Powoływanie lokalnych form ochrony przyrody przez samorządy gmin wiejskich

• Autorzy: Wolańska-Kamińska A. , Ratajczyk N.

Warianty tytułu

EN

Establishing local forms of nature protection by rural district governments

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W Polsce istnieje dziesięć prawnych form ochrony przyrody. Cztery spośród nich, tj. pomniki przyrody, użytki ekologiczne, zespoły przyrodniczo-krajobrazowe i stanowiska dokumentacyjne, od 2009 r. mogą by ustanawiane wyłącznie na podstawie uchwał rad gmin. Celem niniejszej pracy była ocena aktywności gmin wiejskich województwa łódzkiego w tworzeniu tych form. Pracę oparto na szczegółowej analizie rejestru form ochrony przyrody, prowadzonego przez Regionalną Dyrekcję Ochrony Środowiska w Łodzi. Przedmiotem badań były 133 gminy wiejskie. Wykazano, że większość wymienionych w rejestrze form ochrony przyrody obiektów zatwierdzono jeszcze przed 2009 r. rozporządzeniami wojewodów. Po 2009 r. aktywność gmin na polu prawnej ochrony przyrody jeszcze bardziej zmalała, ponieważ kompetencje do zatwierdzania form ochrony indywidualnej przekazano wyłącznie gminom, co może skutkować poważnymi konsekwencjami w konserwatorskiej ochronie przyrody na szczeblu lokalnym. Niezbędne jest zatem monitorowanie i wspieranie działań gmin w realizacji ustawy o ochronie przyrody.

EN

There are 10 legal forms of nature protection in Poland. Since 2009 four of them, such as: nature monuments, ecological areas, natural and scenic complexes and documentation sites can be established only on the basis of the District Councils’ resolutions. The aim of this study was to evaluate the activity of rural authorities in the Łódź region in creating these forms. The study was based on a detailed analysis of the nature protection records maintained by the Regional Directorate for Environmental Protection in Łódź. The object of the study was 133 rural communes. The outcome showed that most of nature protection objects were approved prior to 2009 based on governmental orders. The activity of rural authorities in legal nature protection decreased after 2009. Delegation of competences solely to district authorities may have serious consequences for nature protection at the local level. Therefore, it is necessary to monitor and support communes in the implementation of the Nature Protection Law.

Słowa kluczowe

PL

gminy wiejskie; pomniki przyrody; stanowiska dokumentacyjne; użytki ekologiczne; województwo łódzkie; zespoły przyrodniczo-krajobrazowe

EN

documentation site; ecological area; Łódzkie voivodship; natural and scenic complexes; nature monuments; rural communes

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2014
• Tom: T. 14, z. 1
• Strony: 129--142
• Opis fizyczny: Bibliogr. 22 poz., rys.

Twórcy

autor

Wolańska-Kamińska A.

• Uniwersytet Łódzki, Wydział Biologii i Ochrony Środowiska, Katedra Geobotaniki i Ekologii Roślin, ul. Banacha 1/3, 90-237 Łódź

autor

Ratajczyk N.

• Uniwersytet Łódzki, Wydział Biologii i Ochrony Środowiska, Katedra Geobotaniki i Ekologii Roślin, ul. Banacha 1/3, 90-237 Łódź

