Koncepcja rekultywacji wyrobiska "Górka" w Trzebini wypełnionego odpadami alkalicznymi

• Autorzy: Kowalski Z. , Sobczak A. , Wolski P. , Rędzińska K. , Zaleski G.

Warianty tytułu

EN

A concept of the reclamation of the "Górka" heading in Trzebinia filled with alkali waste

• Konferencja: Konferencja "Od terenów poprzemysłowych do..." (01-03.06.2006 ; Kraków, Polska)
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Na terenie byłego kamieniołomu „Górka" znajduje się składowisko o powierzchni 6,7 ha oraz staw o powierzchni ok. 3 ha. Wyrobisko „Górka" wypełnione jest odpadami stałymi z produkcji tlenku glinu w ilości ok. 600 tys. m3, które zgromadzono na zwałowisku zlokalizowanym w północnej części wyrobiska, i alkalicznymi odciekami (430 tys. m3), które tworzą akwen wypełniający południową część wyrobiska oraz nasycają zwał odpadów stałych. Na dnie akwenu zalega ponadto ok. 57 tys. m3 szlamów alkalicznych. Do zbiornika dopływa około 130 m3/dobę zanieczyszczonych wód. W większości są to infiltraty ze wspomnianego składowiska odpadów. Podstawowym problemem ścieków zawartych w stawie „Górka" jest ich wysoka alkaliczność (pH 12-15). Niepokojące jest też przesiąkanie ścieków przez dno zbiornika i ich infiltracja do podziemnych zbiorników wód jurajskich i triasowych. Ilość tych infiltratów jest szacowana na 4o m3/dobę. W niniejszym artykule przedstawiono kompleksową propozycję rozwiązania problemu składowiska odpadów wyrobiska „Górka", obejmującą wypompowanie 50 000 m3 ścieków ze zbiornika i oczyszczenie ich metodą odwróconej osmozy, która została sprawdzona w skali ćwierćtechnicznej. Oczyszczone do jakości wód V klasy ścieki zrzucane będą do rzeczki Ropy. Koncentrat solankowy natomiast będzie zestalony i zdeponowany na składowisku zewnętrznym. II etap przewiduje usunięcie i przetworzenie w formę produktu betonopodobnego szlamów nagromadzonych na dnie osadnika. Produkt ten będzie na miejscu wykorzystany przy rekultywacji terenu, do uszczelnienia powierzchni składowiska odpadów wysokoglinowych. Następny etap to odsłonięcie źródeł w północnej części dawnego wyrobiska kamieniołomu celem odtworzenia pierwotnego reżimu odpływu od źródeł do sztolni. Wydobywane odpady zostaną przemieszczone na pozostałą część składowiska odpadów wysokoglinowych, którego powierzchnia zostanie uszczelniona i następnie zrekultywowana. Ostatni etap to makroniwelacja terenu (w układzie amfiteatralnym), z odtworzeniem warstwy ziemi urodzajnej i urządzeniem oczka wodnego oraz finalną rekultywacją terenu.

EN

In the defunct "Górka" heading, there are situated both a waste disposal site of the area of 6,7 ha, containing approximately 600 000 t of wastes from high aluminum content materials, and a pond of the area of roughly 3 ha, up to 15 m deep, with about 430 000 m3 of polluted water. The reservoir is fed with the filtrates arriving from the disposal site, at a rate ~130 m3/day. An alarming phenomenon is the subsidence of the pond's bottom and the infiltration of solutions into the Triassic and Jurassic water resources, assessed at ~40 m3/day. The basic problem related to the effluents in the "Górka" pond is their high alkalinity (pH 12-15) and a variable pollutants whose level increases with the pond's depth. The solution offered provides pumping out and treatment of about 500 000 m3 of effluents retained in the "Górka" reservoir. Effluents would be treated in a reverse osmosis plant, according to a process so far tested on a quarter-commercial scale. The treatment process by-product would be discharged into the Ropa river. The brine solution (containing about 25 NaCl), will be solidified. The next stage after pumping, would be the utilization of approx. 50 000 m3 of bottom slurry. Highly alkaline slurries would be utilized in the production of self-solidifying mixtures. Those mixtures would be applied to seal the bottom of the "Górka" reservoir and the necessary part of the edges of the defunct quarry. Next stage provides for the outcrop of the feed-water sources localized in the north part of the old heading to reconstruct the original flow system from sources to the Ropa river. The mined waste will be relocated into the residual part of the disposal site containing solid aluminum waste. The surface of this disposal site would be tighten and reclamated subsequently. The final stage provide for macronivelling of the site into the amphitheatre system, the outcrop of the fertile ground layer, construction of an water lake and streams, and entire final reclamation of the entire site.

Słowa kluczowe

PL

rekultywacja; wyrobisko „Górka" w Trzebini; odpady alkaliczne

EN

reclamation; "Górka" heading inTrzebinia; alkali waste

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej im. Tadeusza Kościuszki
• Czasopismo: Czasopismo Techniczne. Architektura
• Rocznik: 2006
• Tom: R. 103, z. 8-A
• Strony: 291--302
• Opis fizyczny: Bibliogr. 6 poz., tab., il.

Twórcy

autor

Kowalski Z.

• Instytut Chemii i Technologii Nieorganicznej, Politechnika Krakowska

autor

Sobczak A.

• doktorantka, Instytut Chemii i Technologii Nieorganicznej, Politechnika Krakowska

autor

Wolski P.

• Katedra Architektury Krajobrazu, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego, Warszawa

autor

Rędzińska K.

• Katedra Architektury Krajobrazu, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego, Warszawa

autor

Zaleski G.

• studentka, Katedra Architektury Krajobrazu, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego, Warszawa

Bibliografia

• 1. Albinus J., Szuwarzyński M., Konosonoka L., Krog E., Christensen S., Skov C. Zacharz K., Industrial Waste Contaminated Lake Trzebinia, Poland, Technical Note No. 1 - Description of pollution. Projekt DANCEE w Polsce: Zbiornik wodny zanieczyszczony odpadami przemysłowymi w Górce, [Online] www. nordichouse.pl, 2002.
• 2. Kowalski Z., Kulczycka J., Strzelecki R., Rudnicki P., Opracowanie optymalnego sposobu rekultywacji wyrobiska pomarglowego „Górka" wypełnionego odpadami. Politechnika Krakowska i IGSME, Kraków 2005 (niepublikowane)
• 3. Czop M., Motyka J., Szuwarzyński M., Zagrożenie jakości wód podziemnych w zbiorniku GZWT[452] (Chrzanów) odciekami ze składowiska odpadów „Górka" w Trzebini . Gospodarka Surowcami Mineralnymi, 18, 2, 2002.
• 4. Bukowski J., Sprawozdanie z prac na obiekcie Wyrobisko „Górka" w Trzebini (wiercenia, analizy chemiczne, badania mineralogiczne), PUPH „PROGEO" Sp.z o.o., Katowice 2003.
• 5. Mioduszewski A., Koncepcja zagospodarowania odpadowego koncentratu z oczyszczania ścieków ze zbiornika „Górka" metodą odwróconej osmozy, POWIZ, Wrocław 2005 (niepublikowane).
• 6. Żelazny S., Jarosiński A., Wyniki badań stabilizacji osadów dennych ze zbiornika „Górka", ICHiTN, Poltechniki Krakowskiej, 2005 (niepublikowane).