Badania wybranych elementów bsp klasy mini w ocenie zdatności do eksploatacji w siłach zbrojnych

• Autorzy: Tokarski Tomasz , Szczepaniak Paweł , Gajewski Tomasz

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0055.1563

Warianty tytułu

EN

Tests of selected mini-class UAV elements in the assessment of capability for operation in the Armed Forces

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule nakreślono tematykę badań BSP w procesie wdrożeniowym dla służb mundurowych. Uzasadniono m.in., iż proces ten powinien być poprzedzony kompleksową analizą w aspekcie bezpieczeństwa lotnictwa, ponieważ wykorzystanie dronów niesie za sobą nieocenione korzyści, ale również i zagrożenia. Przedstawiono przykłady zagrożeń wynikających z użytkowania BSP w przestrzeni powietrznej oraz ich możliwe przyczyny. Ze względu na wysokie wymagania użytkownika dotyczące niezawodności, konstrukcje BSP wykorzystywane w Siłach Zbrojnych powinny być uprzednio sprawdzane, badane i testowane na zgodność z obowiązującymi normami. Do osiągnięcia pożądanego poziomu niezawodności używa się certyfikacji, której elementem są badania typu. W artykule przedstawiono przykładowe propozycje badań i prób wybranych elementów BSP klasy mini, które mają na celu potwierdzenie przystosowania i gotowości operacyjnej tej kategorii statków powietrznych do zastosowań w działaniach Sił Zbrojnych.

EN

The article outlines the subject of UAV research in the implementation process for uniformed services. It is justified, among other things, that this process should be preceded by a comprehensive analysis in terms of aviation safety because the use of drones carries invaluable benefits, but also threats. The study presents examples of threats resulting from their use in airspace and possible causes of their occurrence. UAVs declared by the manufacturer as intended for the Armed Forces must demonstrate a high level of capability enabling the fulfillment of the required function and tasks, often in difficult environmental conditions. Therefore, UAV structures used in the Armed Forces should be previously checked, examined and tested for compliance with applicable standards. To achieve the desired level of reliability, certification is used, an element of which is type testing. The article presents sample proposals for tests and trials of selected elements of the mini-class UAVs, which aim to confirm the adaptation and operational readiness of this category of aircraft for use in operations in the area of the Armed Forces.

Słowa kluczowe

PL

diagnostyka; BSP; dron; zdatność do lotu; bezpieczeństwo lotów; badania certyfikacyjne; badania klimatyczne; narażenia mechaniczne; kompatybilność elektromagnetyczna

EN

diagnostics; UAV; drone; airworthiness; flight safety; certification tests; climate tests; mechanical exposures; electromagnetic compatibility

• Wydawca: Wydawnictwo Instytutu Technicznego Wojsk Lotniczych
• Czasopismo: Journal of KONBiN
• Rocznik: 2025
• Tom: Vol. 55, iss.2
• Strony: 171--187
• Opis fizyczny: Bibliogr. 35 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Tokarski Tomasz

• Air Force Institute of Technology (Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych), Poland

• https://orcid.org/0000-0002-6036-010X

autor

Szczepaniak Paweł

• Air Force Institute of Technology (Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych), Poland

• https://orcid.org/0000-0001-6544-0005

autor

Gajewski Tomasz

• Air Force Institute of Technology (Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych), Poland

