Habitat conditions and diversity of flora based on transitional peat bog in Bledow on the Silesian Upland

• Autorzy: Nicia P. , Błońska A. , Bejger R. , Zadrożny P.

Identyfikatory

DOI

10.2428/ecea.2013.20(09)095

Warianty tytułu

PL

Warunki siedliskowe a zróżnicowanie roślinności na przykładzie torfowiska przejściowego w Błędowie (Wyżyna Śląska)

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Presented research focused on determining the characteristics of soils, waters and vegetation covering a transitional peat bog in Bledow and potential hazards which might cause its degradation. Four soil pits were made for this purpose and piezometers were installed in their immediate vicinity. It allowed investigation of physical and chemical properties of this habitat waters. Diversity of the peat bog vegetation was determined on the basis of 17 phytosociological relevés made by Braun-Blanquet’s method. The results demonstrated that the analysed peat bog is at the accumulation phase and the main factor shaping the habitat conditions in the peat bog itself and on its edge was high groundwater level. On the other hand, the feeding water and its level affected chemical and physical properties of the analysed peat bog soils. Low value of the studied peat bog water mineralisation and low share of calcium and magnesium ions in the mineralisation influenced low pH values and low degree of base cation saturation, which has been reflected in the floristic composition of the peat bog. In conditions of high moisture content, a process of organic matter accumulation was taking place in the surface horizons, whereas on the peat bog and on its edge an apparent soil and vegetation zonation was visible. On the edge of the peat bog trees encroaching into Sphagno recurvi-Eriophoretum angustifolii peat bog patches was observed on semi-hydrogenic soils and disappearance of species of the Scheuchzerio-Caricetea nigrae class. It was found that disturbance of natural water relationships poses the most serious potential hazard to the analysed peat bog.

PL

Badania dotyczyły określenia charakterystyki gleb, wód oraz roślinności porastającej torfowisko przejściowe w miejscowości Błędów oraz potencjalnych zagrożeń, mogących spowodować jego degradację. W tym celu wykonano 4 odkrywki glebowe, a w ich bezpośrednim sąsiedztwie zainstalowano piezometry. Umożliwiło to zbadanie właściwości fizycznych i chemicznych wód tego siedliska. Zróżnicowanie roślinności torfowiska określono na podstawie 17 zdjęć fitosocjologicznych wykonanych metodą Braun-Blanqueta. Wyniki badań dowiodły, że badane torfowisko znajduje się w fazie akumulacji, a głównym czynnikiem kształtującym warunki siedliskowe w samym torfowisku, jak i jego okrajku był 1046 Paweł Nicia et al wysoki poziom wód gruntowych. Z kolei woda zasilająca oraz jej poziom kształtowały właściwości chemiczne i fizyczne gleb badanego torfowiska. Niska wartość mineralizacji wód badanego torfowiska oraz mały udział w mineralizacji jonów wapnia i magnezu były przyczyną małych wartości pH oraz niskiego stopnia wysycenia kompleksu sorpcyjnego badanych gleb kationami o charakterze zasadowym, co znajduje odzwierciedlenie w składzie florystycznym torfowiska. W warunkach dużego uwilgotnienia w poziomach powierzchniowych zachodził proces akumulacji materii organicznej, a na torfowisku oraz jego okrajku stwierdzono wyraźną strefowość gleb i roślinności. W okrajkach torfowiska, na glebach semihydrogenicznych obserwowano wkraczanie drzew i krzewów w płaty mszaru Sphagno recurvi-Eriophorertum angustifolii i zanikanie gatunków klasy Scheuchzerio-Caricetea nigrae. Stwierdzono, że największe potencjalne zagrożenie badanego torfowiska stanowi naruszenie naturalnych stosunków wodnych.

Słowa kluczowe

EN

transitional peat bog; hydromorphic soils; Bledow

PL

torfowiska przejściowe; gleby hydrogeniczne; Błędów

• Wydawca: Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Ecological Chemistry and Engineering. A
• Rocznik: 2013
• Tom: Vol. 20, nr 9
• Strony: 1039--1047
• Opis fizyczny: Bibliogr. 22 poz., tab.

Twórcy

autor

Nicia P.