Bibliografia

• 1. DEMBEK W. 2012. Problemy ochrony polskiej przyrody w kontekście wspólnej polityki rolnej. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. T. 12. Z. 4 (40) s. 109–121.
• 2. DOWER M. 1998. Pour une politique paysagere. Naturopa. No. 86 s. 6–7.
• 3. DUBEL K. 1999. Uwarunkowania przyrodnicze w strategii rozwoju gminy. W: Strategia rozwoju gmin wiejskich na terenach przyrodniczo-cennych. Pr. zbior. Red. K. Dubel. Krosno. Fundacja CEEW s. 33–40.
• 4. GŁOGOWSKA M., SZENDERA W., CHMIELEWSKI W. 2013. Konflikty społeczne na obszarach Natura 2000 w Polsce. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. T. 13. Z. 4 (44) s. 31–41.
• 5. GRUSZECKI K. 2009. Najnowsze zmiany kompetencyjne w zakresie wprowadzania form ochrony przyrody. Drzewa, Krzewy, Park. Nr 16 s. 23–25.
• 6. KISTOWSKI M. 2013. Diagnoza sozologiczna gmin Polski w I dekadzie XXI wieku. Studia KPZK PAN. Nr 148 ss. 302.
• 7. KISTOWSKI M., KISTOWSKA M. 2000. Użytki ekologiczne jako obszary konserwatorskiej ochrony gatunków zagrożonych wyginięciem – próba krytycznego podejścia na przykładzie województwa pomorskiego. Przegląd Przyrodniczy. T. 11. Z. 2/3 s. 11–27.
• 8. KŁODZIŃSKI M. 2012. Sieć ekologiczna Natura 2000 a rozwój gospodarczy obszarów wiejskich. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. T. 12. Z. 1 (37) s. 59–69.
• 9. KOZŁOWSKI S. 2002. Ekorozwój – wyzwanie XXI wieku. Warszawa. PWN. ISBN 83-01-13244-2 ss. 380.
• 10. KUROWSKI J.K., ANDRZEJEWSKI M., WITOSŁAWSKI P. 2009. Zielone skarby Łodzi – projekt inwentaryzacji i waloryzacji reliktów przyrody naturalnej miasta. W: Zielone skarby Łodzi – relikty naturalnej przyrody miasta. Łódź. Wydz. Ochrony Środowiska i Rolnictwa Urzędu Miasta Łodzi, Katedra Geobotaniki i Ekologii Roślin UŁ s. 7–12.
• 11. MIODUSZEWSKI W., OKRUSZKO T. 2012. Protection of natural wetlands – the examples of conflicts. Journal of Water and Land Development. No 16 s. 35–42.
• 12. PAWLACZYK P., JERMACZEK A. 2008. Poradnik lokalnej ochrony przyrody. Świebodzin. Wydaw. Klubu Przyrodników. ISBN 978-83-87846-68-8 ss. 392.
• 13. RDOŚ 2013. Rejestr form ochrony przyrody województwa łódzkiego [online]. [Dostęp 10.11.2013]. Dostępny w Internecie: http://lodz.rdos.gov.pl
• 14. ROBERTS T., JONES P.J.S. 2013. North East Kent European marine site: Overcoming barriers to conservation through community engagement. Marine Policy. No 41 s. 33–40.
• 15. SCHINDLER S., CURADO N., NIKOLOV S.C., KRET E., CÁRCAMO B., CATSADORAKIS G., POIRAZIDIS K., WRBKA T., KATI V. 2011. From research to implementation: Nature conservation in the Eastern Rhodopes mountains (Greece and Bulgaria), European Green Belt. Journal for Nature Conservation. No 19 s. 193–201.
• 16. SOMMER J. (red.) 1994. Prawo o ochronie przyrody. Komentarz. Wrocław. Prawo Ochrony Środowiska. ISBN 83-901-410-43 ss. 273.
• 17. SYMONIDES E. 2007. Ochrona przyrody. Warszawa. WUW. ISBN 978-83-235-02042-5 ss. 765.
• 18. SYMONIDES E. 2010. Znaczenie powiązań ekologicznych w krajobrazie rolniczym. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. T. 10. Z. 4 (32) s. 249–263.
• 19. Ustawa z dnia 16 października 1991 r. o ochronie przyrody. Dz.U. 1991. Nr 114, poz. 492, zm. 1992, Nr 54, poz. 254; 1994, Nr 89, poz. 415.
• 20. Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody. Dz.U. 2004. Nr 92 poz. 880 z późn. zmian.
• 21. Ustawa z dnia 23 stycznia 2009 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze zmianami w organizacji i podziale zadań administracji publicznej w województwie. Dz.U. 2009. Nr 92, poz. 753, Nr 99, poz. 826.
• 22. WERTZ J. 2009. Zmiana organizacji ochrony przyrody w Polsce. Chrońmy Przyrodę Ojczystą. Nr 1 s. 5–10.