Zamienniki cukru. Czy luo han guo stanie się alternatywą dla stewii?

• Autorzy: Świąder Katarzyna , Gajewska Danuta , Wegner Karolina

Identyfikatory

DOI

10.15199/65.2019.11.5

Warianty tytułu

EN

Sugar substitutes. Will Luo Han Guo become an alternative to Stevia?

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Obecnie najpopularniejszą substancją intensywnie słodzącą naturalnego pochodzenia są glikozydy stewiolowe, pozyskiwane ze Stevia rebaudiana Bertoni (stewia). Alternatywą może się okazać mogrozyd V, otrzymywany ze Siraitia grosvenorii Swingle (luo han guo). W artykule dokonano charakterystyki obu słodzików, opisano i porównano ich właściwości, przedstawiając możliwości oraz ograniczenia w ich stosowaniu w produktach spożywczych na terenie Unii Europejskiej. Substancje słodzące wyizolowane z rośliny Siraitia grosvenorii mają dużą szansę stać się alternatywą dla syntetycznych substancji intensywnie słodzących. Mogą też okazać się konkurencyjne w stosunku do glikozydów stewiolowych, ze względu na czystą słodycz mogrozydu V oraz jego siłę słodzącą. Ekstrakty z owocu luo han guo są 250-560 razy słodsze od sacharozy, podczas gdy substancje słodzące wyizolowane z liści stewii – około 250 razy słodsze oraz charakteryzują się gorzkim posmakiem. Niestety, wciąż ograniczeniem w używaniu mogrozydów jest brak ich dopuszczenia do stosowania w produktach spożywczych na terenie Unii Europejskiej, pomimo uzyskania statusu GRAS w Stanach Zjednoczonych.

EN

Currently, the most popular natural high-intensity sweeteners are steviol glycosides, obtained from Stevia rebaudiana Bertoni (Stevia). An alternative might be mogroside V, obtained from Siraitia grosvenorii Swingle (Luo Han Guo). The article characterizes both sweeteners, describes and compares their properties, presenting the possibilities and restrictions in their use in food products in the European Union. It has been shown that sweeteners isolated from the Siraitia grosvenorii plant have a good chance of becoming another alternative to synthetic high-intensity sweeteners. They may also prove competitive with steviol glycosides, due to the pure sweetness of mogroside V and its sweetenes intensity. Luo Han Guo fruit extracts are about 250-560 times sweeter than sucrose, while sweeteners isolated from stevia leaves, about 250 times sweeter and have a bitter aftertaste. Unfortunately, the still limited use of mogrosides is their lack of authorization for use in food products in the European Union, despite obtaining GRAS status in the United States.

Słowa kluczowe

PL

naturalne substancje intensywnie słodzące; glikozydy stewiolowe; mogrozyd; stewia; luo han guo

EN

natural highintensity sweeteners; steviol glycosides; mogrozide; stevia; Luo Han Guo

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Przemysł Spożywczy
• Rocznik: 2019
• Tom: T. 73, nr 11
• Strony: 27--30
• Opis fizyczny: Bibliogr. 29 poz.

Twórcy

autor

Świąder Katarzyna

• Katedra Żywności Funkcjonalnej i Ekologicznej, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

autor

Gajewska Danuta

• Katedra Dietetyki, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

autor

Wegner Karolina

• Instytut Nauk o Żywieniu Człowieka, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