Bibliografia

• 1. International Civil Aviation Organization (ICAO), „Global Air Traffic Management Operational Concept (Doc. 9854 AN/458)”, ed. I, Appendix-B, 2005.
• 2. T. Audronis, Drony. Wprowadzenie, Gliwice: Wydawnictwo Helion 2015.
• 3. R. Austin, Unmanned aircraft systems. UAVS design, Development and Deployment, Aerospace Series (Pep), John Wiley & Sons, 2010.
• 4. M.J. Dougherty, Drony. Ilustrowany przewodnik po bezzałogowych pojazdach powietrznych i podwodnych, Warszawa: Bellona, 2016.
• 5. R. Barnhart, S. Hottman, D. Marshall, and E. Shappee, Introduction to unmanned aircraft systems. CRC Press. Taylor & Francis Group, 2012.
• 6. Urząd Lotnictwa Cywilnego, Sprawozdanie o stanie bezpieczeństwa w lotnictwie cywilnym za 2023 rok, Warszawa 2024.
• 7. G. Zawistowski, D. Pietrzela, and P. Kaczmarzyk, „Możliwości badawcze i certyfikacyjne CNBOP-PIB w zakresie BSP przeznaczonych do stosowania przez służby mundurowe” in: Wykorzystanie bezzałogowych platform powietrznych w operacjach na rzecz bezpieczeństwa publicznego, M. Feltynowski (ed.), Józefów 2019.
• 8. S. Kachel, T. Okoń, M. Frant, and M. Majcher, “Project for a reconnaissance unmanned aerial vehicle”, Journal of KONBiN, Vol. 52, Iss. 3, 2022, DOI: 10.2478/jok-2022-0032.
• 9. L. Cwojdziński, „Systemy bezzałogowych statków powietrznych”, TTS Technika Transportu Szynowego, Vol. 19, Iss. 9, 2012.
• 10. NO-06-A108:2021 - Sprzęt wojskowy. Ogólne wymagania techniczne, metody kontroli i badań - Metody oceny zgodności z wymaganiami konstrukcyjnym, 2021.
• 11. P. Szymański, F. Sosin, R. Ochwat, and M. Włodarczyk, Prezentacja konferencji Bezpieczeństwa w Lotnictwie Cywilnym pt. „Czy latamy bezpiecznie?”, Urząd Lotnictwa Cywilnego, 27.10.2015.
• 12. M. Feltynowski (ed.), Wykorzystanie bezzałogowych platform powietrznych w operacjach na rzecz bezpieczeństwa publicznego, Józefów: Wydawnictwo CNBOP-PIB, 2019, DOI: 10.17381/2019.1.
• 13. M. Feltynowski and M. Zawistowski, „Zagrożenia związane z wykorzystaniem bezzałogowych platform w służbach ratunkowo-porządkowych”, Bezpieczeństwo i Technika Pożarnicza, Vol. 51, Iss. 3, 2018, DOI: 10.12845/bitp.51.3.2018.10.
• 14. T. Gugała and J. Żurek, Systemy bezzałogowych statków powietrznych w przestrzeni powietrznej kontrolowanej. Dęblin: Lotnicza Akademia Wojskowa, 2019.
• 15. H. Jafernik, “The safety of Unmanned Aerial Vehicle (UAV) missions in storm and precipitation areas”, Safety & Fire Technology, Vol. 54, Iss. 2, 2019, DOI: 10.12845/sft.54.2.2019.15.
• 16. R. Konieczka and J. Bąk, „Perspektywa zastosowania bezzałogowych statków powietrznych w transporcie medycznym”, Zeszyty Naukowe SGSP, Nr 83, 2022, DOI: 10.5604/01.3001.0016.0231.
• 17. A. Solodov, A. Williams, S. Al Hanaei, and B. Goddard, “Analyzing the threat of unmanned aerial vehicles (UAV) to nuclear facilities”, Security Journal, Vol. 31(3), 2017, DOI: 10.1057/s41284-017-0102-5.
• 18. J. Yaacoub, H. Noura, O. Salaman, and A. Chehab, “Security analysis of drones systems: Attacks, limitations, and recommendations”, Internet of Things, 2020, DOI: 10.1016/j.iot.2020.100218.
• 19. M.S. Francis, Design of next generation unmanned air system - Issues and Opportunities. Conference: The 26th Congress of ICAS and 8th AIAA ATIO, 2008, DOI: 10.2514/6.2008-8978.
• 20. U.S. Department of Homeland Security Cybersecurity and Infrastructure Security Agency, Interagency Security Committee, Protecting Against The Threat Of Unmanned Aircraft Systems (UAS), An Interagency Security Committee Best Practice, USA 2020.
• 21. A. Żyluk, Współczesne technologie w budowie i użytkowaniu bezzałogowych statków powietrznych. Konferencja Naukowo-Techniczna Bezzałogowe Statki Powietrzne w Polsce. Warszawa 2012.
• 22. Department of Defense Standard Practice, “System Safety”, MIL-STD-882E, 11 May 2012.
• 23. P. Namgung, J. Eom, T. Kwon, and S. Jeon, “Operational Risk Assessment for Airworthiness Certification of Military Unmanned Aircraft Systems using the SORA Method”, Journal of Aerospace System Engineering, Vol. 15, No. 4, 2021, http://dx.doi.org/10.20910/JASE.2021.15.4.64.
• 24. DOC 9859: Podręcznik zarządzania bezpieczeństwem – SMSM, Safety Management Manual (SMM), ICAO, Wydanie czwarte, 2018.
• 25. International Civil Aviation Organization (ICAO) – Annex 19, Integrated Safety Management, 24 September 2013.
• 26. M. Feltynowski (ed), Systemy bezzałogowych statków powietrznych w ochronie przeciwpożarowej i ratownictwie – od wyrobu do ratownika Rozważania teoretyczne a zastosowanie w rzeczywistości. Józefów: Wydawnictwo CNBOP-PIB, 2022, DOI: 10.17381/2022.1.
• 27. NO-06-A101: 2021 Sprzęt wojskowy. Ogólne wymagania techniczne, metody kontroli i badań. Postanowienia ogólne, 2021.
• 28. NO-06-A103:2021 Sprzęt Wojskowy. Ogólne wymagania techniczne, metody kontroli i badań – Wymagania środowiskowe, 2021.
• 29. NO-06-A104:2021 Sprzęt wojskowy. Ogólne wymagania techniczne, metody kontroli i badań – Wymagania konstrukcyjne, 2021.
• 30. NO-06-A105:2021 Sprzęt wojskowy. Ogólne wymagania techniczne, metody kontroli i badań. Ogólne zasady badania prototypów i urządzeń produkowanych seryjnie. 2021.
• 31. NO-06-A107:2021 Sprzęt wojskowy. Ogólne wymagania techniczne, metody kontroli i badań – Metody badania odporności całkowitej na działanie czynników środowiskowych
• 32. NO-06-A200:2012 Kompatybilność elektromagnetyczna – Poziomy dopuszczalne emisji ubocznych i odporności na narażenia elektromagnetyczne. 2012.
• 33. NO-A-STANAG-4703/AEP-83: 2023 Wojskowe statki powietrzne - Zdatność do lotu systemów lekkich bezzałogowych statków powietrznych - Wymagania i metody oceny. 2023.
• 34. AEP-83: Light unmanned aircraft systems airworthiness requirements. NATO standard. 2014.
• 35. STANAG 4703 Light unmanned aircraft systems airworthiness requirements – AEP-83 EDITION B, Standard by NATO Standardization Agreement, 11/24/2016.