://orcid.org/0000-0001-5532-0683

Bibliografia

• [1] Krajowy Raport Inwentaryzacyjny 2025. Inwentaryzacja emisji i pochłaniania gazów cieplarnianych w Polsce dla lat 1988-2023, Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami (KOBiZE), Warszawa 2025.
• [2] M. Biernacki, J. Poluszyńska, P. P. Wieczorek, Przem. Chem. 2025, 104, nr 8, 804.
• [3] Organizacja Narodów Zjednoczonych, Przekształcamy nasz świat: Agenda na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030, rezolucja A/RES/70/1, 21 października 2015 r.
• [4] K. Cygańczuk, Przem. Chem. 2021, 100, nr 7, 627.
• [5] A. Mituś, Przem. Chem. 2022, 101, nr 10, 748.
• [6] https://www.pgi.gov.pl/aktualnosci/display/13364-lit-metale-zielonejrewolucji.html, dostęp 10 lipca 2025 r.
• [7] B. Adamska, Energetyka Rozproszona 2022, 7, 55.
• [8] https://www.gov.pl/web/klimat/surowce-strategiczne-i-krytyczne-dlapolski-i-ue, dostęp 10 lipca 2025 r.
• [9] K. Sierociński, B. Michalski, Surowce krytyczne Ameryki Łacińskiej i bezpieczeństwo ekonomiczne Unii Europejskiej, Polski Instytut Ekonomiczny, Warszawa 2024.
• [10] U. S. Geological Survey, Draft critical mineral list. Summary of methodology and background information, Reprt 2018-2021, DOI: 10.3133/ofr20181021.
• [11] V. Schenker, P. Bayer, Ch. Oberschelp, S. Pfister, Renew. Sustain. Energy Rev. 2024, 199, nr 1, DOI: 10.1016/j.rser.2024.114456.
• [12] W. Stringfellow, P. Dobson, Energies 2021, 14, 6805, DOI: 10.3390/en14206805.
• [13] J. M. Weinand, G. Vandenberg, S. Risch, J. Behrens, S. L. S. Noah, Adv. Appl. Energy 2023, 11, 100148, DOI: 10.1016/j.adapen.2023.100148.
• [14] https://pl.wikipedia.org/wiki/John_Douglas_Cockcroft, dostęp 10 lipca 2025 r.
• [15] J. Massalski, Fizyka dla inżynierów, Cz. II, Fizyka współczesna, WNT, Warszawa 2018.
• [16] J. Polaczek, Przem. Chem. 2019, 96, nr 11, 964.
• [17] https://dzienniknaukowy.pl/nagroda-nobla-2019-z-chemii-za-rozwoj-baterii-litowo-jonowych, dostęp 10 lipca 2025 r.
• [18] R. Sołoniewicz, Pierwiastki chemiczne grup głównych, WNT, Warszawa 1989.
• [19] https://www.naukowiec.org/wiedza/chemia/lit_442.html, dostęp 10 lipca 2025 r.
• [20] J. Dzięgielewski, Chemia nieorganiczna, Cz. II: Chemia pierwiastków grup głównych i ich ważniejszych związków, Uniwersytet Śląski, Katowice 1986.
• [21] M. Weller, T. Overton, J. Rurke, F. Amstrong, Chemia nieorganiczna, t. 2, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2024.
• [22] P. A. Cox, Chemia nieorganiczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006.
• [23] https://www.britannica.com/science/lithium-chemical-element, dostęp 10 lipca 2025 r.
• [24] Ł. Bednarski, Lit: złoto przyszłości. Globalny wyścig o dominację w produkcji baterii i zwycięstwo w nowej rewolucji energetycznej, Helion, Gliwice 2024.
• [25] S. L. Badea, V. C. Niculescu, A. M. Iordache, Materials 2023, 16, 3817.
• [26] V. Balaram, M. Santosh, M. Satyanarayanan, N. Srinivas, H. Gupta, Geosci. Front. 2024, 15, nr 5, 101868, DOI: 10.1016/j.gsf.2024.101868.
• [27] X. Wen i in., J. Magnesium Alloys 2023, 13, nr 5, 2267, DOI: 10.1016/j.jma.2023.09.019.
• [28] C. Larsson, F. Larsson, J. Xu, K. Runesson, L. E. Asp, Composites Sci. Technol. 2023, 244, 110299, DOI: 10.1016/j.compscitech.2023.110299.
• [29] V. Chinnu, H. Sreemoolanadhan, R. Vaish, Int. Mater. Rev. 2021, 67, nr 7, 1, DOI: 10.1080/09506608.2021.1994108.
