Between parliamentarism and a presidential system model – reasons and consequences of the radical reorientation of assumptions underlying the polity of the polish state in the interwar period from the perspective of its security.

• Autorzy: Landmann T.

Identyfikatory

DOI

10.5604/17318157.1216082

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The paper represents an attempt to analyse the reasons and consequences of the radical refocusing of the Polish state’s system in the interwar period. The thesis was advanced that in the interwar period in Poland two fundamentally different models of polity and governance of the state were created, which had a material bearing on the state’s general domestic situation, including also the security and stability of the polity. The presented arguments suggest that in the years 1918-1939 the model of the Polish polity evolved from the strengthening of the executive authority, during the initial formation of the independent state entity, through the representative parliamentary democracy, and up to the presidential polity, in which the president clearly dominated over the legislative and judicial authorities. Such momentous changes introduced over a relatively short period of time could be the evidence of destabilisation of the political scene and could also indicate that the bases of the democratic polity of the state were not firmly established in the interwar period.

Słowa kluczowe

EN

internal security; parliamentarism; polity of the state; model of governance; presidential; system

• Wydawca: Wydawnictwo Akademii Wojsk Lądowych imienia generała Tadeusza Kościuszki
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe / Wyższa Szkoła Oficerska Wojsk Lądowych im. gen. T. Kościuszki
• Rocznik: 2016
• Tom: Nr 2
• Strony: 87--103
• Opis fizyczny: Bibliogr. 37 poz.

Twórcy

autor

Landmann T.

• General Tadeusz Kosciuszko Military Academy of Land Forces, Wroclaw

Bibliografia

• 1. Odezwa Józefa Piłsudskiego do Narodu Polskiego o potrzebie obrony przed bolszewikami z dnia 3 lipca 1920 roku, Archiwum Instytutu Józefa Piłsudskiego w Ameryce, teczka: 701/1/39 (1914-1921).
• 2. Kusiński B., Józef Piłsudski - życie i czyny, 11 XI 1934 rok, p. 26, Archiwum Instytutu Józefa Piłsudskiego w Ameryce, teczka: 701/1/101 (1931-1967).
• 3. Sprawa granic i mniejszości narodowych w odrodzonej Polsce, III 1919 rok, Archiwum Instytutu Józefa Piłsudskiego w Ameryce, teczka: 701/2/55 (marzec-kwiecień 1919).
• 4. Decree of the Chief of State on the highest representation powers of the Polish Republic of 22 November 1918 (Dz.U. 1918, no. 17, item 41).
• 5. Decree of the President of the Republic of Poland of 6 August 1926, on holding the command of the armed forces at the time of peace and establishing the position of General Inspector of the Armed Forces (Dz.U. 1926, no. 79, item 445).
• 6. Regulation of the President of the Republic of Poland of 6 August 1926, on passing decrees regarding the Supreme Command of the Armed Forces of the State (Dz.U. 1926, no. 79, item 444).
• 7. Resolution of the Sejm of 20 February 1919, on entrusting Józef Piłsudski with the further holding of the office of Chief of State (Dz.Pr.P.P. 1919, no. 19, item 226).
• 8. Act of 17 March 1921 – the Constitution of the Republic of Poland (Dz.U. 1921, no. 44, item 267).
• 9. Act of 2 August 1926, amending and supplementing the Constitution of the Republic of Poland of 17 March 1921 (Dz.U. 1926, no. 78, item 442).
• 10. Constitutional Act of 23 April 1935 (Dz.U. 1935, no. 30, item 227).
• 11. Ajnenkiel A., Konstytucje Polski w rozwoju dziejowym 1791-1997, Rytm, Warszawa2001.
• 12. Ajnenkiel A., Od rządów ludowych do przewrotu majowego. Zarys dziejów politycznych Polski 1918-1926, Wiedza Powszechna, Warszawa 1978.
• 13. Bardach J., Leśnodorski B., Pietrzak M., Historia ustroju i prawa polskiego, PWN, Warszawa 1987.
• 14. Brzoza Cz., Wielka historia Polski, t. 9: Polska w czasach niepodległości i II wojny światowej (1918-1945), Fogra, Kraków 2001.
• 15. Burda A., Polskie prawo państwowe, PWN, Warszawa 1976.
• 16. Dudek D., Zasada republikańskiej formy państwa, [in:] Zasady ustroju III Rzeczypospolitej Polskiej, ed. Eadem, Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2009.
• 17. Górecki D., Pozycja ustrojowo-prawna Prezydenta Rzeczypospolitej i rządu w ustawie konstytucyjnej z 23 kwietnia 1935 roku, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 1995.
• 18. Górski G., Polonia Restituta. Ustrój państwa polskiego w XX wieku, Wydawnictwo KUL, Lublin 2007.
• 19. Jabłoński H., Z rozważań o II Rzeczypospolitej, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1987.
• 20. Kallas M., Historia ustroju Polski X-XX w., PWN, Warszawa 1997.
• 21. Komarnicki W., Ustrój państwowy Polski współczesnej. Geneza i system, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2006.
• 22. Korbowicz A., Mojak R., Skrzydło W., Zarys dziejów konstytucjonalizmu polskiego, Wydawnictwo UMCS, Lublin 1996.
• 23. Kraczkowski R., Rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z mocą ustawy w latach 1926-1935, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2007.
• 24. Malec D., Sejm Ustawodawczy 1919-1922. W 90. rocznicę pierwszego posiedzenia, "Przegląd Sejmowy" 2009, no 1.
• 25. Manteuffel T., Historia Polski, PWN, Warszawa 1969.
• 26. Marszałek P.K., Najwyższe władze wojskowe w systemie ustrojowym II Rzeczypospolitej, Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa, Wrocław 2011.
• 27. Mażewski L., Stany nadzwyczajne w Polsce w latach 1918-1989. Szkic ustrojowo-polityczny, Adam Marszałek, Toruń 2006.
• 28. Mieszkowski J.T., Wspomnienia dziennikarza socjalisty, Książka i Wiedza, Warszawa 1971.
• 29. Nowakowski Z., Bezpieczeństwo państwa w koncepcjach programowych partii parlamentarnych w Polsce po 1989 roku, Towarzystwo Naukowe Powszechne, Warszawa 2009.
• 30. Paruch W., Myśl polityczna obozu piłsudczykowskiego 1926-1939, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2005.
• 31. Pietrzak M., Historia ustroju i prawa polskiego, PWN, Warszawa 1996.
• 32. Pietrzak J., Sejm RP. Tradycja i współczesność, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 1995.
• 33. Tomicki J., II Rzeczpospolita. Oczekiwania i rzeczywistość, Młodzieżowa Agencja Wydawnicza, Warszawa 1986.
• 34. Tymieniecka A., Warszawska organizacja PPS 1918-1939, PWN, Warszawa 1983.
• 35. Ura E., Prawne zagadnienia bezpieczeństwa państwa, Krajowa Agencja Wydawnicza, Rzeszów 1988.
• 36. Wieczorkiewicz P., Historia polityczna Polski 1935-1945, Książka i Wiedza, Warszawa 2005.
• 37. Witkowski A., Ustrój polityczny w latach 1918-1939, [in:] Administracja w systemie ustrojowym Polski X-XX w., ed. W. Ćwik, W. Mróz, A. Witkowski, Wyższa Szkoła Prawa i Administracji w Przemyślu, Rzeszów-Przemyśl 2008.

Uwagi

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę.