Wpływ geometrii mikrowgłębień w powierzchni na właściwości tribologiczne elementów ślizgowych

• Autorzy: Gałda L. , Sęp J. , Tomczewski L.

Warianty tytułu

EN

The effect of pit geometry in the surface on the tribological properties of sliding elements

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań tribologicznych węzłów ślizgowych w skojarzeniu materiałowym stal–stal. Badania realizowano z wykorzystaniem testera T-11 ze zmodyfikowanym węzłem ślizgowym typu kulka–tarcza w styku rozłożonym. Tarcza została poddana obróbce nagniataniem w celu ukształtowania w niej wgłębień. W pracy porównano wartości współczynnika tarcia w odniesieniu do współpracujących ślizgowo elementów z wgłębieniami o zróżnicowanej geometrii oraz bez wgłębień. Wykazano, że obecność oraz geometria wgłębień w powierzchni w sposób istotny wpływa na charakterystyki tribologiczne pracy badanych węzłów ślizgowych.

EN

The results of investigations of sliding pairs in material matching (e.g. steel-steel) are presented in the article. The examinations were realized with the utilization of a T-11 tester with the modified sliding pair of the type ball-disc in uniform contact. To facilitate pit formations, the disc surface was subjected to burnishing. The friction coefficient values were compared in reference to co-operating elements with pits of differential geometry and without depressions. It was demonstrated that presence and the geometry of depressions in the surface influenced the tribological characteristics of the operating sliding assemblies.

Słowa kluczowe

PL

topografia powierzchni; nagniatanie; słabo zasilane smarowanie

EN

surface topography; burnishing; starved lubrication

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich
• Czasopismo: Tribologia
• Rocznik: 2014
• Tom: nr 5
• Strony: 59--68
• Opis fizyczny: Bibliogr. 13 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Gałda L.

• Politechnika Rzeszowska im. Ignacego Łukasiewicza, Wydział Budowy Maszyn i Lotnictwa, al. Powstańców Warszawy 8, 35-959 Rzeszów, Polska

autor

Sęp J.

• Politechnika Rzeszowska im. Ignacego Łukasiewicza, Wydział Budowy Maszyn i Lotnictwa, al. Powstańców Warszawy 8, 35-959 Rzeszów, Polska

autor

Tomczewski L.

• Politechnika Rzeszowska im. Ignacego Łukasiewicza, Wydział Budowy Maszyn i Lotnictwa, al. Powstańców Warszawy 8, 35-959 Rzeszów, Polska

Bibliografia

• 1. Hebda M.: Procesy tarcia, smarowania i zużywania maszyn. Wydawnictwo Instytutu Technologii Eksploatacji – PIB, Warszawa – Radom 2007.
• 2. Antoszewski B., Radek N.: Tribologiczne i technologiczne aspekty teksturowania par ślizgowych o powierzchniach płaskich. Tribologia 2/2008 (218), s. 25–33.
• 3. Etsion I.: State of the art in laser surface texturing, ASME Journal of Tribology 127, 2005, s. 248–253.
• 4. Pawlus P.: Effects of honed cylinder surface topography on the wear of pistonpiston ring-cylinder assemblies under artificially increased dustiness conditions, Tribology International 26/1, 1993, 49–55.
• 5. Sęp J.: Właściwości filmu olejowego w poprzecznych łożyskach ślizgowych z nietypową geometrią czopa. Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej, Rzeszów 2006.
• 6. Sęp J., Pawlus P., Gałda L.: The effect of helical groove geometry on journal abrasive wear. Archives of Civil and Mechanical Engineering 13, 2013, s. 150–157.
• 7. Koszela W.: Nagniatanie impulsowe powierzchni walcowych pracujących w warunkach tarcia. Rozprawa doktorska, Politechnika Rzeszowska, Rzeszów 2003.
• 8. Koszela W., Dzierwa A., Gałda L., Pawlus P.: Experimental investigation of oil pockets on abrasive wear resistance. Tribology International 46, 2012, s. 145–153.
• 9. Gałda L., Dzierwa A., Pawlus P., Reizer R.: Improvement of tribological properties of co-acting elements by oil pockets creation on sliding surfaces. Meccanica 46, 2011, s. 523–534.
• 10. Stępień P.: Analiza hydrodynamicznego wyporu mikroklinów smarnych na powierzchni o regularnej makrogeometrii, Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej nr 36, Mechanika z. 15, 1987, s. 231–236.
• 11. Gałda L., Dzierwa A., Sęp J., Pawlus P.: The effect of oil pockets shape and distribution on seizure resistance in lubricated sliding. Tribology Letters 37, 2010, s. 301–311.
• 12. Szczerek M., Wiśniewski M.: Tribologia i tribotechnika, Wydawnictwo Instytutu Technologii Eksploatacji, Radom 2000.
• 13. Legutko S., Nosal S.: Kształtowanie technologicznej i eksploatacyjnej warstwy wierzchniej części maszyn, Ośrodek Wydawnictw Naukowych Polska Akademia Nauk, Poznań 2004.