Przestrzenne rozmieszczenie srebra w strefie kontaktowej utworów redukcyjnych z utworami utlenionymi (Rote Fäule) w rejonie złoża Cu-Ag Radwanice-Gaworzyce

Chmielewski, Andrzej; Oszczepalski, Sławomir; Głuszyński, Andrzej; Kuczak, Artur

doi:10.7306/2021.25

Artykuł - szczegóły

Tytuł artykułu

Przestrzenne rozmieszczenie srebra w strefie kontaktowej utworów redukcyjnych z utworami utlenionymi (Rote Fäule) w rejonie złoża Cu-Ag Radwanice-Gaworzyce

Autorzy

Chmielewski Andrzej , Oszczepalski Sławomir , Głuszyński Andrzej , Kuczak Artur

Treść / Zawartość

Pełne teksty:

Chmielewski_A_Przestrzenne_PG_Vol.69_nr 7_2021.pdf

Pobierz

Identyfikatory

DOI

10.7306/2021.25

Warianty tytułu

Spatial distribution of silver at the contact zone of reduced rocks with oxidized rocks (Rote Fäule) in the Cu-Ag Radwanice-Gaworzyce deposit

Języki publikacji

Abstrakty

The characteristics of spatial distribution of silver minerals and Agin ore minerals within the Lower Zechstein formations at the contact zone between reduced rocks and the Rote Fäule oxidized rocks are shown. All presented outcomes are on based on rock material taken from mining profiles and some archival boreholes in the Radwanice-Gaworzyce deposit area. These studies were used microscopic observations in reflected light and by microprobe analyses using the CAMECASX-100. In all analyzed profiles, oxidized rocks (enriched in hematite) were found, which occur at various levels of the Kupferschiefer series beneath the reduced zone enriched in ore minerals. Silver in the reduced zone occurs in the form of its own minerals, such as: native silver, stromeyerite, mckinstryite, jalpaite, naumannite, silver amalgams. Futhermore, silver is present as Cu and Fe isomorphic substitutions in the crystal lattice of copper sulfides of the Cu-S and Cu-Fe-S groups and in As and Sb sulfosalt. In the oxidized zone, silver occurs as electrum, silver amalgams and substitutions in remnant copper sulfides. A decrease in the concentration of silverin ore minerals and in the content of silver minerals towards the top of the mineralized interval is characteristic. The concentration of silver (both in the form of its own minerals and as isomorphic substitutions in ores) is impoverished in the zone where the oxidation front crosses the Kupferschiefer shale than in the case when the stabilization of the redox front is at the border boundary of the Weissliegend sandstone with and the Kupferschiefer shale. The spatial distribution of silverin the Lower Zechstein formations at the contact zone between the reduced and oxidized rocks is the result of the evolution of ore mineralization, caused by the flows of mineralizing solutions, as evidenced by the depletion of the oxidized zone in silver, and its enrichment in the adjacent reduced rocks.

Słowa kluczowe

minerały Ag złoże miedzi i srebra utwory utlenione cechsztyn

Ag-minerals copper-silver deposit Rote Fäule Zechstein

Wydawca

Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy

Czasopismo

Przegląd Geologiczny

Rocznik

2021

Tom

Vol. 69, nr 7

Strony

411--426

Opis fizyczny

Bibliogr. 48 poz., fot., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Chmielewski Andrzej

achmi@pgi.gov.pl

Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy, ul. Rakowiecka 4, 00-975 Warszawa

autor

Oszczepalski Sławomir

sosz@pgi.gov.pl

Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy, ul. Rakowiecka 4, 00-975 Warszawa

autor

Głuszyński Andrzej

aglu@pgi.gov.pl

Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy, ul. Rakowiecka 4, 00-975 Warszawa

autor

Kuczak Artur

KGHM Polska Miedź S.A. Zakłady Górnicze Polkowice-Sieroszowice, Kaźmierzów 100, 59-101 Polkowice

Bibliografia

1. BANAŚ M., KUCHA H., SALAMON W. 1976 - Występowanie niektórych metali towarzyszących w złożach rud miedzi na monoklinie przedsudeckiej. Prz. Geol., 24 (5): 240-246.
2. BANAŚ M., KIJEWSKI P., SALAMON W., PIECZONKA J., PIESTRZYŃSKI A. 2007 - Pierwiastki towarzyszące w złożu rud miedzi. [W:] Piestrzyński A. i in. (red.), Monografia KGHM Polska Miedź SA: 214-228. KGHM CUPRUM sp. z o.o., Lubin.
3. CHMIELEWSKI A. 2011 - Zmienność mineralizacji kruszcowej w spągowych utworach cechsztynu na granicy strefy utlenionej i redukcyjnej w zachodniej części złoża Polkowice. Biul. Państw. Inst. Geol., 444: 33-45.
4. CHMIELEWSKI A. 2014 - Charakterystyka reliktowej mineralizacji kruszcowej w zachodniej części obszaru złożowego Radwanice (południowo-zachodnia część złoża Lubin-Sieroszowice). Biul. Państw. Inst. Geol., 458: 1-24.
5. CHMIELEWSKI A., OSZCZEPALSKI S., SPECZIK S. 2015 - Relict mineralization in the transition zone, Kupferschiefer series of SW Poland. [W:] Mineral resources in a sustainable world, Proceedings Volume 5: 1897-1900. GeoRessources, Universite de Lorraine.
6. CHMIELEWSKI A., GŁUSZYŃSKI A., OSZCZEPALSKI S., KUCZAK A. 2019 - Zmienność dolnocechsztyńskiej mineralizacji kruszcowej w sąsiedztwie stref uskokowych w złożu miedziowo-srebrowym Radwanice-Gaworzyce. Prz. Geol.,67 (3): 147-153.
7. HARAŃCZYK C. 1972 - Mineralizacja kruszcowa dolnocechsztyńskich osadów euksynicznych monokliny przedsudeckiej. Arch. Mineral., 30: 13-171.
8. JOWETT E.C., PEARCE G.W., RYDZEWSKI A. 1987 - A Mid-Triassic paleomagnetic age of the Kupferschiefer mineralization in Poland based on a revised apparent polar wander path for Europe and Russia. J. Geoph. Res., 92: 581-598.
9. KIJEWSKI P. 1998 - Uwagi o strefowości w rozmieszczeniu głównych minerałów kruszcowych złoża rud miedzi. PTMin Pr. Spec., 10: 87-92.
10. KŁAPCIŃSKI J., KONSTANTYNOWICZ E., WOJCIECH S., KIENIG E., PREIDL M. 1984 - Atlas obszaru miedzionośnego (monoklina przedsudecka) 1:50 000. Katowice, Wyd. Śląsk.
11. KONSTANTYNOWICZ E. (red.) 1971 – Geologia złóż rud miedzi i przejawów miedzionośnych w Polsce. Monografia przemysłu miedziowego w Polsce. Wyd. Geol., Warszawa.
12. KOZUB G.A. 2013 - Cu-sulphides - native silver association in the Cu-Ag deposit, Lubin mine, Fore-Sudetic Monocline (SW Poland). [W:] Mineral deposit research for a high-tech world, Proceedings of the 12th Biennial SGA Meeting, Uppsala, Szwecja, Vol. 3: 1275-1278.
13. KOZUB-BUDZYŃ G.A., PIESTRZYŃSKI A. 2017 - Charakterystyka geochemiczna minerałów srebra występujących w złożu rud miedzi na monoklinie przedsudeckiej. Biul. Państw. Inst. Geol., 468: 49-60.
14. KOZUB-BUDZYŃ G.A., PIESTRZYŃSKI A. 2018 - The first occurrence of cupropearceite in the Kupferschiefer deposit, Lubin mine, SW Poland. Geol. Quart., 62 (2): 319-326.
15. KUCHA H. 1990 - Geochemistry of the Kupferschiefer, Poland. Geol. Rundschau, 79 (2): 387-399.
