The problem of multiple criteria selection of the surface mining haul trucks

• Autorzy: Bodziony P. , Kasztelewicz Z. , Sawicki P.

Identyfikatory

DOI

10.1515/amsc-2016-0017

Warianty tytułu

PL

Problem wielokryterialnego doboru wodzideł w kopalniach odkrywkowych

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Vehicle transport is a dominant type of technological processes in rock mines, and its profit ability is strictly dependent on overall cost of its exploitation, especially on diesel oil consumption. Thus, a rational design of transportation system based on haul trucks should result from thorough analysis of technical and economic issues, including both cost of purchase and its further exploitation, having a crucial impact on the cost of minerals extraction. Moreover, off-highway trucks should be selected with respect to all specific exploitation conditions and even the user’s preferences and experience. In this paper a development of universal family of evaluation criteria as well as application of evaluation method for haul truck selection process for a specific exploitation conditions in surface mining have been carried out. The methodology presented in the paper is based on the principles of multiple criteria decision aiding (MCDA) using one of the ranking method, i.e. ELECTRE III. The applied methodology has been allowed for ranking of alternative solution (variants), on the considered set of haul trucks. The result of the research is a universal methodology, and it consequently may be applied in other surface mines with similar exploitation parametres.

PL

Transport samochodowy jest dominującym rodzajem transportu w procesach technologicznych w kopalniach surowców skalnych; jego opłacalność jest ściśle powiązana z kosztami ekploatacji parku maszynowego, w tym ze zużyciem oleju napędowego. Racjonalny dobór systemu transportowego z wykorzystaniem wozideł, powinien wynikać z dokładnej analizy aspektów techniczno-ekonomicznych, inwestycyjnych oraz eksploatacyjnych. Ponadto, wozidła powinny być dobierane z uwzględnieniem wszystkich istotnych parametrów w określonych warunkach eksploatacyjnych, a nawet preferencji użytkownika. W niniejszej pracy opracowano uniwersalny zbiór kryteriów oceny oraz zastosowano metodę oceny w zakresie doboru wozideł technologicznych dla odkrywkowych kopalń surowców skalnych. Przedstawiona w pracy metodyka wyboru wykorzystuje nurt wielokryterialnego wspomagania decyzji (WWD), a w szczególności jedną z jego metod – ELECTRE III. Zastosowane narzędzie pozwoliło na uszeregowanie alternatywnych propozycji rozwiązań – wariantów, w analizowanym zbiorze wozideł technologicznych. Zaproponowana metodyka ma charakter uniwersalny i może być zastosowana w innych zakładach górniczych o podobnych warunkach eksploatacyjnych.

Słowa kluczowe

EN

selection of mining machines; haul trucks; surface mining; multiple criteria decision aiding; ELECTRE III method

PL

dobór maszyn górniczych; wozidła technologiczne; górnictwo odkrywkowe; wielokryterialne wspomaganie decyzji; metoda ELECTRE III

• Wydawca: Instytut Mechaniki Górotworu PAN
• Czasopismo: Archives of Mining Sciences
• Rocznik: 2016
• Tom: Vol. 61, no. 2
• Strony: 223--243
• Opis fizyczny: Bibliogr. 19 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Bodziony P.

• Katedra Górnictwa Odkrywkowego, Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków, Poland

autor

Kasztelewicz Z.

• Katedra Górnictwa Odkrywkowego, Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków, Poland

autor

Sawicki P.

• Zakład Systemów Transportowych, Politechnika Poznańska, Poznań, Poland

Bibliografia

• [1] Bazzazi A.A, Osanloo M., Karimi B., 2009. Optimal open pit mining equipment selection using fuzzy multiple attribute decision making approach. Archives of Mining Sciences, Vol. 54, No 2, p. 301-320.
• [2] Bodziony P., Furmanik K., 2008. O doborze samochodów technologicznych w kopalniach surowców skalnych. Transport Przemysłowy, Vol. 1, No 31, p. 70-75.
• [3] Bodziony P., 2013. Dobór środków transportu samochodowego w odkrywkowych kopalniach surowców mineralnych z uwzględnieniem aspektów techniczno-ekonomicznych. Rozprawa doktorska. AGH, Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki, Kraków.
• [4] Bodziony P., 2010. O metodzie doboru wozideł w odkrywkowych kopalniach surowców skalnych. Górnictwo Odkrywkowe, Vol. 1, p. 18-21.
• [5] Czaplicki J.M., 2006. Modelowanie procesu eksploatacji systemu koparki - wywrotki. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, nr 1740.
• [6] Czaplicki J.M., 2009. Shovel-truck systems. Modelling analysis and calculation. CRC Press, Londyn.
• [7] Gałkowski T., 1992. Metodyka doboru układów technologicznych K-S-Kr. Rozprawa doktorska AGH, Kraków.
• [8] Hebda M., 2005. Eksploatacja samochodów. Instytut Technologii Eksploatacji - Panstwowy Instytut Badawczy, Radom.
• [9] Jaśkowski A., 1998. Wieloaspektowa optymalizacja ilosciowo-jakościowej struktury produkcji grupy kopalń węgla kamiennego (spółki, holdingu) w dostosowaniu do potrzeb odbiorców. Archives of Mining Sciences, Vol. 4, No 2, p. 605-612.
• [10] Kozioł W., Uberman R., 1994. Technologia i organizacja transportu w górnictwie odkrywkowym Wy dawnictwa AGH, Kraków.
• [11] Marijew P.Ł., Kuleszow A.A., Jegorow A.N., Zyraniow I.W., 2004. Samochodowy transport kopal niany. Wydawnictwo Nauka, Sankt-Petersburg.
• [12] Roy B., Vanderpooten D., 1995. The European School of MCDA: A historical review. Proceedings of EURO XIV Conference, Jerusalem, 3-6 July 1995, p. 39-65.
• [13] Roy B., 1990a. The Outranking approach and the foundations of ELECTRE Methods. [In:] Bana e Costa C.A., Readings in Multiple Criteria Decision Aid, Springer-Verlag, Berlin, p. 184-203.
• [14] Roy B., 1990b. Wielokryterialne wspomaganie decyzji. Wydawnictwo Naukowo-Techniczne Warszawa.
• [15] Roy B., 1999. Decision-aiding today: What should we expect? [In:] Gal T., Stewart T.J., Hanne T. (eds.). Multicriteria decision making. Advances in MCDM models, algorithms, theory, and applications. Kluwer Academic Publisher, Boston, p. 1.1-1.24.
• [16] Sawicka H., 2012. Metoda reorganizacji systemu dystrybucji towarów. Rozprawa doktorska. Politech nika Warszawska, Wydział Transportu, Warszawa.
• [17] Sawicki P., 2001. Wielokryterialny dobór operatora usług logistycznych. Logistyka, Vol. 4, p. 59-66.
• [18] Vincke P., 1992. Multicriteria decision-aid. John Wiley & Sons, Chichester.
• [19] Vincke P., 1999. Outranking approach. [In:] Gel T., Stewart T.J., Hanne T. (red.): Multicriteria decision making. Advances in MCDM models, algorithms, theory and applications. Kluwer Academic Publisher, Boston, p. 11.1-11.29.

Uwagi

PL

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę