Efektywność postępu technicznego w modelowych gospodarstwach rodzinnych

• Autorzy: Wójcicki Z. , Szeptycki A.

Warianty tytułu

EN

Effectiveness of the technical progress in model family farms

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono wyniki analizy efektywności nakładów na produkcję rolną w 12 modelowych gospodarstwach rodzinnych o powierzchni od 8 do 150 ha UR. Zgodnie z przyjętą metodyką, nakłady dzielono na 5 rodzajów postępu: biologiczny, chemizacyjny, agro- i zootechniczny, mechanizacyjny i organizacyjny. Do efektów gospodarowania zaliczono wartości przychodów brutto, które dzielono po 20% na każdą grupę nakładów. Stwierdzono że, największą dodatnią efektywnością charakteryzował się postęp agro- i zootechniczny (2,38) oraz chemizacyjny (2,39), a najniższą ujemną postęp mechanizacyjny (0,92). Wszystkie badane gospodarstwa są dochodowe i tylko w dwóch z nich wynagrodzenie za pracę własną jest mniejsze od wynagrodzenia parytetowego szacowanego na 12-15 zł•rbh-1. Średnia efektywność nakładów na utrzymanie i użytkowanie środków technicznych łącznie z kosztami zużycia paliw i energii elektrycznej jest ujemna (0,92). W celu jej poprawienia należy racjonalizować dobór i wykorzystanie maszyn. Do efektów mechanizacji trzeba zaliczać ok. 25% przychodów brutto. Zastosowana metoda szacowania i porównywania wyników i efektywności działania gospodarstw rodzinnych jest nadal badana i doskonalona.

EN

Presented are results of the analysis concerning the effectiveness of inputs incurred in production at 12 family farms owning from 8 to 150 ha AL. According to accepted methodology inputs were divided into 5 groups connected to following kinds of progress: biological, chemical, agri- and zootechnical, mechanizational and organizational. The value of gross income, considered as the effect of progress, was attributed equally 20% for each group of inputs for progress. The highest, positive effectiveness was got from inputs for the agri- and zootechnical progress (2.38) and chemical progress (2.39). The lowest, negative effectiveness (0.92) was got from mechanizational progress. All investigated farms are profitable, and only in two of them salaries for own work is below the parity estimated at 12-15 PLN per man-hour. The mean effectiveness of inputs incurred into maintaining and using of technical means, including costs of fuel and electrical energy, is negative (0.92). To improve it, the selection and the level of utilization of machines ought to be more rational. As effects of mechanization about 25% of gross incomes should be accounted. Applied methodology of estimation and comparison of effects and effectiveness of functioning of family farms was checked positively and is planned to be further improved.

Słowa kluczowe

PL

rolnictwo; gospodarstwo rodzinne; postęp techniczny; efektywność; metoda badań

EN

agriculture; family farm; technical progress; effectiveness; method research

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Problemy Inżynierii Rolniczej
• Rocznik: 2016
• Tom: R. 24, nr 4
• Strony: 5--18
• Opis fizyczny: Bibliogr. 26 poz., tab.

Twórcy

autor

Wójcicki Z.

• Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach, Oddział w Warszawie, Zakład Analiz Ekonomicznych i Energetycznych

autor

Szeptycki A.

• Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach, Oddział w Warszawie, ul. Rakowiecka 32, 02-532 Warszawa, tel. [phone]

Bibliografia

• CUPIAŁ M., TABOR S. 2012. Model rozwojowego gospodarstwa rodzinnego 48,0 ha UR [Model of developing family farm 48.0 ha AL]. W: Technologiczna i ekologiczna modernizacja wybranych gospodarstw rodzinnych. Cz. V. Modele przyszłościowych gospodarstw rodzinnych [Technological and ecological modernization of selected family farms. Part V. Models of the future family farms]. Pr. zbior. Red. Z. Wójcicki. Warszawa. ITP s. 122-135.
• GOLKA W., WÓJCICKI Z. 2009. Ocena działalności rozwojowych gospodarstw rodzinnych [Estimating the activity of progressive farm]. Problemy Inżynierii Rolniczej. Nr 1 (63) s. 35-42.
• KOCIRA S. 2012. Model rozwojowego gospodarstwa rodzinnego 78,0 ha UR [Model of developing family farm 78.0 ha AL]. W: Technologiczna i ekologiczna modernizacja wybranych gospodarstw rodzinnych. Cz. V. Modele przyszłościowych gospodarstw rodzinnych [Technological and ecological modernization of selected family farms. Part V. Models of the future family farms]. Pr. zbior. Red. Z. Wójcicki. Warszawa. ITP s. 159-177.
• KOCIRA S. 2013. Techniczna i technologiczna modernizacja gospodarstw rodzinnych w procesie wdrażania rolnictwa zrównoważonego [Technical and technological modernization of family farms in the process of implementing a sustainable agriculture]. Lublin. TWNL. ISBN 978-83-63761-15-8 ss. 115.
• KRÓL K. 2012. Model rozwojowego gospodarstwa rodzinnego 48,0 ha UR [Model of developing family farm 48.0 ha AL]. W: Technologiczna i ekologiczna modernizacja wybranych gospodarstw rodzinnych. Cz. V. Modele przyszłościowych gospodarstw rodzinnych [Technological and ecological modernization of selected family farms. Part V. Models of the future family farms]. Pr. zbior. Red. Z. Wójcicki. Warszawa. ITP s. 103-121.
• MICHAŁEK R. (red.) 1998. Uwarunkowania technicznej rekonstrukcji rolnictwa [Conditions of technical reconstruction of the agriculture]. Kraków. PTIR. ISBN 80-390521-91-1 ss. 289.
• MUZALEWSKI A. 1999. Wpływ poziomu i form mechanizacji gospodarstw rolniczych na ich efektywność [Influence of the level and forms of mechanization on farm efficiency]. Prace Naukowo-Badawcze IBMER. Nr 2/99 s. 64-104.
• PARAFINIUK S. 2012. Model rozwojowego gospodarstwa rodzinnego 8,0 ha UR [Model of developing family farm 8.0 ha AL]. W: Technologiczna i ekologiczna modernizacja wybranych gospodarstw rodzinnych. Cz. V. Modele przyszłościowych gospodarstw rodzinnych [Technological and ecological modernization of selected family farms. Part V. Models of the future family farms]. Pr. zbior. Red. Z. Wójcicki. Warszawa. ITP s. 15-30.
• PAWLAK J. 1998. Efektywność mechanizacji rolnictwa [Effiectiveness of modernization of the agriculture]. Monografia. Warszawa. IBMER. ISBN 83-86264-5-x ss. 52.
• PAWLAK J. 2006. Ekonomiczne i organizacyjne problemy mechanizacji i energetyki rolnictwa [Economic and organizational problems of agriculture mechanization and energy]. Monografia. Warszawa. IBMER. ISBN 83-89806-15-0 ss. 230.
• PAWLAK J. 2011. Sposoby i możliwości poprawy efektywności nakładów na mechanizację rolnictwa [Ways and possibilities to improve the efficiency of inputs on mechanization of agriculture]. Inżynieria w Rolnictwie. Monografia. Nr 1. ISBN 978-83-622416-22-6 ss. 119.
• PEPLIŃSKI B. 2012a. Model rozwojowego gospodarstwa rodzinnego 62,0 ha UR [Model of developing family farm 62.0 ha AL]. W: Technologiczna i ekologiczna modernizacja wybranych gospodarstw rodzinnych. Cz. V. Modele przyszłościowych gospodarstw rodzinnych [Technological and ecological modernization of selected family farms. Part V. Models of the future family farms]. Pr. zbior. Red. Z. Wójcicki. Warszawa. ITP s. 136-158.
