Graptolite biostratigraphy and dating of the Ordovician–Silurian shale succession of the SW slope of the East European Cratond

• Autorzy: Podhalańska Teresa

Identyfikatory

DOI

10.14241/asgp.2019.19

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

This paper deals with the graptolite biostratigraphy and age determination of the Ordovician and Silurian lithological successions of the Baltic, Podlasie and Lublin basins that existed during the early Palaeozoic on the SW slope of the East European Craton. The biostratigraphic research described was conducted on core material coming from old boreholes and cores from several new wells. Graptolite zones were identified and the chronostratigraphic succession was constrained, with the depths to the stratigraphic units, especially those considered prospective for petroleum, being determined in the individual borehole sections. Old local stratigraphic schemes of the Silurian used for many years in the Polish geological literature are correlated with the standard schemes. The most complete succession of graptolite zones, both in the Ordovician and the Silurian, is observed in the Baltic region. The number of stratigraphic gaps increases towards the east and southeast of the regions. The stratigraphic range of the Sasino Shale Formation decreases in this direction; in the Podlasie and Lublin regions, it comprises only the Katian Stage. The stratigraphic range of the Jantar Formation in the western part of the area spans not only the Rhuddanian but also part or the whole of the Aeronian. In the Podlasie and especially the Lublin regions, sedimentation of the Jantar Formation began in the latest Rhuddanian–Aeronian. A large stratigraphic gap, spanning part or the whole of the Llandovery and increasing eastwards, was documented in the Podlasie-Lublin region. The biostratigraphic research allowed a more precise constraint on the temporal and spatial extent of erosion of Pridoli deposits and the beginning of coarse-grained, siliciclastic sedimentation (Kociewie Formation) in the Baltic Basin.

Słowa kluczowe

EN

biostratigraphy; Ordovician; Silurian; graptolite; East European Craton

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Geologiczne
• Czasopismo: Annales Societatis Geologorum Poloniae
• Rocznik: 2019
• Tom: Vol. 89, No. 4
• Strony: 429--452
• Opis fizyczny: Bibliogr. 34 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Podhalańska Teresa

• Polish Geological Institute – National Research Institute, Rakowiecka 4, 00-975 Warszawa, Poland

