Produkcja i modernizacja czołgu T-34-85 w Polsce

• Autorzy: Kajetanowicz Jerzy

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0054.4794

Warianty tytułu

EN

Production and modernization of T-34-85 tank in Poland

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Produkcja czołgu T-34-85 w Polsce zapoczątkowała okres dynamicznej rozbudowy przemysłu zbrojeniowego. Powstało wiele nowych przedsiębiorstw oraz rozbudowano szereg innych, które podjęły się produkcji poszczególnych pod-zespołów składających się na finalny produkt w postaci czołgu. Jednocześnie czołg ten stał się obiektem wszechstronnych badań i analiz, które znalazły odbicie w licznych projektach naukowo - badawczych ukierunkowanych na modernizację tego pojazdu i poprawę jego możliwości bojowych. Rezultatem tych prac był pakiet urządzeń modernizacyjnych, które pozwoliły na zbudowanie nowych wersji tego czołgu, oznaczonych jako: T-34-85M1 o ulepszonych parametrach eksploatacyjnych, T-34-85M2 przygotowanego do pokonywania głębokich przeszkód wodnych i T-34-85M2D będącego wozem dowódczym, wyposażonym w dodatkowe środki łączności.

EN

The production of T-34-85 tank in Poland initiated a period of dynamic development of the arm industry. Many new enterprises were established and a number of others were expanded to produce individual components that made up the final product in the form of a tank. At the same time, this tank became the object of comprehensive research and analysis, which was reflected in numerous scientific and research projects aimed at modernizing this vehicle and improving its combat capabilities. The result of this work was a package of modernization devices that allowed the construction of new versions of this tank, designated as: T-34-85M1 with improved operational parameters, T-34-85M2 prepared to overcome deep water obstacles and T-34-85M2D as a command vehicle, equipped with additional means of communication.

Słowa kluczowe

PL

przemysł zbrojeniowy; Polska; czołg T-34-85; produkcja i modernizacja

EN

arm industry; Poland; T-34-85 tank; production and modernization

• Wydawca: Wojskowy Instytut Techniczny Uzbrojenia
• Czasopismo: Problemy Techniki Uzbrojenia
• Rocznik: 2024
• Tom: R. 53, z. 168
• Strony: 69--92
• Opis fizyczny: Bibliogr. 37 poz., fot.

Twórcy

autor

Kajetanowicz Jerzy

• Uniwersytet im. Jana Długosza w Częstochowie, ul. Jerzego Waszyngtona 4/8 42-217 Częstochowa

• https://orcid.org/0000-0002-3206-0943

Bibliografia

• [1] 141/91/85a, k. 121, Sprawozdanie o stanie ilościowym sprzętu czołgowo – samochodowego wg stanu na 1.01.1974 r.
• [2] 141/91/85b, k. 84, Sprawozdanie o stanie ilościowym sprzętu czołgowo – samochodowego wg stanu na 1.01.1973 r.
• [3] 188/89/67, k. 122, Sprawozdanie o stanie ilościowym i obrocie sprzętu czołgowo-samochodowego wg stanu na dzień 1.01.1969 r.
• [4] 1143/65/699, k. 45, Protokół nr 2 z posiedzenia Komitetu Technicznego Szefostwa Wojsk Pancernych WP z 10.05.1957 r.
• [5] 1143/65/701a, k. 12-19. Sprawozdanie z wykonania planu prac naukowo-badawczych i doświadczalno-konstrukcyjnych Szefostwa Wojsk Pancernych Wojska Polskiego za IV kw. 1956 r.
• [6] 1143/65/701b, k. 52., Plan prac naukowo-badawczych i doświadczalno-konstrukcyjnych Poligonu Naukowo-Badawczego Sprzętu Pancernego i Motoryzacyjnego na 1957 r.
• [7] 1143/65/701c, k. 189, Sprawozdanie z wykonania prac naukowo-badawczych i doświadczalno-konstrukcyjnych Szefostwa Wojsk Pancernych Wojska Polskiego za I kw. 1957 r.
• [8] 1143/65/701d, k. 299 i 301, Czołgi i prace nad ich rozwojem w Polsce, Zarząd Techniczny Szefostwa Wojsk Pancernych Wojska polskiego, 28.01.1957 r.
• [9] 1350/68/618a, k. 31. Notatka służbowa w sprawie sytuacji z Zakładach Mechanicznych w Łabędach z dnia 20.06.1958 r.
• [10] 1350/68/618b, k. 448-449, Protokół z konferencji w centralnym zarządzie Przemysłu maszyn Budowlanych w sprawie produkcji części zamiennych do czołgu T-34 z 21.08.1958 r.
• [11] 1350/68/622a, k. 87- 89, 95, 96, Sprawozdanie z realizacji prac naukowo-badawczych i konstrukcyjno-doświadczalnych Szefostwa Wojsk Pancernych WP na Poligonie Naukowo Badawczym Sprzętu Pancernego i Motoryzacji za IV kw. 1957 r.
• [12] 1350/68/622b, k. 462, Projekt koncepcji rozwoju sprzętu pancernego w latach 1961-1970, 6.06.1958 r.
• [13] 1350/68/622c, k. 34, Pismo zastępcy szefa Wojsk Pancernych WP ds. technicznych do komendanta Poligonu Naukowo-Badawczego Sprzętu Pancernego i Motoryzacji z 2.01.1958r.
• [14] 1350/68/623, k. 37, Program morskich prób czołgów i samochodów przygotowanych do pokonywania głębokich przeszkód wodnych przygotowany przez Poligon Naukowo-Badawczy Sprzętu Pancernego i Motoryzacji, 18.08.1958 r.
• [15] 1350/68/640a, k. 4, Sprawozdanie z wykonania planu prac naukowo-badawczych i doświadczalno-konstrukcyjnych Szefostwa Wojsk Pancernych WP za 1958 r. i zabezpieczenia jego realizacji na I półrocze 1959 r.
• [16] 1350/68/640b, k. 2-3, Sprawozdanie z wykonania prac naukowo-badawczych i doświadczalno-konstrukcyjnych Szefostwa Wojsk Pancernych Wojska Polskiego za 1958 r. i zabezpieczenia jego realizacji na I półrocze 1959 r.
• [17] 1350/68/640c, k. 136, Sprawozdanie z realizacji planu prac Ośrodka Badawczego Sprzętu Pancernego i Motoryzacji w zakresie „małego postępu” za okres 1.01.1959 do 31.03.1959 r.
• [18] 1350/68/640d, k. 3 i 15, Sprawozdanie z wykonania prac naukowo-badawczych i doświadczalno-konstrukcyjnych Szefostwa Wojsk Pancernych Wojska Polskiego za 1958 r. i zabezpieczenia jego realizacji na I półrocze 1959 r.
• [19] 1350/68/641a, k. 142-147, Modernizacja czołgu T-34-85.
• [20] 1350/68/641b, k. 1 i 9, Pismo komendanta Poligonu Naukowo - Badawczego Sprzętu Pancernego i Motoryzacji nr 0345 z 28.04.1958r. do Szefostwa Wojsk Pancernych WP.
• [21] 1350/68/641c, k. 33, Pismo szefa Zarządu Technicznego Szefostwa Wojsk pancernych i Motoryzacji nr 0348 z 29.01.1959 r. do komendanta Ośrodka Badawczo Rozwojowego Sprzętu Pancernego i Motoryzacji.
• [22] 1350/68/641d, k. 53, Sprawozdanie komendanta Ośrodka Badawczo Rozwojowego Sprzętu Pancernego i Motoryzacji z pracy „zamocowanie typowych beczek na paliwo w czołgu T-34-85” z dnia 15.04.1959 r.
• [23] 1350/68/641e, k. 18, Sprawozdanie komendanta Poligonu Naukowo – Badawczego Sprzętu Pancernego i Motoryzacji nr 0816 z dnia 25.10.1958 r. do Szefostwa Wojsk Pancernych WP.
• [24] IV.501.1/B.2778, k. 61-62, Orzeczenie nr 11/60/Panc. Zarządu Służby Technicznej Wojsk Pancernych z 8.02.1960 r.
• [25] Gruntman A. (2008). Początki przemysłu czołgowego w Polsce Ludowej, cz. 2. 9.12.2008, http://histmag.org/Poczatki-przemyslu-czolgowego-w-Polsce-Ludowej-cz.-2-2347.
• [26] Instrukcja techniczna wojsk pancernych. Czołg T-34-85M. Opis i użytkowanie, (1962), Warszawa: Ministerstwo Obrony Narodowej.
• [27] Kochajcie ten zakład (2006), Wiadomości metalowca, 03.2006, s. 2-3.
• [28] Kompanie akademickie. Gdański Fakultet Wojskowy 1947-1952, (1997). Warszawa: Bellona.
• [29] Ludowe Wojsko Polskie 1945-1955, Dzieło I, cz. 1. Podstawy rozwoju sił zbrojnych, (1986). Warszawa: Sztab Generalny WP.
• [30] Magnuski J. (1985). Wozy bojowe LWP 1943-1983, Warszawa: Ministerstwo Obrony Narodowej.
• [31] Mariański K., Chodkowski W. (1959), Zmodernizowany czołg T-34-85, Myśl wojskowa, 1, s. 143-154.
• [32] Moshchanskiy I. (2007). T-34-85, Warszawa: Militaria
• [33] Ohnsorge J.(1997). Relacja 01.12.1997 r., (w posiadaniu autora)
• [34] Pancerny Bumar. 55 lat Zakładów Mechanicznych Bumar – Łabędy S.A. (2006). Gliwice.
• [35] Rukovodstvo po material'noy chasti tanka T-34-85, (1949) Moskva.
• [36] Wóz dowodzenia WD-2M (1967). Warszawa: Ministerstwo Obrony Narodowej.
• [37] Zielonka M. (2015), T-34 – pancerna myszka Miki. 13.08.2015, https://www.nowastrategia.org.pl/t-34-pancerna-myszka-miki/#google_vignette.