Doznanie ciężkiego i trwałego uszczerbku na zdrowiu pasażera a możliwość dochodzenia zadośćuczynienia za doznaną krzywdę przez osoby mu najbliższe

• Autorzy: Ambrożuk D. , Wesołowski K.

Identyfikatory

DOI

10.18276/ptl.2018.42-08

Warianty tytułu

EN

Serious and permanent damage to the passenger’s health and the possibility of claiming compensation for the non-material damage suffered by the persons closest to them

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Autorzy rozważają możliwość dochodzenia zadośćuczynienia za naruszenie dobra osobistego w postaci prawidłowych relacji rodzinnych przez osoby najbliższe pasażera, który doznał ciężkiego uszkodzenia ciała. Możliwość żądania takiego zadośćuczynienia dopuścił Sąd Najwyższy w uchwale z 27 marca 2018 roku, która zapadła na tle stanu faktycznego niedotyczącego przewozu, ale z powołaniem przepisów o czynach niedozwolonych, które mogą dotyczyć odpowiedzialności przewoźnika za zdrowie podróżnego (wobec braku w prawie wewnętrznym regulacji szczególnej dotyczącej tej odpowiedzialności). Autorzy krytycznie oceniają stanowisko Sądu Najwyższego. Wskazują, że istnieje ryzyko odnoszenia go do odpowiedzialności przewoźnika w sytuacji, gdy oparta jest ona wyłącznie na przepisach Kodeksu cywilnego o czynach niedozwolonych. Ich zdaniem nie powinno to mieć miejsca w tych sytuacjach, gdy podstawą odpowiedzialności są przepisy konwencji międzynarodowych i rozporządzeń unijnych, które odpowiedzialność przewoźnika za szkody na osobie regulują jako odpowiedzialność kontraktową. Autorzy, wskazując na nieadekwatność stanowiska Sądu Najwyższego w odniesieniu do odpowiedzialności przewoźnika, postulują jej unormowanie w prawie wewnętrznym, wzorem konwencji międzynarodowych.

EN

The authors consider the possibility of claiming compensation for the infringement of personal rights in the form of proper family relationships by the persons closest to the passenger who has suffered serious bodily injury. The possibility to demand such compensation was allowed by the Supreme Court in its ruling of 27 March 2018, which was based on the facts not related to the carriage, but with reference to the provisions on tort, which may concern the liability of the carrier for the health of the passenger (in the absence of a special provision in domestic law concerning this liability). The authors are critical of the position of the Supreme Court. They indicate that there is a risk that it may be applied to the liability of the carrier based only on the provisions of the Civil Code (Act of 23.4.1964 – Civil Code, i.e. Journal of Laws of 2018, item 1025) related to tort. In their view, this should not be the case in situations where liability is based on the provisions of international conventions and EU regulations which govern the liability of a carrier for personal injury as a contractual liability. The authors, pointing to the inadequacy of the position of the Supreme Court with regard to the liability of the carrier, call for its regulation in the internal law, as in the case of international conventions.

Słowa kluczowe

PL

odpowiedzialność przewoźnika; zadośćuczynienie; uprawnienia najbliższych; poszkodowany pasażer

EN

carrier’s liability; compensation; rights of the persons closest; injured passenger

• Wydawca: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
• Czasopismo: Problemy Transportu i Logistyki
• Rocznik: 2018
• Tom: nr 2 (42)
• Strony: 85--95
• Opis fizyczny: Bibliogr. 42 poz.

Twórcy

autor

Ambrożuk D.

• Uniwersytet Szczeciński, Wydział Zarządzania i Ekonomiki Usług

autor

Wesołowski K.

• Uniwersytet Szczeciński, Wydział Zarządzania i Ekonomiki Usług

Bibliografia

• 1. Bagińska, E. (2016). Dopuszczalność dochodzenia przez osoby bliskie zadośćuczynienia w związku z doznaniem poważnej szkody na osobie przez bezpośrednio poszkodowanego. IUSTITIA, 2, 69-78.
• 2. Bosek, L. (2015). W sprawie kwalifikacji więzi rodzinnej jako dobra osobistego. Uwagi krytyczne na tle aktualnego orzecznictwa Sądu Najwyższego. Forum Prawnicze, 3, 3-19.
• 3. Dąbrowski, D. Podstawy odpowiedzialności przewoźnika kolejowego za uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź śmierć podróżnego (w druku).
• 4. Dragun-Gertner, M., Pepłowska-Dąbrowska, Z. (2017). Ochrona słabszej strony w umowach przewozu pasażerów drogą morską. Proponowane zmiany w polskim kodeksie morskim. W: Z. Kuniewicz, D. Sokołowska (red.), Prawo kontraktów (s. 87-99). Warszawa: Wolters Kluwer.
• 5. Górski, W., Dominiczak, Z. (1987). Problematyka prawna przewozu osób. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• 6. Kaliński, M. (2014). Ograniczenie indemnizacji do podmiotów bezpośrednio poszkodowanych – w związku z nowelizacją art. 446 Kodeksu cywilnego. Przegląd Sądowy, 3, 7-23.
• 7. Konert, A. (2010). Odpowiedzialność cywilna przewoźnika lotniczego. Warszawa: Wolters Kluwer.
• 8. Koziński, M.H. (2010). Odpowiedzialność cywilna morskiego przewoźnika pasażerów według prawa Unii Europejskiej. Prace Wydziału Nawigacyjnego Akademii Morskiej w Gdyni, 25, 19-32.
• 9. Lanckoroński, B. (2013). Odpowiedzialność cywilna za pośrednie naruszenie dóbr. Warszawa: LexisNexis.
• 10. Michałowska, K. (2017). Niemajątkowe wartości życia rodzinnego w polskim prawie cywilnym. Warszawa: C.H. Beck.
• 11. Nesterowicz, M. (2017). Zadośćuczynienie pieniężne za naruszenie praw pacjenta i dóbr osobistych osób bliskich. W: W. Robaczyński (red.), Czynić postęp w prawie. Księga jubileuszowa dedykowana Profesor Birucie Lewaszkiewicz-Petrykowskiej (s. 333-344). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• 12. Orlicki, M. (2013). O możliwości dochodzenia roszczeń o zadośćuczynienie za śmierć najbliższego członka rodziny zmarłego przed dniem 3 sierpnia 2008 r. Prawo Asekuracyjne, 4, 13-20.
• 13. Osajda, K. (2016). Zadośćuczynienie za doznanie przez bliskiego uszczerbku na zdrowiu wskutek wypadku. Państwo i Prawo, 1, 73-86.
• 14. Szanciło, T. (2008). Prawo przewozowe. Komentarz. Warszawa: C.H. Beck.
• 15. Śmieja, A. (2009). W: A. Olejniczak (red.), Prawo zobowiązań – część ogólna. Seria: System prawa prywatnego (t. 6, s. 335-363, 447-748). Warszawa: C.H. Beck.
• 16. Wałachowska, M. (2014). Wynagrodzenie szkód deliktowych doznanych przez pośrednio poszkodowanych. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
• 17. Wesołowski, K. (2015). Konkurencyjność podstaw dochodzenia roszczeń wobec przewoźnika samochodowego. Problemy Transportu i Logistyki, 29, 287-300.
• 18. Wesołowski, K. (2017). Odpowiedzialność za utratę życia i zdrowia podróżnego. Problemy Transportu i Logistyki, 4, 141-152.
• AKTY PRAWNE
• 1. Decyzja (2011a). Decyzja Rady z 12.12.2011 r. dotycząca przystąpienia Unii Europejskiej do Protokołu z 2002 r. do Konwencji ateńskiej z 1974 r. w sprawie przewozu morzem pasażerów i ich bagażu z wyjątkiem jego artykułów 10 i 11. Dz.Urz. 2012/22/UE, L 8/1.
• 2. Decyzja (2011b). Decyzja Rady z 12.12.2011 r. dotycząca przystąpienia Unii Europejskiej do Protokołu z 2002 r. do Konwencji ateńskiej z 1974 r. w sprawie przewozu morzem pasażerów i ich bagażu z wyjątkiem jego artykułów 10 i 11. Dz.Urz. 2012/23/UE, L 8/13.
• 3. Konwencja ateńska (1974). Konwencja ateńska w sprawie przewozu morzem pasażerów i ich bagażu z 13.12.1974 r., Dz.U. z 1987 r. Nr 18, poz. 108, zmieniona Protokołem z 19.11.1976 r., Dz.U. z 1994 r. Nr 99, poz. 479.
• 4. Konwencja COTIF (1980). Konwencja o międzynarodowym przewozie kolejami (COTIF) z 9.05.1980 r. Dz.U. z 1985 r. Nr 34, poz. 158, zmieniona Protokołem wileńskim z 3.6.1999 r. Dz. U. z 2007 r. Nr 100, poz. 674.
• 5. Konwencja montrealska (1999). Konwencja o ujednostajnieniu niektórych prawideł dotyczących międzynarodowego przewozu lotniczego z 28.05.1999 r. Dz.U. z 2007 r. Nr 37, poz. 235.
• 6. Konwencja warszawska (1929). Konwencja o ujednostajnieniu niektórych prawideł dotyczących międzynarodowego przewozu lotniczego z 12.10.1929 r., Dz.U. z 1933 r. Nr 8, poz. 49, zmieniona Protokołem haskim z 28.09.1955 r., Dz.U. z 1963 r. Nr 33, poz. 189, uzupełniona Konwencją o ujednostajnieniu niektórych prawideł dotyczących międzynarodowego przewozu lotniczego wykonywanego przez inną osobę niż przewoźnik umowny z 18.09.1961 r. Dz.U. z 1965 r. Nr 25, poz. 167.
• 7. Orzeczenie (2013). Orzeczenie Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 5.04.2013 r., I ACa 1143/12. Pobrane z: http://orzeczenia. waw.sa.gov.pl/content/$N/154500000000503_I_ACa_001143_2012_Uz_2013-04-05_001 (10.06.2018).
• 8. Orzeczenie (2015). Orzeczenie Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z 16.01.2015 r., I ACa 1430/14. Pobrane z: http://orzeczenia.wroclaw.sa.gov.pl/details/$N/155000000000503_I_ACa_000128_2014_Uz_2014-04-01_001 (10.06.2018).
• 9. Orzeczenie (2017). Orzeczenie Sądu Najwyższego z 5.01.2017 r., I CSK 444/16. Pobrane z: http://www.sn.pl/sites/orzecznictwo/orzeczenia3/i%20csk%20444-16.pdf (10.06.2018).
• 10. Postanowienie (2014). Postanowienie Sądu Najwyższego z 27.06.2014 r., III CZP, Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Cywilna z 2014, nr 12, poz. 124.
• 11. Postanowienie (2017). Postanowienie Sądu Najwyższego z 21.04.2017 r., I CSK 472/16. Pobrane z: http://www.sn.pl/sprawy/ SiteAssets/Lists/Zagadnienia_prawne/NewForm/III-CZP-0060_17_p.pdf (30.05.2018).
• 12. Rozporządzenie (1997). Rozporządzenie Rady (WE) nr 2027/97 z 9.10.1997 r., Dz.Urz. WE 1997 L 285/1, zmienione rozporządzeniem (WE) nr 889/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z 11.05.2002 r., Dz.Urz. WE 2002 L 140/2, w sprawie odpowiedzialności przewoźnika lotniczego z tytułu przewozu pasażerów i ich bagażu drogą powietrzną.
• 13. Rozporządzenie (2007). Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1371/2007 z 23.10.2007 r. dotyczące praw i obowiązków pasażerów w ruchu kolejowym. Dz.Urz. UE 2007 L 315/14.
• 14. Rozporządzenie (2009). Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 392/2009 z 23.04.2009 r. w sprawie odpowiedzialności przewoźników pasażerskich na morskich drogach wodnych z tytułu wypadków. Dz.Urz. UE 2009 L 131/24.
• 15. Rozporządzenie (2010). Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1177/2010 z 24.11.2010 r. o prawach pasażerów podróżujących drogą morską i drogą wodną śródlądową oraz zmieniające rozporządzenie (WE) nr 2006/2004 r. Dz.Urz. UE 2010 L 334/1.
• 16. Rozporządzenie (2011). Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 181/2011 z 16.02.2011 r. dotyczące praw pasażerów w transporcie autobusowym i autokarowym oraz zmieniające rozporządzenie (WE) nr 2006/2004. Dz.Urz. UE 2011 L 55/1.
• 17. Uchwała (2018). Uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z 27.03.2018 r., III CZP 60/17. Pobrane z: http://www.sn.pl/ orzecznictwo/SitePages/Najnowsze_orzeczenia.aspx?ItemSID=981-16544171-be1b-4089-b74b-413997467af2&ListName=Zagadnienia_prawne (30.05.2018).
• 18. Ustawa (1964). Ustawa z 23.04.1964 r. – Kodeks cywilny. Dz.U. z 2018 r., poz. 1025.
• 19. Ustawa (1984). Ustawa z 15.11.1984 r. Prawo przewozowe. Dz.U. z 2017 r., poz. 1983.
• 20. Ustawa (2001). Ustawa z 18.09.2001 r. Kodeks morski. Dz.U. z 2016 r., poz. 66 z późn. zm.
• 21. Ustawa (2002). Ustawa z 3.07.2002 r. Prawo lotnicze. Dz.U. z 2017 r., poz. 959 ze zm.
• 22. Wyrok (2013). Wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z 17.09.2013 r., I ACa 840/13. Pobrane z: https://www.saos.org.pl/ judgments/content/303866.html (10.06.2018).
• 23. Wyrok (2016). Wyrok Sądu Najwyższego z 9.08.2016 r., II CSK 719/15. Pobrane z: http://www.sn.pl/sites/orzecznictwo/ Orzeczenia3/II%20CSK%20719-15-1.pdf (10.06.2018).
• 24. Wyrok (2017). Wyrok Sądu Najwyższego z 10.02.2017 r., V CSK 291/16. Pobrane z: http://www.sn.pl/sites/orzecznictwo/ orzeczenia3/v%20csk%20291-16-1.pdf (10.06.2018).