Aspekty turystyczne georóżnorodności rzeźby Karpat

• Autorzy: Zwoliński Z.

Warianty tytułu

EN

Touristic aspects of landform geodiversity in Carpathians

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł przedstawia metody uzyskiwania mapy georóżnorodności rzeźby w środowisku GIS-owskim oraz jej wykorzystanie do wskazania atrakcji turystycznych w Karpatach. Zaproponowano metodyczny schemat postępowania. Podstawą utworzenia mapy są trzy mapy wejściowe do analizy geoinformacyjnej: mapa energii rzeźby, mapa rozczłonkowania rzeźby, mapa zachowania współczesnej rzeźby. Dla każdej wejściowej mapy do analizy geoinformacyjnej przypisano wartości od 1 do 5, odpowiadające jakościowemu opisowi georóżnorodności: bardzo mała, mała, przeciętna, duża, bardzo duża. Wymienione mapy poddano algebrze map, dzięki której uzyskano końcową mapę georóżnorodności rzeźby. Nową mapę georóżnorodności rzeźby Karpat skonfrontowano z turystycznymi walorami krajobrazów morfologicznych Karpat. Do najbardziej atrakcyjnych turystycznie obszarów zaliczono obszary Tatr Polskich oraz licznych grzbietów beskidzkich, gdzie obserwuje się równocześnie dużą kontrastowość hipsometryczną z sąsiadującymi dolinami rzecznymi.

EN

The paper is to present a method for deriving a map of landform geodiversity in GIS environment and its application for indication of attractive touristic scenes in Carpathian Mts. The paper propose a methodological flowchart. The basis for its creation is three input maps for geoinformation analysis: a map of landform energy, a map of landform fragmentation and a map of contemporary landform preservation. For each input map for geoinformation analysis assigned values from 1 to 5 which correspond to qualitative description of geodiversity: very low, low, medium, high, very high. Map algebra was used for obtaining a final map of landform geodiversity. The new map of Carpathians landform geodiversity was confronted by touristic values of morphological landscapes of Carpathian Mts. To the most attractive touristic areas was included territory of the Polish Tatra as well as numerous Beskidy ranges where can be observe a big hypsometric contrast between adjoining ridges and river valleys.

Słowa kluczowe

PL

georóżnorodność; rzeźba; forma terenu; GIS; Karpaty

EN

geodiversity; relief; landforms; GIS; Carpathians

• Wydawca: Komisja Krajobrazu Kulturowego Polskiego Towarzystwa Geograficznego
• Czasopismo: Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
• Rocznik: 2010
• Tom: nr 14
• Strony: 316--327
• Opis fizyczny: Bibliogr. 19 poz., ryc., tab.

Twórcy

autor

Zwoliński Z.

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Instytut Geoekologii i Geoinformacji, Poznań, Polska

Bibliografia

• AHC, 2002: Australian Natural Heritage Charter for the Conservation of Places of Natural Heritage Significance. Australian Heritage Commission in association with Australian Committee for IUCN, Sydney.
• Cañadas S.E., Flaño P.R., 2007: Geodiversity: Concept, Assessment and Territorial Aplication. The case of Tiermes-Caracena (Soria). Boletín de la A.G.E. No 45: 389-393.
• EEA [European Environment Agency], 2004: CORINE Land Cover 2000. The European Topic Centre Land Use and Spatial Information. Bellaterra (Barcelona), Spain. Online: http:// terrestrial.eionet.europa.eu/CLC2000.
• Gray M., 2004: Geodiversity: Valuing and Conserving Abiotic Nature. J. Wiley & Sons. Chichester.
• Kostrzewski A., 1998: Georóżnorodność rzeźby jako przedmiot badań geomorfologii. [w:] K. Pękala (ed.), Główne kierunki badań geomorfologicznych w Polsce, IV Zjazd Geomorfologów Polskich, UMCS, Lublin, 11-16.
• Kowalczyk A., 2000: Geografia turyzmu. PWN, Warszawa.
• Kozłowski S., 1997: Prognoza ochrony georóżnorodności w Polsce. Przegląd Geologiczny, 5: 489–496.
• Kruczek Z., 2010: Polska. Geografia atrakcji turystycznych. Wyd. Proksenia, Kraków.
• Lijewski T., Mikułowski B., Wyrzykowski J., 2008: Geografia turystyki Polski. PWE, Warszawa.
• Margielewski W., Święchowicz J., Starkel L., Łajczak A., Pietrzak M., 2008: Współczesna ewolucja rzeźby Karpat fliszowych. [w:] L. Starkel, A. Kostrzewski, A. Kotarba, K. Krzemień (eds.), Współczesne przemiany rzeźby Polski. Stowarzyszenie Geomorfologów Polskich, Kraków, p. 57-134.
• Michalak J., 2004: DEM data obtained from the Shuttle Radar Topography Mission – SRTM-3. Annals of Geomatics, 2(1): 34-44.
• Rogalewski O., 1974: Zagospodarowanie turystyczne. WSiP, Warszawa.
• Starkel L., 1972: Karpaty Zewnętrzne. [w:] M. Klimaszewski (red.), Geomorfologia Polski, t. 1. Polska południowa i Wyżyny, PWN, Warszawa.
• Starkel L., 1998: Mapa fragmentacji rzeźby. MS, Archive of the State Geological Institute, Warszawa.
• Warszyńska J., Jackowski A., 1978: Podstawy geografii turyzmu, PWN, Warszawa.
• Zuchiewicz W., 2009: Neotectonics of the Polish Carpathians in the light of geomorphic studies: a state of the art. Acta Geodynamica et Geomaterialia, 6(3): 291–308.
• Zwolinski Z, 2004: Geodiversity. [in:] A. S. Goudie (ed.), Encyclopedia of Geomorphology, Vol. 1, Routledge, 417-418.
• Zwoliński Z., 2008: Designing a map of the geodiversity of landforms in Poland. IAG and AIGEO International Meeting Environmental Analysis and Geomorphological Mapping for a Sustainable Development, Addis Ababa, Ethiopia, February 26, 2008. Abstract Book, p. 18-22.
• Zwoliński Z., 2009: The routine of landform geodiversity map design for the Polish Carpathian Mts. [in:] Geoecology of the Eurasiatic Alpides, A. Łajczak, E. Rojan (eds.), Landform Analysis, 11: 77-85.