• [30] J. Szlugaj, B. Radwanek-Bąk, Gosp. Surow. Mineral. 2022, 38, nr 1, 61.
• [31] E. P. Comer, Energy 1978, 3, nr 3, 237.
• [32] A. Kabat-Pendias, Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 1997, nr 448a, 181.
• [33] J. Rybakowski, Psychiatr. Pol. 2020, 54, nr 6, 1047.
• [34] M. Weller, T. Overton, J. Rurke, F. Amstrong, Chemia nieorganiczna, t. 3, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2024.
• [35] M. Kleoff, P. Kiler, P. Heretsch, Beilstein J. Org. Chem. 2022, 18, 754.
• [36] B. Sanjuan, B. Gourcerol, R. Millot, D. Rettenmaler, E. Jeandel, A. Rombaut, Geothermics 2022, 101, 1102386.
• [37] https://pubs.usgs.gov/periodicals/mcs2025/mcs2025-lithium.pdf, dostęp 10 lipca 2025 r.
• [38] J. Zienkowicz, I. Gajewska, I. Senderacka, W. Wallmondea, Kalendarz chemiczny, cz. II, t. 2, PWT, Warszawa 1955.
• [39] T. Motowicka-Terelak, H. Terelak, C. Pietruch, Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 1997, nr 448b, 211.
• [40] D. London, Ore Geol. Rev. 2018, 101, 349.
• [41] I. Warren, Techno-Economic Analysis of Lithium Extraction from Geothermal Brines, Technical Report NREL/TP-5700-79178, National Renewable Energy Laboratory, Denver 2021.
• [42] S. Paź-Dyderska, M. K. Dyderski, A. M. Jagodziński, Kosmos 2021, 70, nr 1, 9.
• [43] O. Murphy, M. N. Haji, Front. Chem. Eng. 2022, 4, 1008680.
• [44] https://www.bbc.com/future/article/20201124-how-geothermal-lithium-could-revolutionise-green-energy, dostęp 15 lipca 2025 r.
• [45] G. Neupane, D. S. Wendt, Trans.-Geotherm. Resour. Counc. 2017, 41, 1938.
• [46] https://www.brgm.fr/en/current-project/eugeli-lithium-extraction-geothermal-brines-europe, dostęp 15 lipca 2025 r.
• [47] B. Gourcerol, B. Sanjuan, R. Millot, D. Rettenmaier, E. Jeandel, A. Genter, C. Bosia, A. Rombaut, Geothermics 2024, 119, 102956.
• [48] K. Alms, M. Heinelt, A. Groeneweg, Geothermics 2025, 127, 103207.
• [49] https://kongresgeotermalny.pl/wp-content/uploads/2024/02/stan-wykorzystania-energii-geotermalnej.pdf, dostęp 15 lipca 2025 r.
• [50] W. Nowak, R. Sobański, M. Kabat, Systemy pozyskiwania i wykorzystania energii geotermicznej, Wyd. Politechniki Szczecińskiej, Szczecin 2000.
• [51] R. Tytko, Odnawialne źródła energii, OWG, Warszawa 2009.
• [52] M. Kaczmarczyk, GLOBEnergia 2009, nr 2, 13.
• [53] A. Stachel, Wykorzystanie energii wnętrza Ziemi, Wyd. Uczelniane Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie, Szczecin 2013.
• [54] W. M. Lewandowski, E. Klugmann-Radziemska, Proekologiczne odnawialne źródła energii. Kompendium, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2017.
• [55] R. Tytko, Urządzenia i systemy energetyki odnawialnej, Wydawnictwo i Drukarnia Towarzystwa Słowaków w Polsce, Kraków 2020.
• [56] B. Kępińska, Tech. Posz. Geol. Geotermia, Zrówn. Rozw. 2016, nr 1, 5.
• [57] http://energia-geotermalna.org.pl/deklaracja-z-bali/, dostęp 20 czerwca 2025 r.
• [58] B. Igliński, R. Buczkowski, M. Cichosz, G. Piechota, Technologie geoenergetyczne, Wyd. Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2010.
• [59] A. Sowizdzal, Renew. Sust. Energy. Rev. 2018, 82, 4020.
• [60] R. Polak, D. Dziki, A. Krzykowski, S. Rudy, B. Biernacka, Przem. Chem. 2022, 101, nr 9, 646.
• [61] J. W. Lund, Mat. Konf. „Międzynarodowe Dni Geotermalne, Polska 2004”, Wyd. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN, Kraków 2004, 33.