Bibliografia

• [1] Bugaj B., T. Leszczyńska, M. Pysz, A. Kopeć, J. Pacholarz, K. Pysz-Izdebska. 2013. „Charakterystyka i prozdrowotne właściwości Stevia rebaudiana Bertoni”. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość 3 : 27-38.
• [2] Carakostas M.C., L.L. Curry, A.C. Boileau, D.J. Brusick. 2008. „Overview: The history, technical function and safety of rebaudioside A, a naturally occurring steviol glycoside, for use in food and beverages”. Food and Chemical Toxicology 46 : S1-S10.
• [3] Dharmananda S. 2004. „Luo han guo: Sweet fruit used as sugar substitute and medicinal herb”. Institute for Traditional Medicine.
• [4] EFSA. 2017. Scientific Panel on Food Additives and Nutrient Sources added to Food (ANS).
• [5] EFSA. 2018. EFSA evaluates the safety of steviol glycosides. Retrieved 3th November 2018, from https:// www.efsa.europa.eu/en/press/news/ans100414.
• [6] EC. 2018. Novel Food catalogue – Search „Siraitia grosvenorii”.
• [7] FDA. 2018a. GRAS Notice No. 629 GRAS exemption claim for Luo Han Guo fruit extracts (SWEETMONK™) manufactured by HUNAN NUTRAMAX, INC.R (NUTRAMAXR).
• [8] FDA. 2018b. GRAS Notice No. 706: Determination of the generally recognized as safe (GRAS) status of Siraitia Grosvenori Swingle (Luo Han Guo) fruit extract as a food ingredient.
• [9] FDA. 2018c. Additional Information about high-intensity sweeteners permitted for use in food in the United States – Steviol glycosides.
• [10] Hossain M.F., M.T. Islam, M.A. Islam, S. Akhtar. 2017. „Cultivation and uses of Stevia (Stevia rebaudiana Bertoni): a review. African Journal of Food, Agriculture, Nutrition and Development 17 : 12746, 12751-12753.
• [11] IFST. 2018. Institute of Food Science & Technology: Stevia – a non-caloric sweetener of natural origin.
• [12] Jia Z., X. Yang. 2009. „A minor, sweet cucurbitane glycoside from Siraitia grosvenorii. Natural Product Communications 4 : 769-72.
• [13] Jin J.S., J.H. Lee. 2012. „Phytochemical and pharmacological aspects of Siraitia grosvenorii, luo han kuo”. Oriental Pharmacy and Experimental Medicine 12 : 233-239.
• [14] Kinghorn A.D. 1987. „Biologically active compounds from plants with reputed medical and sweetening properties”. Journal of Natural Products 50 : 1009-1024.
• [15] Kinghorn A.D. 2002. „Stevia: The Genus Stevia (Medicinal and Aromatic Plants – Industrial Profiles), New York/London: Taylor & Francis/CRC Press.
• [16] Kolanowski W. 2013. „Glikozydy stewiolowe – właściwości i zastosowanie w żywności. Bromatologia i Chemia Toksykologiczna 2 : 140-150.
• [17] Kulczyński B., A. Gramza-Michałowska, M. Człapka-Matyasik. 2015. „Charakterystyka żywieniowa stewii – aktualny stan wiedzy”. Bromatologia i Chemia Toksykologiczna 1 : 11-18.
• [18] Lemus-Mondaca R., A. Vega-Galvez, L. Zura-Bravo, K. Ah-Hen. 2012. „Stevia rebaudiana Bertoni, source of a high-potency natural sweetener: A comprehensive review on the biochemical, nutritional and functional aspects”. Food Chemistry 132 : 1121-1132.
• [19] Li C., L.M. Lin, F. Sui, Z.M. Wang, H.R. Huo, L. Dai, T.L. Jiang. 2014. „Chemistry and pharmacology of Siraitia grosvenorii: A review”. Chinese Journal of Natural Medicines 12 : 89-100.
• [20] Marone P.A., J.F. Borzelleca, D. Merkel, J.T. Heimbach, E. Kennepohl. 2008. „Twenty-eight-day dietary toxicity study of Luo Han fruit concentrate in Hsd:SDR rats”. Food and Chemical Toxicology 46 : 910-919.
• [21] Pawa R.S., A.J. Krynitsky, J.I. Rader. 2013. „Sweeteners from plants-with emphasis on Stevia rebaudiana (Bertoni) and Siraitia grosvenorii (Swingle)”. Analytical and Bioanalytical Chemistry 405 : 4397.
• [22] Prakash I., G.E. Dubois, J.F. Clos, K.L. Wilkens, L.E. Fosdick.2008. „Development of rebiana, a natural, non-caloric sweeteners”. Food and Chemical Toxicology 46 : S75-S82.
• [23] Prakash I., A. Markosyan, C. Bunders. 2014. „Development of next generation stevia sweetener: rebaudioside M”. Foods 3 : 162-175.
• [24] Sharma N., R. Mogra, B. Upadhyay. 2009. „Effect of Stevia Extract Intervention on Lipid Profile”. Studies on Ethno-Medicine 3 : 137-140.
• [25] Świąder K., K. Wegner, A. Piotrowska, T. Fa-Jui, A. Sadowska. 2019. „Plants as a source of natural high-intensity sweeteners: a review”. Journal of Applied Botany and Food Quality 92 : 160-171.
• [26] Uher M., H. Wojtowicz. 2003. „Naturalne i syntetyczne niecukrowe substancje słodkie”. Wiadomości Chemiczne 5-6 : 510-522.
• [27] Urban J.D., M.C. Carakostas, D.J. Brusick. 2013. „Steviol glycoside safety: Is the genotoxicity database sufficient?”. Food and Chemical Toxicology 51 : 386-90.
• [28] USDA. 2018. Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System, 2018. Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy). National Germplasm Resources Laboratory, Beltsville, Maryland.
• [29] Yadav A.K., S. Singh, D. Dhyani, P.S. Ahuja. 2011. „A review on the improvement of Stevia [Stevia rebaudiana (Bertoni)]”. Canadian Journal of Plant Science 91 : 1-27.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).