16. KUCHA H. 2003 - Geology, mineralogy and geochemistry of the Kupferschiefer, Poland. [W:] Kelly J.G., Andrew C.J., Ashton J.H., Boland M.B., Earls G., Fusciardi L., Stanley T.G. (red.), Europe's Major Base Metal Deposits Irish Association for Economic Geology: 215-238.
17. KUCHA H. 2007 - Mineralogia kruszcowa i geochemia ciała rudnego złoża Lubin-Sieroszowice. Biul. Państw. Inst. Geol., 423: 77-94.
18. KUCHA H., MAYER W. 2007 - Geochemia. [W:] Piestrzyński A. i in. (red.), Monografia KGHM Polska Miedź SA: 197-207. KGHM CUPRUM sp. z o.o., Lubin.
19. KUCHA H., PAWLIKOWSKI M. 1986 - Two-brine model of the genesis of strata-bound Zechstein deposits (Kupferschiefer type), Poland. Mineral. Deposita, 25: 262-271.
20. KUCHA H., PRZYBYŁOWICZ W. 1999 - Noble metals in organic matter and clay-organic matrices, Kupferschiefer, Poland. Econ. Geol., 94: 1137-1162.
21. MALON A., TYMIŃSKI M., MIKULSKI S.Z., OSZCZEPALSKI S. 2020 - Surowce metaliczne. [W:] Szuflicki M., Malon A., Tymiński M. (red.), Bilans zasobów złóż kopalin w Polsce wg stanu na 31 XII 2019: 52-59. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
22. MARKIEWICZ A. 2007 - Rozpoznanie tektoniki złoża Lubin-Sieroszowice w trakcie jego zagospodarowania. Biul. Państw. Inst. Geol., 423: 151-172.
23. MAYER W., PIESTRZYŃSKI A. 1985-Ore minerals from Lower Zechstein sediments at Rudna mine, Fore-Sudetic monocline, SW Poland. Pr. Miner., 75.
24. MICHALIK M., SAWŁOWICZ Z. 2000 - Długotrwały i wielostadialny proces rozwoju złóż miedzi na monoklinie przedsudeckiej. PTMin. Pr. Spec., 16: 259-270.
25. MIKULSKI S.Z., OSZCZEPALSKI S., SADŁOWSKA K., CHMIELEWSKI A., MAŁEK R. 2020 - Trace element distributions in the Zn-Pb (Mississippi Valley-type) and Cu-Ag (Kupferschiefer) sediment-hosted deposits in Poland. Minerals, 10 (75): 1-47.
26. OSZCZEPALSKI S. 1989 - Kupferschiefer in southwestern Poland: sedimentary environments, metal zoning, and ore controls. Sediment-hosted stratiform copper deposits. Geol. Ass. Can. Spec. Paper, 36: 571-600.
27. OSZCZEPALSKI S. 1999 - Origin of the Kupferschiefer polymetallic mineralization in Poland. Miner. Deposita, 34: 651-672.
28. OSZCZEPALSKI S. 2007 - Mineralizacja Au-Pt-Pd w cechsztyńskiej serii miedzionośnej na obszarach rezerwowych górnictwa miedziowego. Biul. Państw. Inst. Geol.,423: 109-124.
29. OSZCZEPALSKI S., CHMIELEWSKI A. 20 15 - Zasoby przewidywane surowców metalicznych Polski na mapie w skali 1:200 000 - miedź, srebro, złoto, platyna i pallad w utworach cechsztyńskiej serii miedzionośnej. Prz. Geol., 63 (9): 534-545.
30. OSZCZEPALSKI S., RYDZEWSKI A. 1991 - The Kupferschiefer mineralization in Poland. Zentralbl. Geol. Paläont., 1 (4): 975-999.
31. OSZCZEPALSKI S., RYDZEWSKI A. 1997 - Atlas metalogeniczny cechsztyńskiej serii miedzionośnej w Polsce. Państw. Inst. Geol. - Wyd. Kartogr. Polskiej Agencji Ekologicznej SA., Warszawa.
32. OSZCZEPALSKI S., RYDZEWSKI A. 1998 - Złoto, platyna i pallad w złożu Lubin-Sieroszowice na podstawie danych z otworów wiertniczych. PTMin. Pr. Spec., 10: 51-70.