• [62] M. Rubik, Pompy ciepła w systemach geotermii niskotemperaturowej, Multico Oficyna Wydawnicza, Warszawa 2011.
• [63] T. Latour, K. Smętkiewicz, Biuletyn Uniejowski 2012, 1, 79.
• [64] I. B. Fridleifsson, Tech. Posz. Geol. Geotermia, Zrówn. Rozw. 2009, nr 1, 3.
• [65] B. Kępińska, Tech. Posz. Geol. Geotermia, Zrówn. Rozw. 2018, nr 1, 5.
• [66] R. Polak, D. Dziki, A. Krzykowski, S. Rudy, Z. Serwatka, J. Tomiło, Teka Komisji Motoryzacji Energ. Rol. Pol. Akad. Nauk, Oddz. Lublin 2013, 13, nr 1, 133.
• [67] J. Zimny, M. Struś, P. Lech, S. Bielik, Wytwarzanie energii elektrycznej z zasobów geotermicznych Polski, Polska Geotermalna Asocjacja, Stowarzyszenie Naukowo-Techniczne, Kraków-Wrocław 2014.
• [68] M. Kaczmarczyk, Tech. Posz. Geol. Geotermia, Zrówn. Rozw. 2011, 50, nr 1-2, 131.
• [69] K. Smętkiewicz, GlobEnergia 2010, nr 2, 8.
• [70] R. Polak, A. Krzykowski, D. Dziki, S. Rudy, Przem. Chem. 2014, 93, nr 10, 1773.
• [71] B. Kępińska, Przeg. Geol. 2021, 69, nr 9, 559.
• [72] A. Sapińska-Śliwa, M. Dudek, R, Wiśniowski, M. Jaszczur, T. Śliwa, Przem. Chem. 2016, 95, 8, 1524.
• [73] M. Hajto, Przeg. Geol. 2021, 69, nr 9, 566.
• [74] https://globenergia.pl/lit-z-wod-geotermalnych-nadzieja-dla-branzy-magazynow-energii, dostęp 21 lipca 2025 r.
• [75] https://www.bing.com/search?q=Cornish%20Lithium%20Plc.%20%7C%20Lithium%20exploration%20within%20Cornwall%2C%20UK&form=SWAUA2, dostęp 21 lipca 2025 r.
• [76] https://en.wikipedia.org/wiki/Cornish_Lithium, dostęp 21 lipca 2025 r.
• [77] https://cornishlithium.com, dostęp 21 lipca 2025 r.
• [78] https://cdn.prod.website-files.com/63db257f39a0ee46cb665e15/646bff8529aedec00167f197_2020%20WGC%20mineral%20extraction.pdf, dostęp 21 lipca 2025 r.
• [79] https://www.cthermal.com/latest-news/ctr-selects-aquatech-for-its-us-1-billion-lithium-hydroxide-facility-in-california, dostęp 21 lipca 2025 r.
• [80] https://www.brgm.fr/en/current-project/eugeli-lithium-extraction-geothermal-brines-europe, dostęp 21 lipca 2025 r.
• [81] https://www.eramet.com/en/news/eramet-and-electricite-de-strasbourg-announce-the-success-of-the-first-pilot-test-to-extract-lithium-from-geothermal-brine-in-alsace-france/, dostęp 21 lipca 2025 r.
• [82] https://www.eramet.com/en/news/eugeli-the-project-comes-to-an-endwith-the-first-successful-production-of-battery-grade-lithium-carbonate/, dostęp 21 lipca 2025 r.
• [83] https://www.eramet.com/en/activities/ageli-geothermal-lithium/, dostęp 21 lipca 2025 r.
• [84] https://www.eramet.com/en/news/eramet-es-ageli-geothermal-lithium-project-officially-recognized-as-a-strategic-project-by-the-europeanunion/, dostęp 21 lipca 2025 r.
• [85] https://v-er.eu/blog/zero-carbon-lithium-optimisation-plant-opening/, dostęp 21 lipca 2025 r.
• [86] https://v-er.eu/blog/production-of-battery-quality-lithium-hydroxidemonohydrate/, dostęp 21 lipca 2025 r.
• [87] https://en.wikipedia.org/wiki/Vulcan_Energy_Resources#:~:text=Vulcan%20Energy%20Resources%20is%20a%20lithium%20and%20renewable,through%20its%20Zero%20Carbon%20Lithium%E2%84%A2%20project.%20%5B1%5D%20, dostęp 21 lipca 2025 r.
• [88] https://www.egec.org/wp-content/uploads/2023/01/Geothermal-minerals-for-the-EU-critical-raw-materials-act.pdf, dostęp 21 lipca 2025 r.