Charakterystyka geochemiczna minerałów srebra występujących w złożu rud miedzi na monoklinie przedsudeckiej

• Autorzy: Kozub-Budzyń G. A. , Piestrzyński A.

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0010.0103

Warianty tytułu

EN

Geochemical characteristic of Ag-bearing minerals occurring in copper ore deposit at the Fore-Sudetic Monocline

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Srebro jest najważniejszym pierwiastkiem towarzyszącym w złożu rud miedzi na monoklinie przedsudeckiej. Oprócz minerałów własnych, takich jak srebro rodzime, amalgamaty srebra, stromeyeryt, mackinstryit, jalpait oraz siarczki systemu Cu-Fe-Ag, srebro występuje w postaci podstawień izomorficznych w minerałach miedzi. Głównym celem pracy była charakterystyka geochemiczna minerałów będących nośnikami srebra i korelacja występowania siarczków miedzi wzbogaconych w Ag ze strefami okruszcowania srebrem rodzimym i amalgamatami srebra. Rozmieszczenie Ag w złożu wykazuje wyraźną korelację z występowaniem Cu, a w strefach najbogatszej mineralizacji Cu znajduje się również wysoka zawartość Ag. Wyniki badań przy użyciu skaningowej mikroskopii elektronowej i mikrosondy elektronowej wskazują, że w siarczkach miedzi występuje do kilkunastu % wag. Ag w postaci domieszek diadochowych. Rozmieszczenie Ag w siarczkach miedzi jest silnie zróżnicowane, na co wskazuje znaczna zmienność zawartości Ag w poszczególnych minerałach, w granicach od kilku setnych do kilkunastu procent wagowych.

EN

Silver is the most important associated element in the copper ore deposit of the Fore-Sudetic Monocline. Besides its own minerals, such as native silver, amalgams, stromeyerite, mackinstryite, jalpaite and Cu-Fe-Ag system sulphides, the silver occurs as isomorphic substitutions in copper minerals. The aim of this work included geochemical characterization of Ag-bearing minerals and correlation of the occurrence of Ag-enriched Cu sulphides with the areas of native silver and amalgam mineralization. Distribution of silver in the ore deposit distinctly correlates with Cu concentrations, and the areas of the strongest Cu mineralization are accompanied by high silver concentrations. Results of the scanning electron microscopy and electron microprobe analysis indicate that the Cu sulphides contain up to several wt.% Ag as isomorphic substitutions. Distribution of Ag in Cu sulfides does not show regularity, as demonstrated by wide diversity of Ag contents in various minerals, ranging from 0.0X to dozen wt.% Ag.

Słowa kluczowe

PL

minerały Ag; geochemia Ag; złoże Cu-Ag; mikrosonda elektronowa; monoklina przedsudecka

EN

Ag-bearing minerals; geochemistry of Ag; Cu-Ag deposit; electron microprobe; Fore Sudetic Monocline

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
• Rocznik: 2017
• Tom: nr 468
• Strony: 49--59
• Opis fizyczny: Bibliogr. 23 poz., tab., zdj.

Twórcy

autor

Kozub-Budzyń G. A.

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

autor

Piestrzyński A.

