Badanie obrazów sztalugowych metodą LIBS z wykorzystaniem analizy statystycznej

• Autorzy: Modzelewska E. , Pawlak A. , Skrzeczanowski W.

Warianty tytułu

EN

Study of easel paintings with the use of LIBS and statistical analysis

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań sześciu obrazów powstałych w XVII i XVIII wieku – stworzonych prawdopodobnie przez artystów blisko związanych z dworem króla Jana III. Cztery z badanych dzieł przypisano M.A. Palloniemu, natomiast twórcy pozostałych dwóch nie zostali dotąd zidentyfikowani. Celem badań była analiza techniki i technologii malowideł oraz porównanie ich cech warsztatowych. Do badań warstw malarskich wykorzystano m.in. metodę spektroskopii emisyjnej ze wzbudzeniem laserowym, a dla porównań otrzymanych wyników zastosowano wielowymiarową analizę statystyczną. Metoda LIBS jako mikroniszcząca, znacznie rozszerza możliwości badania warstw malarskich, pozwala bowiem na dokonywanie analiz w takich miejscach, z których pobranie próbek tradycyjnymi sposobami byłoby niemożliwe. W trakcie prac zidentyfikowano pigmenty występujące w wyznaczonych punktach i określono układy stratygraficzne pierwiastków w kolejnych warstwach technologicznych, a następnie wyniki badań porównywano za pomocą analizy czynnikowej.

EN

Research results of 6 easel paintings from XVII and XVIII century probably created by artists closely related to the King John III Cort are presented in the paper. The four of them are attributed to M.A. Palloni while authors of the two left have not been identified yet. The aim of the work was the analysis of a technique and technology of the paintings and comparison of their workshop features. Laser-Induced Breakdown Spectroscopy was used in the investigations while for comparison a multivariate statistical analysis was applied. The LIBS method, as a micro-destructive one, considerably expands possibilities of paint layer research since Allowi performing analyses in points where sampling is not allowed or possible. During the work presence of pigments in appointed places were identified and stratigraphy distributions in subsequent technology layers were determined. Measurement results were then statistically compared which gave some additional basis for final conclusions.

Słowa kluczowe

PL

obrazy sztalugowe; LIBS; analiza czynnikowa

EN

easel paintings; LIBS; factorial analysis

• Wydawca: Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Elektrotechniki
• Czasopismo: Prace Instytutu Elektrotechniki
• Rocznik: 2014
• Tom: Z. 266
• Strony: 63--86
• Opis fizyczny: Bibliogr. 15 poz., rys., zdj.

Twórcy

autor

Modzelewska E.

• Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie ul. St.K. Potockiego 10/16, 02-958 Warszawa

autor

Pawlak A.

• Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie ul. St.K. Potockiego 10/16, 02-958 Warszawa

autor

Skrzeczanowski W.

• Wojskowa Akademia Techniczna, ul. Gen. S. Kaliskiego 2, 00-908 Warszawa

Bibliografia

• 1. Miziolek A., Palleschi V., Schechter I.: Laser-induced breakdown spectroscopy. Cambridge University Press, Cambridge, 2006.
• 2. Karpowicz M.: Sekretne treści warszawskich zabytków, s.195-196, il. s. 188, Warszawa, 1976.
• 3. Gdzie Wschód spotyka Zachód. Portret osobistości dawnej Rzeczypospolitej 1576-1763. Katalog Muzeum Narodowego w Warszawie nr 251, s. 377, 1993.
• 4. Górska M.: Wizerunki Chrystusa pędzla Michelangela Palloniego, Ikonotheka IHS UW, nr 18, 2005.
• 5. Pocheć-Perkowska T.: Portrety Jana III Sobieskiego i jego rodziny, katalog wystawy z okazji 300-lecia Wilanowa, nr kat. 8, s. 33, Warszawa, 1983.
• 6. Guzowska A., Skrzeczanowski W., Marczak J.: Spektroskopia emisyjna ze wzbudzeniem laserowym w badaniach warstw malarskich na drzwiach gabinetu chińskiego muzeum pałacu w Wilanowie. Prace Instytutu Elektrotechniki, LIX 255, 297-324, 2012.
• 7. Modzelewska E., Pawlak A., Selerowicz A., Skrzeczanowski W., Marczak J.: Use of LIBS method in oil paintings examination based on examples of analyses conducted at the Wilanow Palace Museum. Proc SPIE 8790 Optics for Arts, Architecture and Archaeology IV, 879005, 2013.
• 8. Kühn H. Lead – Tin Yellow, [w]: Artists’Pigments a handbook of their history and characteristics, vol. 2, p. 86, Archetype Publications, London, 2012.
• 9. Eastaugh N., Walsh V., Chaplin T., Siddall R.: The Pigment Compendium, Optical Microscopy of Historical Pigments, Elsevier Butterworth-Heinemann, 2008.
• 10. West Fitzhugh E. Red Lead and Minium, [w]: Artists’Pigments a handbook of their history and characteristics,vol. 1, p. 122, Archetype Publications, London, 2012.
• 11. Panek T.: Statystyczne metody wielowymiarowej analizy porównawczej. Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa, 2009.
• 12. Frątczak E. i in.: Wielowymiarowa analiza statystyczna. Teoria – przykłady zastosowań z systemem SAS. SGH w Warszawie, Warszawa, 2009.
• 13. Balicki A.: Statystyczna analiza wielowymiarowa i jej zastosowania społeczno-ekonomiczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk, 2009.
• 14. STATISTICA10 PL, Pakiet zaawansowany, 2011.
• 15. Nowik W, Olszewska-Świetlik J.: Identyfikacja czerwonych barwników organicznych w tablicowym malarstwie gdańskim 2. poł. XV w., Ochrona Zabytków, 1/2, s. 71-88, 2004.