Porównanie odpływu z większych jezior Polski oraz problemy jego oceny

• Autorzy: Jańczak J. , Choiński A.

Warianty tytułu

EN

Comparison between discharGes of larger lakes in Poland and problems with their assessment

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Na podstawie średnich izorei i powierzchni zlewni jeziornych oszacowano odpływ z 507 odpływowych i przepływowych jezior Polski. Wzięto pod uwagę jeziora większe od 100 ha, położone na trzech głównych pojezierzach. W jeziorach w różnym stopniu następuje transformacja przepływającej przez nie wody. Ma to wpływ na ustrój hydrologiczny rzek pojeziernych. Największy wpływ na obieg wody mają jeziora na Pojezierzu Mazurskim, mniejszy na Pojezierzu Pomorskim, a najmniejszy na Pojezierzu Wielkopolskim. Dokonano typologii hydrologicznej jezior, którą oparto na odpływie z jezior. Przeprowadzono dyskusję terminologiczną dotyczącą pojęcia zasobów dynamicznych jezior. Nie powinno się ich wiązać automatycznie z zasobami retencji czynnej jezior.

EN

The discharges from 507 both flow-through and outflow laes in Poland were estimated on the isopleths of mean annual specific discharges from the lake [catchment area/surface]. The analysis covered lakes the surface of which exceeded 100 ha, located in three main Polish lake districts. Water flowing through the lakes undergoes transformation to various extents, what influences the hydrological regime of rivers located in lake areas. The lakes of the Masurian Lakeland have the highest impact on the water circulation. They are followed by the lakes in the Pomeranian Lakeland and the Great Poland Lakeland. The anaolysed lakes were hydrologically classified based on the type of discharge. The article discusses also the terminology of the dynamic lake resources, which should not be automatically associated with the lake active retention.

Słowa kluczowe

PL

obieg wody; hydrologia jeziora; porównanie odpływu; odpływ wody z jeziora

EN

lake hydrology; water circulation

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Gospodarka Wodna
• Rocznik: 2013
• Tom: Nr 1
• Strony: 31--35
• Opis fizyczny: Bibliogr. 23 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Jańczak J.

• Uniwersytet Gdański, Zakład Geografii Pojezierzy

autor

Choiński A.

• Uniwersytet Adama Mickieiwcza w Poznaniu, Zakład Hydrologii i Gospodarki Wodenj

Bibliografia

• 1. Atlas Hydrologiczny Polski., 1987, J. Stachy. (red.), Wyd. Geol. Warszawa.
• 2. Atlas Jezior Polski., J. Jańczak. (red.), T. 1-2. 1996, 1997, 1999. Bogucki Wyd. Naukowe. Poznań.
• 3. Atlas Podziału Hydrograficznego Polski. 2005, H. Czarnecka, (red.), IMGW Warszawa.
• 4. E. BAJKIEWICZ-GRABOWSKA, 1980, Zmiany wielkości przepływu z biegiem rzeki (na przykładzie rzeki pojeziernej - Jorki). Przegl. Geof. 25, z. 3-4. 333-341.
• 5. E. BAJKIEWICZ-GRABOWSKA, 2002, Obieg materii w systemach rzeczno-jeziornych. Uniw. Warsz. Wydz. Geogr. i Stud. Reg.
• 6. E. BAJKIEWICZ-GRABOWSKA, Z. MIKULSKI, 1993. Próba uporządkowania i zdefiniowania hydrologicznej terminologii jeziornej. Przegl. Geofiz., z. 3-4. 301-315.
• 7. D. BOROWIAK, 2000, Reżimy wodne i funkcje hydrologiczne jezior Niżu Polskiego. Bad. Limn. 2. Gdańsk.
• 8. A. CHOIŃSKI, 1995. Zarys limnologii fizycznej Polski. Wyd. U AM Poznań.
• 9. A. CHOIŃSKI, 2007. Limnologia fizyczna Polski. Wyd. Nauk. UAM. Poznań.
• 10. J. JAŃCZAK, 1991. Fizycznogeograficzna typologia i ocena jezior na przykładzie Pojezierza Wielkopolskiego. Mat. Bad. IMGW, ser. Hydr. i Ocean, nr 15.
• 11. J. JAŃCZAK, 2002, Optymalizacja metod i sieci pomiarowej na jeziorach oraz ich rola w transformacji odpływu i głównych biogenów. Wiad. IMGW, z. 2. 39-54.
• 12. J. JAŃCZAK, 2009, Porównanie odpływu z większych jezior pojezierzy Wielkopolskiego i Pomorskiego, [w:] Zasoby i ochrona wód. Red. R. Bogdanowicz, J. FacBeneda. Fund. Rozw. Uniw. Gdańskiego, 63-73.
• 13. W. LANGE, 1986., Fizyczno-limnologiczne uwarunkowania tolerancji systemów jeziornych Pomorza. Zesz. Nauk. UG. Rozpr. i Monogr. 79. Gdańsk.
• 14. W. LANGE, 1993, Metody badań fizyczno-limnologicznych. Uniw. Gdański.
• 15. W. MARSZELEWSKI, 2005. Zmiany warunków abiotycznych w jeziorach Polski północno-wschodniej. Wyd. UMK. Toruń.
• 16. Z. MIKULSKI, 1970, Kształtowanie się bilansu wodnego jezior w Polsce. Przegl. Geogr. T. 42, z. 3. 433-447.
• 17. E. OKULANIS, 1982, Rola jezior w kształtowaniu powierzchniowych zasobów wodnych Pojezierza Kaszubskiego. Zesz. Nauk. UG, Rozpr. i Monogr. 37. Gdańsk.
• 18. E. OKULANIS, 1993, Stosunki hydrologiczne jezior. [w:] Metody badań fizycznolimno-logicznych. (red.), W. Lange. Uniw. Gdański. 43-66.
• 19. Z. PASŁAWSKI, 1962, Wpływ jezior przepływowych na reżim stanów wody rzek niżowej części dorzecza Odry. Gaz. Obs. P/HM nr 8.
• 20. Z. PASŁAWSKI, 1969, Zarys limnologii fizycznej jeziora Miedwie. Prace PIHM 96.
• 21. Z. PASŁAWSKI, 1975, Typologia hydrologiczna jezior Pojezierza Wielkopolskiego. Przegl. Geof. z. 4. 271-280.
• 22. Z. PASŁAWSKI, 1985, Hydrologiczne studium systemu rzecznego Obry. Bad. Fi-zjogr. n. Pol. Zach. T. 35. ser. A.
• 23. Podział Hydrograficzny Polski., 1980. IMGW, Warszawa.