Wpływ zmian technologicznych w kolektorze „Olza” na skład chemiczny wód rzeki Odry i jej dopływów

• Autorzy: Swolkień J , Filek K.

Warianty tytułu

EN

Influence of technological changes in “Olza” sewer interceptor on the chemical composition of Odra river and its inflows

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

Protection of Odra river quality against harmful mine waters is a huge challenge for science. This article treats about the influence of technological changes in the dropping system “Olza” on the chemical composition of the Odrariver waters and its inflows. The content of this article is of high importance for the environment of rivers located in the area of south -western part of Upper Silesian Coal Basin. High quality of waters is very important not only for their flora and fauna but also for people who use those waters for their daily purposes. There are eight coal mines located on the area of south-western part of Upper Silesian Coal Basin. Exploitation of hard coal deposits forces coal mines to drain their mine waters off directly to the closest rivers. The main watercourse of this area is Odra river along with its inflows river Olza and Lesnica (this one is Szotkowka’s inflow). Seeing off strongly contaminated mine waters directly to the Odra and to the rivers mentioned above caused the strong perturbations in the rivers flow. What is more it had a bad influence on their flora and fauna. Lesnica and Olza rivers were the most jeopardize ones, taking into consideration the fact that the mine waters transported from the south-west part of Upper Silesian Coal Basin were directly thrown to their waters. Strongly contaminated, mostly with chlorides and sulphates, mine waters, managed to destroy the whole rivers ecosystem. Huge chloride fluctuations were the cause of biological balance dysfunction. Most animals and plants species were destroyed. In the Olza river there was almost ten times excess of the second class degree in chlorides. In Odra river those excess were lower (only four times) just because the water managed to thin down. Taking into consideration those facts mine waters couldn’t be transported directly to the rivers. In term of 17 years, mine waters were transported through the interceptor sewer called “Olza”. System was based on the net of pipelines connecting cretin mines and their settlers with the drain line placed at the Lesnica’s river bank. The whole system belongs to the JSW Group. The brake through came after the new dropping system was activated. The system was old and needed some changes and modernizations. The old steel pipelines were replaced with new ones, made with PE and the two settlers, which belong to Moszczenica Coal Mine, were put in to the system. The new system was placed in the bottom of Odra river and was equipped with 51 nozzles settled down between two river banks. The modernization allowed to eliminate the contamination of the Lesnica and Olza rivers and prevented their flora and fauna from total distraction. It also allowed to mix the mine and the river waters just after the drop. It led to the elimination of huge chloride fluctuation in the Odra river and had a huge impact on its quality improvement. It also allowed to lower down the sulphate concentrations and what is the most important to control the magnitude of water which is transported directly to the river.

Słowa kluczowe

PL

Odra; kolektor Olza; skład chemiczny wód; wody kopalniane

• Wydawca: Politechnika Koszalińska
• Czasopismo: Rocznik Ochrona Środowiska
• Rocznik: 2012
• Tom: Tom 14
• Strony: 945--959
• Opis fizyczny: Bibliogr. 10 poz., tab., rys.

Twórcy

autor

Swolkień J

• Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków

autor

Filek K.

• Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków

Bibliografia

• 1. Lach R.: Praca zbiorowa nt.: Operat wodno-prawny na odprowadzanie wód pochodzących z odwadniania kopalń Jastrzębskiej Spółki Węglowej S.A. i kopalń Kompanii Węglowej S.A. kolektorem Olza do rzeki Leśnicy. Prace GIG, Zakład Ochrony Wód. Katowice 2003.
• 2. Pluta I.: Wody kopalń Górnośląskiego zagłębia Węglowego-geneza, zanieczyszczenia i metody oczyszczania. GIG. Katowice 2005.
• 3. Pluta I.: Kwaśne wody w kopalniach południowo-zachodniego obszaru GZW. Przegląd Górniczy nr 2, 20–23 (2004).
• 4. Pustelnik J., Pluta I., Andrejewicz M.: Stan techniczny rurociągu kolektora „Olza” i ocena możliwości jego dalszej eksploatacji. Przegląd Górniczy nr 1. 21–24 (1999).
• 5. Rozporządzenie Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 5.11.1991 w sprawie wartości graniczne wskaźników jakości wody w klasach jakości wód powierzchniowych (Dz. U. Nr 116/1991 poz. 503).
• 6. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11.02.2004 w sprawie wartości graniczne wskaźników jakości wody w klasach jakości wód powierzchniowych (Dz. U. 2004, Nr 32, poz. 284).
• 7. Swolkień J.: Możliwości ograniczenia szkodliwego wpływu wód dołowych na stan rurociągów kolektora „Olza” i środowisko rzeki Odry. Praca doktorska niepublikowana, AGH, Kraków 2007.
• 8. Wilka Z.: pr. zb. pod red.: Hydrologia polskich złóż kopalin i problemy wodne górnictwa. Wydawnictwo AGH, Kraków 2003.
• 9. Wojewoda Śląski: Pozwolenie wodno-prawne na wspólne korzystanie z wód z dnia 8 marca 2004 r., Katowice, 2004
• 10. Wójcik-Szedzińska M.: Ocena stanu degradacji wód powierzchniowych obszarów miast Rudy Śląskiej i Bytomia w wyniku zrzutów słonych wód kopalnianych. Praca doktorska, PAN, Zabrze 1989.