Zmiany reżimu wydajności i potencjału zasobności źródeł : implikacje do ich klasyfikacji

• Autorzy: Buczyński S.

Warianty tytułu

EN

Changes in discharge regime and storage capacity of the springs : implications to springs classification

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

The paper presents the results of precipitation influence on the discharge regime changes of 6 springs located in south-western Poland and draining a variety of rocks differing in lithology and age. Calculations for the very wet (2010) and the extremely dry years (2015) have shown that the low spring discharges experienced the greatest variations, with the coefficient ofvariation falling between 3-141%. The coefficient of variation for the maximum and average discharges generally does not exceed 90%. The obtained values of the regression coefficient from 0.0016 to 0.1 d^-1 and the coefficient of variation (0-33%) indicate a relatively low variability of groundwater resources and the low transmissivity and high storage capacity of the weathering cover. The spring discharge analysis indicates also the drainage of groundwater bodies of various capacity. The maximum values of the storage capacity are several hundred thousand cubic meters, whereas in the lowest spring resources it does not exceed several thousand cubic meters. Three springs have shown a low variability of the storage capacity (Cv = 4-32%), two have indicated a moderate variability (66 and 70%) and one has shown a large variability (135%). The large storage capacity and high hydraulic resistance of the weathering cover does not guarantee the spring recharge during longer periods (summer-autumn) without rain.

Słowa kluczowe

PL

źródła sudeckie; współczynnik recesji; pojemność magazynowa; SW Polska

EN

springs; recession coefficient; storage capacity; SW Poland

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Przegląd Geologiczny
• Rocznik: 2017
• Tom: Vol. 65, nr 11/2
• Strony: 1179--1183
• Opis fizyczny: Bibliogr. 15 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Buczyński S.

• Instytut Nauk Geologicznych, Uniwersytet Wrocławski, pl. M. Borna 9, 50-204 Wrocław

Bibliografia

• 1. BARCZYK G. 2008 - Tatrzańskie wywierzyska. Krasowe systemy wywierzyskowe Tatr Polskich. Tatrzański Park Narodowy, Zakopane.
• 2. EUROPEAN DROUGHT OBSERVATORY 2015 - Drought News August 2015. (Based on data until 31July 2015). http://edo.jrc.ec.europa.eu.
• 3. HUMNICKI W. 2007 - Reżim hydrogeologiczny źródeł pienińskich na przykładzie źródła Balarówka w Tylce. [W:] Jokiel P., Moniewski P., Ziółkiewicz M. (red.), Źródła Polski. Wybrane problemy krenologiczne, Łódź: 85-97.
• 4. HUMNICKI W. 2012 - Analiza recesji wydatku źródła Pod Wysokim Działem (Pieniński Pas Skałkowy) w świetle obserwacji limnimetrycz- nych. Biul. Państw. Inst. Geol., 452: 79-86.
• 5. MACIOSZCZYK A. 2006 - Podstawy hydrogeologii stosowanej. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
• 6. MAILLET E. (red.) 1905 - Esais d’hydraulique souterraine et fluviale. Herman et Cie, Paris.
• 7. MAŁECKA D. 1997 - Źródła masywu tatrzańskiego. Acta Univ. Lodz., Folia Geogr. Phys., 2: 9-26.
• 8. MCKEE T.B., DOESKEN N.J., KLEIST J. 1995 - Drought monitoring with multiple time scales. Preprints of 9th Conf. of Applied Climatology, 15-20 January, Dallas, Texas: 233-236.
• 9. MONIEWSKI P. 1997 - Źródła strefy krawędziowej Wyżyny Łódzkiej i ich gospodarcze wykorzystanie. Acta Univ. Lodz., Folia Geogr. Phys., 2: 153-167.
• 10. PAZDRO Z., KOZERSKI B. 1990 - Hydrogeologia ogólna. Wyd. Geol.
• 11. SIWEK J., POCIASK-KARTECZKA J. 2017 - Springs in South-Central Poland - changes and threats. Episodes, 40 (1): 38-46.
• 12. STASKO S. 2002 - Zawodnienie szczelinowych skał krystalicznych w Sudetach. Biul. Państw. Inst. Geol., 404: 249-262.
• 13. STAŚKO S., TARKA R. 2002 - Zasilanie i drenaż wód podziemnych w obszarach górskich na podstawie badań w Masywie Snieżnika. Hydrogeologia. Acta Univ. Wratisl., Wyd. UWr., Wrocław.
• 14. TARKA R. 2006 - Hydrogeologiczna charakterystyka utworów kredy w polskiej części Sudetów. Acta Univ. Wratisl., 2884: 177.
• 15. TARKA R., STASKO S. 2010 - Wahania zwierciadła wód podziemnych jako odzwierciedlenie ekstremalnych sytuacji pogodowych. [W:] Migoń P (red.), Wyjątkowe zdarzenia przyrodnicze na Dolnym Śląsku i ich skutki. Rozpr. Nauk. Inst. Geogr. i Rozw. Reg. UWr., 14: 241-255.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2018).