Propen

• Autorzy: Sitarek K.

Warianty tytułu

EN

Propylene

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Propen należy do gazów chemicznie obojętnych. W następstwie narażenia ludzi na propen o dużym stężeniu może dojść do zaburzeń koordynacji, zaburzeń koncentracji, senności, utraty przytomności, a nawet uduszenia, jeśli stężenie tlenu w powietrzu oddechowym spada poniżej 18%. W badaniach doświadczalnych toksyczności ostrej i przewlekłej, w których stosowano stężenia propenu nawet do 17 200 mg/m3, nie stwierdzono istotnych efektów toksycznych. Stosowanie propenu o dużych stężeniach jest niemożliwe ze względu na właściwości wybuchowe propenu w mieszaninie z powietrzem. W organizmie propen ulega przemianom metabolicznym do tlenku propylenu. Propen należy do gazów chemicznie obojętnych. W następstwie narażenia na propen o dużym stężeniu może dojść u ludzi do zaburzeń koordynacji i koncentracji, senności, utraty przytomności, a nawet uduszenia, jeśli stężenie tlenu w powietrzu oddechowym spada poniżej 18 %. W badaniach doświadczalnych toksyczności ostrej i przewlekłej, w których stosowano stężenia propenu nawet do 17 200 mg/m3 nie stwierdzono istotnych efektów toksycznych. Zastosowanie do badań propenu o jeszcze większych stężeniach było niemożliwe ze względu na właściwości wybuchowe związku w mieszaninie z powietrzem. W organizmie propen ulega przemianom metabolicznym do tlenku propylenu. Propen został zaklasyfikowany przez IARC do grupy 3., tj. do grupy substancji, które nie klasyfikowano pod względem rakotwórczości. W większości państw nie ustalono wartości normatywu higienicznego propenu w powietrzu środowiska pracy, zaznaczając jedynie, że jest to gaz, który działa dusząco, wypierając z powietrza tlen. Wartość najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) propenu w Holandii, Hiszpanii i Szwecji wynosi 860 mg/m3. W Polsce nie ustalono dotychczas wartości normatywów higienicznych propenu w powietrzu środowiska pracy. Zaproponowana przez Zespół Ekspertów wartość NDS propenu wynosi 2000 mg/m3, a wartość najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego (NDSCh) – 8600 mg/m3. Te wartości normatywne propenu powinny zapewnić ludziom bezpieczne warunki pracy i stanowić zabezpieczenie przed ewentualnym wybuchem propenu.

EN

Propylene is a colorless, flammable gas. It is used in the production of manufactured plastics and fibres. Shortterm exposure to propylene had no toxic effects on rats and mice. Non-neoplastic and inflammatory changes were found in the nasal cavities of rats, whereas mice showed chronic focal kidney inflammation. Propylene is not classifiable as to its carcinogenicity to human (group 3 IARC). Propylene in high concentrations in the air appeared to have acted primarily as a simple asphyxiant. Numerical occupational exposure limits are recommended for propylene because available oxygen (min 18%) has been considered the limiting factor. The Expert Group for Chemical Agents established an 8-hour TWA value of 2000 mg/m3 and STEL – 8600 mg/m3.

Słowa kluczowe

PL

propen; CAS 115-07-1; NDS; NDSCh

EN

propylene; CAS 115-07-1; TLV-STEL

• Wydawca: Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
• Rocznik: 2007
• Tom: Nr 3 (53)
• Strony: 91--100
• Opis fizyczny: Bibliogr. 19 poz., tab.

Twórcy

autor

Sitarek K.

• Instytut Medycyny Pracy im. prof. dr. med. Jerzego Nofera 91-348 Łódź ul. Św. Teresy od Dzieciątka Jezus 8

Bibliografia

• 1.ACGIH (2003) Guide to occupational exposure values. Cincinnati.
• 2.ACGIH (2006) Guide to occupational exposure values. Cincinnati.
• 3.ACGIH (2006) Documentation of the threshold limit values. Ed.6. Cincinnati.
• 4.Conolly R., Osimitz T. (1981) Mixed function oxidase system inducers and propylene hepatotoxicity. Toxicologist 1, 406.
• 5.Dyrektywa 91/322/EWG z dnia 29 maja 1991.
• 6.Golka K. i in. (1989) Pharmacokinetics of propylene and its reactive metabolite propylene oxide in Sprague-Dawley rats. Arch. Toxicol. Suppl. 13, 240-242.
• 7.IARC (1979) Monographs on the evaluation of the carcinogenic risk of chemicals to humans. Vol. 19. Some Monomers, Plastics and Synthetic Elastomers, and Acrolein. Lyon, IARC, 213-218.
• 8.IARC (1987) Monographs on the evaluation of the carcinogenic risk to humans. Suppl.7, Overall Evaluations of Carcinogenicity. An Updating of IARC Monographs. Vol. 1 to 42, 71, Lyon, IARC.
• 9.Maltoni C., Ciliberti A., Carretti D. (1982) Experimental contributions in identifying brain potential carcinogens in the petrochemical industry. Ann. N.Y, Acad. Sci. 381, 216-249.
• 10.Maples K.R., Dahl A.R. (1991) Blood levels of propylene oxide during propylene inhalation and effect on hepatic and nasal-cytochrome P-450 concentrations. Drug. Metab. Dispos. 19, 835-837.
• 11.McGregor D. i in. (1991) Responses of the L5178Y mouse lymphoma forward mutation assay. V. Gases and Vapors. Environ. Mol. Mutagen. 17, 122-129.
• 12.NTP (1985) Toxicology and carcinogenesis studies of propylene (CAS No. 115-07-1) in F344/N rats and B6C3F1 mice (inhalation studies). U.S. Department of Health and Human Services.
• 13.Quest J.A. i in. (1984) Two-year inhalation toxicity study of propylene in F344/N rats and B6C3F1 mice. Toxicol. Appl. Pharmacol. 76, 288-295.
• 14.Reynolds C. (1926) Comparative studies of propylene, ethylene, nitrous oxide, and ether. J. Pharmacol. Exp. Ther. 27, 93-99.
• 15.Rocznik statystyczny przemysłu (2000). Warszawa, GUS.
• 16.Rozporządzenie ministra zdrowia z dnia 3 lipca 2002 r. w sprawie wykazu substancji niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem. DzU nr 129, poz. 1110.
• 17.Rozporządzenie ministra zdrowia z dnia 28 września 2005 r. w sprawie wykazu substancji niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem. DzU nr 201, poz. 1674.
• 18.RTECS (2001) [baza komputerowa].
• 19.Svensson K., Olofsson K., Osterman-Golkar S. (1991) Alkylation of DNA and hemoglobin in the mouse following exposure to propane and propylene oxide. Chem. Biol. Interact. 78, 55-66.