Bibliografia

• 1. Central Geological Database, 2019 [date of access]. Otwory wiertnicze, Lębork IG 1. Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy, http://otworywiertnicze.pgi.gov.pl/ Details/Information/30048. [In Polish.]
• 2. Cocks, L. M. R., 1985. The Ordovician-Silurian boundary. Episodes, 8: 98-100.
• 3. Cooper, R. A., Sadler, P. M., Hammer, O. & Gradstein, F. M., 2012. The Ordovician Period. In: Gradstein, F. M., Ogg, J. G., Schmitz, M. D. & Ogg, G. M. (eds), Geologic Time Scale 2012, Vol. 2. Elsevier, Amsterdam, pp. 489-523.
• 4. Holland, C. H., 1985. Series and stages of the Silurian System. Episodes, 8: 101-103.
• 5. Holland, C. H. & Basset, M. G. (eds), 1989. A global standard for the Silurian System. National Museum of Wales Geological Series, 10: 1-325. Cardiff.
• 6. Jaworowski, K., 2000. Facies analysis of the Silurian shale-siltstone succession in Pomerania. Geological Quarterly, 44: 297-315.
• 7. Jaworowski, K., 2007. Sedimentation of Silurian deposits. In: Modliński, Z. (ed.), Słupsk IG 1. Profile Głębokich Otworów Wiertniczych Państwowego Instytutu Geologicznego, 116: 55-60. [In Polish, with English summary.]
• 8. Koren, T. N., Lenz, A. C., Loydell, D. K., Melchin, M. J., Štorch, P. & Teller, L., 1996. Generalized graptolite zonal sequence defining Silurian time intervals for global paleogeographics studies. Lethaia, 29: 59-60.
• 9. Kozłowski, W., 2015. Eolian dust influx and massive whitings during the kozlowski/Lau Event: carbonate hypersaturation as a possible driver of the mid-Ludfordian CIE. Bulletin of Geosciences, 90: 807-840.
• 10. Melchin, M. J., Sadler, P. M., Cramer, B. D., Cooper, R. A., Gradstein, F. M. & Hammer, O., 2012. The Silurian Period. In: Gradstein, F. M., Ogg, J. G., Schmitz, M. D. & Ogg, G. M. (eds), Geologic Time Scale 2012, Vol. 2. Elsevier, Amsterdam, pp. 525-558.
• 11. Miłaczewski, J., 1981. Devonian of the south-western Lublin area. Prace Instytutu Geologicznego, 101: 5-90. [In Polish, with English summary.]
• 12. Miłaczewski, J. 2008. Devonian. Lithology and stratigraphy. In: Pacześna, J. (ed.), Łopiennik IG 1. Profile Głębokich Otworów Wiertniczych Państwowego Instytutu Geologicznego, 123: 141-145. [In Polish, with English summary.]
• 13. Modliński, Z., 1973. Stratigraphy and development of the Ordovician in North-Eastern Poland. Prace Instytutu Geologicznego, 72: 1-74. [In Polish, with English summary.]
• 14. Modliński, Z., 1982. The development of Ordovician lithofacies and palaeotectonics in the area of the Precambrian platform in Poland. Prace Instytutu Geologicznego, 102: 1-66. [In Polish, with English summary.]
• 15. Modliński, Z. (ed.), 2010. Paleogeological Atlas of the sub-Permian Paleozoic of the East-European Craton in Poland and neighbouring areas. Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa. [In Polish, with English summary.]
• 16. Modliński, Z. & Podhalańska, T., 2010. Outline of the lithology and depositional features of the lower Paleozoic strata in the Polish part of the Baltic region. Geological Quarterly, 41: 273-288.
• 17. Modliński, Z. & Szymański, B., 1997. The Ordovician lithostratigraphy of the Peribaltic Depression (NE Poland). Geological Quarterly, 41: 273-288.
• 18. Modliński, Z. & Szymański, B., 2008. Lithostratigraphy of the Ordovician in the Podlasie Depression and the basement of the Płock-Warsaw trough (Eastern Poland). Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego, 430: 79-112. [In Polish, with English summary.]
• 19. Modliński, Z., Szymański, B. & Teller L., 2006. The Silurian lithostratigraphy of the Polish part of the Peri-Baltic depression (N Poland). Przegląd Geologiczny, 54: 787-796. [In Polish, with English summary.]
• 20. Podhalańska, T., 1980. Stratigraphy and development of Middle and Upper Ordovician deposits in the Łeba Elevation (NW Poland). Acta Geologica Polonica, 30: 327-390.
• 21. Podhalańska, T., 2009. The Late Ordovician Gondwana glaciation - a record of environmental changes in the depositional succession of the Baltic Depression (Northern Poland). Prace Państwowego Instytutu Geologicznego, 193: 1-196. [In Polish, with English summary.]
• 22. Podhalańska, T., 2013. Graptolites - stratigraphic tool in the exploration of zones prospective for the occurrence of unconventional hydrocarbon deposits. Przegląd Geologiczny, 61: 621-629.
• 23. Podhalańska, T., 2015. Silurian. Stratigraphy, lithological and sedimentological remarks. In: Podhalańska, T. & Sikorska-Jaworowska, M. (eds), Lębork IG 1. Profile Głębokich Otworów Wiertniczych Państwowego Instytutu Geologicznego, 145: 74-78. [In Polish, with English summary.]
• 24. Podhalańska, T., 2017. Biostratygrafia ordowiku i syluru zachodniej części kratonu wschodnioeuropejskiego. In: Golonka, J. & Bębenek, S. (eds), Opracowanie map zasięgu, biostratygrafia utworów dolnego paleozoiku oraz analiza ewolucji tektonicznej przykrawędziowej strefy platformy wschodnioeuropejskiej dla oceny rozmieszczenia niekonwencjonalnych złóż węglowodorów. Wydawnictwo Arka, Cieszyn, Poland, pp. 116-143. [In Polish.]
• 25. Podhalańska, T., Modliński, Z. & Szymański, B., 2010. Nowelizacja stratygrafii syluru brzeżnej części kratonu wschodnioeuropejskiego (obszar Lubelszczyzny i Podlasia). Unpublished. Archiwum Centralna Baza Danych Geologicznych PIG, 42 pp. [In Polish.]
• 26. Podhalańska, T., Waksmundzka, M. J., Becker, A., Roszkowska-Remin, J., Dyrka, I., Feldman-Olszewska, A., Głuszyński, A., Grotek, I., Janas, M., Karcz, P., Nowak, G., Pacześna, J., Roman, M., Sikorska-Jaworowska, M., Kuberska, M., Kozłowska, A. & Sobień, K., 2016. Prospective zones for unconventional hydrocarbon resources in Cambrian, Ordovician, Silurian and Carboniferous rocks of Poland - integration of the research results. Przegląd Geologiczny, 64: 953-962. [In Polish, with English summary.]
• 27. Porębska, E., Kozłowska-Dawidziuk, A. & Masiak, M., 2004. The lundgreni event in the Silurian of the East European Platform, Poland. Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology, 213: 271-294.
• 28. Porębski, S. J. & Podhalańska, T., 2019. Ordovician-Silurian lithostratigraphy of the East European Craton in Poland. Annales Societatis Geologorum Poloniae, 89: 95-104.
• 29. Porębski, S. J., Prugar, W. & Zacharski, J., 2013. Silurian shales of the East European Platform in Poland - some exploration problems. Przegląd Geologiczny, 61: 630-638.
• 30. Szymański, B. & Modliński, Z., 2003. Nowelizacja stratygrafii syluru w wybranych profilach wiertniczych obniżenia bałtyckiego. Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego, 405: 109-138. [In Polish, with English summary.]
• 31. Teller, L.,1969. The Silurian biostratigraphy of Poland based on graptolites. Acta Geologica Polonica, 19: 393-501.
• 32. Tomczyk, H., 1990. Sylur. In: Pajchlowa, M. (ed.), Budowa geologiczna Polski, T. 3 - Atlas skamieniałości przewodnich i charakterystycznych, cz. 1a, Paleozoik starszy (z proterozoikiem górnym). Wydawnictwo Geologiczne, Warszawa, pp. 272-279. [In Polish.]
• 33. Tomczykowa, E., 1988. Silurian and Lower Devonian biostratigraphy and palaeoecology in Poland. Biuletyn Instytutu Geologicznego, 359: 21-41.
• 34. Urbanek, A. & Teller, L., 1997. Graptolites and stratigraphy of the Wenlock and Ludlow Series in the East European Platform. Palaeontologia Polonica, 56: 23-57.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2020).