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

Bibliografia

• 1. BANAŚ M., KIJEWSKI P., SALOMON W., PIECZONKA J., PIESTRZYŃSKI A., 2007 — Pierwiastki towarzyszące w złożu rud miedzi. W: Monografia KGHM Polska Miedź SA. (red. A. Piestrzyński): 214−228. KGHM CUPRUM sp. z o.o., Lubin.
• 2. HARAŃCZYK C., 1972 — Mineralizacja kruszcowa dolnośląskich osadów euksynicznych monokliny przedsudeckiej. Arch. Miner., 30: 1−2.
• 3. JAROSZ J., 1966 — Minerały grupy stromeyerytu w piaskowcach miedzionośnych. Rudy Met., 11: 644−645.
• 4. JAROSZ J., 1972 — Wyniki badań nad niektórymi minerałami kruszcowymi ze złoża Lubin-Sieroszowice. W: Sprawozdanie z Posiedzenia Komisji Naukowej PAN O/Kraków, XVI/1: 268−269.
• 5. KOZUB G.A., 2013 — Cu-sulphides – native silver association in the Cu-Ag deposit, Lubin mine, Fore-Sudetic Monocline (SW Poland). W: Mineral Deposit Research for a High-tech World, Proceedings of the 12th Biennial SGA Meeting, Uppsala, Szwecja.
• 6. KUCHA H., 1973 — Organiczne związki złota w łupku miedzionośnym z monokliny przedsudeckiej. Rudy Met., 6: 302−303.
• 7. KUCHA H., 1986 — Eugenite, Ag11Hg2 – a new mineral from Zechstein copper deposit in Poland. Mineral. Pol., 17, 2: 3−12.
• 8. KUCHA H., 1990 — Geochemistry of the Kupferschiefer, Poland. Geol. Rundschau, 79, 2: 387−399.
• 9. KUCHA H., 1998 — Nowe dane o minerałach złóż miedzi, Kupferschiefer, Polska. Pr. Specjalne PTM, 10: 11−31.
• 10. KUCHA H., 2007 — Mineralogia kruszcowa i geochemia ciała rudnego złoża Lubin-Sieroszowice. Biul. Panstw. Inst. Geol., 423: 77−94.
• 11. KUCHA H., GŁUSZEK A., 1983 — Zmienność okruszcowania Cu, Zn, Pb i Ag w złożu kopalni Lubin. Rocz. Pol. Tow. Geol., 53: 143−168.
• 12. KUCHA H., MARCINKOWSKI B., 1976 — Nowe dane o minerałach molibdenu, rtęci i bizmutu ze złóż miedzi na monoklinie przedsudeckiej. Rudy Met., 11: 420−422.
• 13. KUCHA H., MAYER W., 2007 — Geochemia. W: Monografia KGHM Polska Miedź SA. (red. A. Piestrzyński): 197−207. KGHM CUPRUM sp. z o.o., Lubin.
• 14. KUCHA H., SALAMON W., 1972 — Minerały Pb-As-S i Cu-Pb-S z żył kruszcowych złoża Lubin. Spraw. z Pos. Komis. Nauk. PAN, 15, 1: 246−248.
• 15. MAYER W., PIESTRZYŃSKI A., 1985 — Ore minerals from lower Zechstein sediments at Rudna mine, Fore-Sudetic monokline, SW Poland. Pr. Miner. PAN, 75: 1−80.
• 16. NGUYEN VAN NHAN, 1970 — Nowe minerały kruszcowe dolnośląskich cechsztyńskich skał miedzionośnych. Pr. Miner. PAN, 24: 49−59.
• 17. PIECZONKA J., 2011 — Prawidłowości w rozmieszczeniu minerałów kruszcowych w złożu miedzi na monoklinie przedsudeckiej. Wydaw. AGH, Kraków.
• 18. PIECZONKA J., PIESTRZYŃSKI A., 2005 — New minerals from red-bed type precious metal deposit of the Lubin-Sieroszowice mining district, SW Poland. W: Mineral Deposits Research: Meeting the Global Challenge, Proceedings of the 8th Biennial SGA Meeting, Beijing, China, 1041−1044.
• 19. PIESTRZYŃSKI A., 2007 — Okruszcowanie. W: Monografia KGHM Polska Miedź SA. (red. A. Piestrzyński): 167−197. KGHM CUPRUM sp. z o.o., Lubin.
• 20. PIESTRZYŃSKI A., TYLKA W., 1992 — Silver amalgams from the Sieroszowice copper mine, Lubin-Sieroszowice district, SW Poland. Mineral. Pol., 23, 1: 17−25.
• 21. SALAMON W., 1976 — Metale szlachetne w czarnych łupkach w czarnych łupkach cechsztyńskich na monoklinie przedsudeckiej. Rudy Met., 12: 472−477.
• 22. SALAMON W., 1979 — Ag i Mo w cechsztyńskich osadach monokliny przedsudeckiej. Pr. Miner. PAN, 62: 1−56.
• 23. SPALIŃSKA B., STEC R., SZTABA K., 1996 — Miejsce i rola przeróbki rudy w kompleksie technologicznym KGHM Polska Miedź SA. W: Monografia KGHM Polska Miedź SA. (red. A. Piestrzyński): 637–649. KGHM CUPRUM sp. z o.o., Lubin.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2018).