Lost intranslation: popular science genre as a mediation between American and Polish culture – the case study of National Geographic

• Autorzy: Bołtuć M.

Warianty tytułu

PL

Zagubione w przekładzie: gatunek popularno-naukowy jako mediacja pomiędzy amerykańską a polską kulturą – studium National Geographic

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Popular science genre is usually defined as a genre whose aim is to fulfill a significant cultural and social function of popularizing science, scientific knowledge and research. This paper discusses the popular science translation or rather cultural adaptation, regarded as a mediation between these two cultures. The qualitative and quantitative research findings concerning headlines and sub-headlines discussed here, as well as their relation in the two cultures, may be of relevance to the work of all those interested in the mutual relation between language and popularization of science, in particular to linguists, translators, sociologists, philosophers of culture as well as journalists.

PL

Gatunek popularno-naukowy jest zwykle definiowany jako gatunek, którego celem jest ważna funkcja kulturowa i socjalna popularyzacji nauki, wiedzy naukowej i badań. National Geographic jest przykładem amerykańskiego magazynu popularno-naukowego, który jest wydawany i tłumaczony na wiele języków, a wśród nich jest jego polska edycja. Badania nad artykułami popularno-naukowymi i ich stylem w oryginalnej wersji angielskiej i w tłumaczeniu na polski pozwalają na wgląd w obie kultury. Artykuł omawia tłumaczenie popularno-naukowe lub raczej adaptację kulturową, traktowaną jako mediację pomiędzy dwoma kulturami. Na elementy językowe, szczególnie ważne z perspektywy dziennikarskiej, mającej na celu uczynienie szeroko dostępny dyskurs popularno-naukowy, składają się: nagłówki/tytuły, podtytuły, nagłówki w treści artykułów oraz nagłówki/tytuły rozpoczynające sekcje artykułów. Jakościowe i ilościowe wyniki badań, dotyczące tytułów i podtytułów prasowych omawianych w artykule, jak również ich relacji w obu kulturach, mogą mieć znaczenie dla badaczy zainteresowanych wzajemnymi relacjami pomiędzy językiem a popularyzacją nauki, w szczególności dla językoznawców, tłumaczy, socjologów, filozofów kultury i dziennikarzy.

Słowa kluczowe

EN

popularization; headline; degree of equivalence; translation; cultural adaptation

PL

popularyzacja; nagłówek; stopień równoważności; tłumaczenie; adaptacja kulturowa

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska
• Rocznik: 2015
• Tom: z. 84
• Strony: 9--26
• Opis fizyczny: Bibliogr. 24 poz.

Twórcy

autor

Bołtuć M.

• University of Rzeszów

Bibliografia

• 1. Bartmiński J., 1981‚Derywacja stylu‘, [in:] J. Bartmiński (ed.): Pojęcie derywacji w stylistyce. Lublin. Wydawnictwo UMCS, pp. 31-54.
• 2. Bayar M., 2007, To Mean or Not to Mean. Kadmous Cultural Foundation, Damascus: Khatawat for Publishing and Distribution.
• 3. Beacco J., 1999, L’astronomie dans les medias. Analyses linguistiques de discours de vulgarisation. Paris: Presses de la Sorbonne Nouvelle.
• 4. Calsamiglia H. (ed.), 2003, ‘Popularization Discourse’. Vol. 5.2 Discourse Studies.
• 5. Calsamiglia H., van Dijk T., 2004, ‘Popularization discourse and knowledge about the genome’. Discourse and Society, vol. 15.4, pp. 369-389.
• 6. Ciapuscio G., 2001, ‘Procesos y recursos de producción textual en la divulgación de la ciencia’, [in:], J. Brumme (ed.), La historia de los lenguajes iberorrománicos de especialidad. La divulgación deciencia Institut de Lingüistica Aplicada. Barcelona: Universidad Pompeu Fabra, pp. 17-42.
• 7. Gajda S., 1982, Podstawy Badań Stylistycznych nad Językiem Naukowym. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
• 8. Gibová K., 2012, Translation Procedures in the Non-literary and Literary Text Compared (based on an analysis of an EU institutional-legal text and novel excerpt ‘The Shack’ by William P. Young). Norderstedt: Books on Demand GmbH.
• 9. Jacobi D., 1999, La communication scientifique. Discours, figures, modeles. Grenoble: Presses Universitaires de Grenoble.
• 10. Jakobson R., 1960, ‘Linguistics and Poetics’. Style in Language, [in:] T. Sebeok (ed.), MA MIT Press. Cambridge, pp. 350-377.
• 11. Kenny D., 2001, ‘Equivalence’, [in:] M. Baker (ed.), Routledge Encyclopedia of Translation Studies. London: Routledge, pp. 77-80.
• 12. Koller W., 1989, ‘Equivalence in translation theory’, [in:] A. Chesterman (ed.), Readings in Translation Theory. Oy Finn Lectura Ab., Helsinki, pp. 99-104.
• 13. Moirand S., 1997, ‘Formes discursives de la diffusion des savoirs dans les medias’. Hermes, Communication. Politique, Cognition, vol. 21, pp. 33-44.
• 14. Nida E., 1964, Toward a Science of Translating. Leiden: E.J. Brill.
• 15. Nida E. and Taber Ch. 2003. The Theory and Practice of Translation. Leiden: Brill.
• 16. Nocoń J., 1996, Podręcznik w komunikacji dydaktycznej, [in:] T. Rittel (ed.), Dyskurs Edukacyjny. Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej. Kraków, pp. 257-264.
• 17. Pikor-Niedziałek M., 2009, Culural and pragmatic aspects of translating National Geographic articles, [in:] A. Kopczyński, M. Kizeweter (ed.), Jakość i Ocena Tłumaczenia. Warsaw: Press Academic, pp. 122-132.
• 18. Rich C., 2010, Writing and Reporting News: A Coaching Method. Wadsworth: Cengage Learning.
• 19. Schneider K., 2000, The emergence and development of headlines in British newspapers, [in:] F. Ungerer (ed.), English Media Texts Past and Present: Language and Textual Structure. Philadelphia: John Benjamins, Amsterdam, pp.45-65.
• 20. Starzec A., 1999, Współczesna Polszczyzna Popularnonaukowa. Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole.
• 21. Venuti L., 2000, The Translation Studies Reader. London, New York. Routledge.
• 22. Verdonk P., 2002, Stylistics. Oxford University Press, Oxford.
• 23. Więcławska E., 2014, ‘The role of translation in ensuring compatible interpretation of EU legal acts at the national level’, [in:] E. Konieczna, B. Kopecka (ed.), The Subcarpathian Studies in English Language, Literature and Culture. Linguistics 1, pp. 310-319.
• 24. White S. et al., 1993, Hitting the Headlines. A Practical Guide to the Media. Leicester: The British Psychology Society.