• Department of Soil Science and Soil Protection, University of Agriculture in Krakow, al. A. Mickiewicza 21, 31–120 Kraków, Poland, phone: [phone]

autor

Błońska A.

• Department of Geobotanics and Environmental Protection, University of Silesia in Katowice, ul. Jagiellońska 28, 40–032 Katowice, Poland.

autor

Bejger R.

• Department of Physics and Agrophysics, West Pomeranian University of Technology in Szczecin, ul. Papieża Pawła VI 3, 71–459 Szczecin, Poland.

autor

Zadrożny P.

• Department of Soil Science and Soil Protection, University of Agriculture in Krakow, al. A. Mickiewicza 21, 31–120 Kraków, Poland, phone: [phone]

Bibliografia

• [1] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 12 października 2011 roku w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt. DzU 2011, Nr 237, poz 1419.
• [2] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 5 stycznia 2012 roku w sprawie ochrony gatunkowej roślin. DzU 2012, poz 81.
• [3] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004 roku w sprawie gatunków dziko występujących grzybów objętych ochroną. DzU 2004, Nr 168, poz 1765.
• [4] Nicia P. Characteristics and problems of mountain and submontane fens protection. Contemporary Problems of Management and Environmental Protection. 2009;2: Wetlands – Their Functions and Protection. ChVII:125-138.
• [5] Nicia P, Zadrożny P, Lamorski T, Bejger R. Woda – Środowisko – Obszary Wiejskie. 2010;10,1(29):123-132.
• [6] Malewski K. Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska. Materiały i Opracowania; 2005:8.
• [7] Sapek A, Sapek B. Metody analizy chemicznej gleb organicznych. Falenty: Wyd. IMUZ; 1997.
• [8] Systematyka gleb Polski. Wyd 5. Roczn Glebozn. 2011;62(3):5-142.
• [9] Dojlido J. Fizyczno-chemiczne badanie wody i ścieków. Warszawa: Wyd Arkady; 1999.
• [10] Braun-Blanquet J. Pflanzensoziologie. 3rd ed. Wien: Soringerverlag; 1964.
• [11] Matuszkiewicz W. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Vademecum Geobotanicum. Warszawa: Wyd Nauk PWN; 2001.
• [12] Mirek Z, Piękoś-Mirkowa H, Zając A, Zając M. Flowering plants and pteridiophytes of Poland. A checklist. W Szafer Institute of Botany. Kraków: Polish Academy of Sciences; 2002.
• [13] Ochyra R, Żarnowiec J, Bednarek-Ochyra H. Census catalogue of polish mosses. Biodiversity of Poland. Vol 3. Kraków: Polish Academy of Sciences; 2003.
• [14] Ilnicki P. Torfowiska i torf. Poznań: Wyd AR Poznań; 2002.
• [15] Nicia P. Ecol Chem Eng A. 2009;16(9):1179-1184.
• [16] Nicia P, Niemyska-Łukaszuk J. Roczn Glebozn. 2008;59(1):155-160.
• [17] Macioszczyk A. Hydrogeochemia. Warszawa: Wyd Geolog; 1987.
• [18] Wolanin A, Żelazny M. Sezonowe zmiany chemizmu wód źródeł tatrzańskich w zlewniach Potoku Chochołowskiego i Potoku Kościeliskiego w 2009 roku. In: Woda w badaniach geograficznych. Kielce: Instytut Geografii Uniwersytet Jana Kochanowskiego; 2010:339-347.
• [19] Nicia P, Miechówka A. Pol J Soil Sci. 2004;37(1):39-47.
• [20] Parusel JB, Urbisz A, editors. Czerwona lista roślin naczyniowych województwa śląskiego. Raporty, Opinie 6. Strategia ochrony przyrody województwa śląskiego do roku 2030. Raport o stanie przyrody województwa. Katowice: Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska; 2012:105-177.
• [21] Kucharski L. Carex limosa L. Turzyca bagienna. In: Polska czerwona księga roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Kaźmierczakowa R, Zarzycki K, editors. Kraków: Instytut Botaniki im W Szafera PAN, Instytut Ochrony Roślin PAN; 2001:518-519.
• [22] Malewski K, Stebel A, Wika S. Chroń Przyr Ojcz. 1998;54(6):89-92.