33. OSZCZEPALSKI S., NOWAK G.J., BECHTEL A., ŽÁK K. 2002 - Evidence of oxidation of the Kupferschiefer in the Lubin-Sieroszowice deposit: implications for Cu-Ag and Au-Pt-Pd mineralisation. Geol. Quart., 46(1):1-23.
34. OSZCZEPALSKI S., SPECZIK S., ZIELIŃSKI K., CHMIELEWSKI A. 2019 - The Kupferschiefer deposits and prospects in SW Poland: past, present and future. Minerals, 9 (592): 1-42.
35. PIECZONKA J. 2011 - Prawidłowości w rozmieszczeniu minerałów kruszcowych w złożu miedzi na monoklinie przedsudeckiej. Wyd. AGH, Kraków.
36. PIECZONKA J., PIESTRZYŃSKI A. 2005-New minerals from the red bed type precious metal deposit of the Lubin-Sieroszowice mining district, SW Poland. [W:] Mineral deposit Research: Meeting the Global Challenge, 9-45: 1041-1044. Springer, Berlin-Heidelberg.
37. PIECZONKA J., PIESTRZYŃSKI A., MUCHA J., GŁUSZEK A., KOTARBA M., WIĘCŁAW D. 2008 - The red-bed-type precious metal deposit in the Sieroszowice-Polkowice copper mining district, SW Poland. Ann. Soc. Geol. Pol., 78: 151-280.
38. PIECZONKA J., PIESTRZYŃSKI A., ZYGO W., WOJCIUSZKIEWICZ A. 2019 - New gold amalgams from a Kupferschiefer type deposit, Sieroszowice Mine, Poland. [W:] Life with ore deposits on earth, 15th SGA Biennial Meeting, Glasgow, 1: 307-310.
39. PIESTRZYŃSKI A. 2007 - Okruszcowanie. [W:] Piestrzyński A. i in. (red.), Monografia KGHM Polska Miedź S.A.: 167-197. Allexim sp. zo.o., Wrocław.
40. PIESTRZYŃSKI A., SALAMON W. 1986 - Perspektywy srebronośności wschodniej części złóż miedzi na monoklinie przedsudeckiej. Gosp. Sur. Miner., 2: 469-481.
41. PIESTRZYŃSKI A., TYLKA W. 1992 - Silver amalgams from the Sieroszowice copper mine, Lubin-Sieroszowice district, SW Poland. Mineral. Pol., 23 (1): 17-25.
42. PIESTRZYŃSKI A., WODZICKI A. 2000 - Origin of the gold deposit in the Polkowice-West mine, Lubin-Sieroszowice Mining District, Poland. Miner. Deposita, 35: 37-47.
43. PIESTRZYŃSKI A., PIECZONKA J., SPECZIK S., OSZCZEPALSKI S., BANASZAK A. 1997 - Noble metals from the Kupferschiefer-type deposits, Lubin-Sieroszowice, SW Poland. [W:] Papunen H. (red.), Mineral Deposits: Resources and Exploration - Where do They Meet? Balkema, Rotterdam: 563-566.
44. RYDZEWSKI A. 1978 - Facja utleniona cechsztyńskiego łupku miedzionośnego na obszarze monokliny przedsudeckiej. Prz. Geol., 26 (2): 102-108.
45. SALAMON W. 1979 - Ag i Mo w cechsztyńskich osadach monokliny przedsudeckiej. Pr. Miner. PAN, 62: 1-56.
46. SPALIŃSKA B., STEC R., SZTABA K. 2007 - Miejsce i rola przeróbki rudy w kompleksie technologicznym KGHM Polska Miedź S.A. [W:] Piestrzyński A. i in. (red.), Monografia KGHM Polska Miedź SA, wydanie II: 463-472. KGHM Cuprum, Wrocław.
47. SPECZIK S. 1995-The Kupferschiefer mineralization of Central Europe: New aspects and major areas of future research. Ore Geol. Rev., 9: 411-426.
48. WODZICKI A., PIESTRZYŃSKI A. 1994 - An ore genetic model for the Lubin-Sieroszowice mining district, Poland. Mineral. Deposita, 29: 30-43.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2021).

Typ dokumentu

Bibliografia

Identyfikator YADDA

bwmeta1.element.baztech-9e042164-545c-448d-9f22-4e5bd5a5da43