• PEPLIŃSKI B. 2012b. Model rozwojowego gospodarstwa rodzinnego 150,0 ha UR [Model of developing family farm 150.0 ha AL]. W: Technologiczna i ekologiczna modernizacja wybranych gospodarstw rodzinnych. Cz. V. Modele przyszłościowych gospodarstw rodzinnych [Technological and ecological modernization of selected family farms. Part V. Models of the future family farms]. Pr. zbior. Red. Z. Wójcicki. Warszawa. ITP ss. 202-220.
• SAWA J. 2000. Efektywność mechanizacji produkcji rolniczej w różnych warunkach gospodarowania [Effectiveness of mechanization of agricultural production under different farming conditions]. Problemy Inżynierii Rolniczej. Nr 3(29) s. 25-33.
• SAWA J. 2012a. Model rozwojowego gospodarstwa rodzinnego 18,0 ha UR [Model of developing family farm 18.0 ha AL]. W: Technologiczna i ekologiczna modernizacja wybranych gospodarstw rodzinnych. Cz. V. Modele przyszłościowych gospodarstw rodzinnych [Technological and ecological modernization of selected family farms. Part V. Models of the future family farms]. Pr. zbior. Red. Z. Wójcicki. Warszawa. ITP s. 46-60.
• SAWA J. 2012b. Opis procesów produkcji gospodarstwa jako warunek ich modernizacji [Account of production process in a farm as the basis of its modernization]. Problemy Inżynierii Rolniczej. Nr 3(77) s. 15-24.
• TABOR S., CUPIAŁ M. 2012. Model rozwojowego gospodarstwa rodzinnego 12,0 ha UR [Model of developing family farm 12.0 ha AL]. W: Technologiczna i ekologiczna modernizacja wybranych gospodarstw rodzinnych. Cz. V. Modele przyszłościowych gospodarstw rodzinnych [Technological and ecological modernization of selected family farms. Part V. Models of the future family farms]. Pr. zbior. Red. Z. Wójcicki. Warszawa. ITP s. 31-45.
• TARABAN A. 2012a. Model rozwojowego gospodarstwa rodzinnego 36,0 ha UR [Model of developing family farm 36.0 ha AL]. W: Technologiczna i ekologiczna modernizacja wybranych gospodarstw rodzinnych. Cz. V. Modele przyszłościowych gospodarstw rodzinnych [Technological and ecological modernization of selected family farms. Part V. Models of the future family farms]. Pr. zbior. Red. Z. Wójcicki. Warszawa. ITP s. 80-102.
• TARABAN A. 2012b. Model rozwojowego gospodarstwa rodzinnego 98,0 ha UR [Model of developing family farm 98.0 ha AL]. W: Technologiczna i ekologiczna modernizacja wybranych gospodarstw rodzinnych. Cz. V. Modele przyszłościowych gospodarstw rodzinnych [Technological and ecological modernization of selected family farms. Part V. Models of the future family farms]. Pr. zbior. Red. Z. Wójcicki. Warszawa. ITP s. 178-201.
• WÓJCICKI Z. 2001. Metoda badania i oceny przemian w rozwojowych gospodarstwach rodzinnych [Method of investigation and evaluation of transformations in the developing family farms]. Kraków. PTIR. ISBN 83-86264-74-8 ss. 136.
• WÓJCICKI Z. 2007. Poszanowanie energii i środowiska w rolnictwie i na obszarach wiejskich [Respect for energy and the environment in agriculture and rural areas]. Monografia. Warszawa. IBMER. ISBN 978-8-38980617-8 ss. 124.
• WÓJCICKI Z. 2012. Model rozwojowego gospodarstwa rodzinnego 28,0 ha UR [Model of developing family farm 28.0 ha AL]. W: Technologiczna i ekologiczna modernizacja wybranych gospodarstw rodzinnych. Cz. V. Modele przyszłościowych gospodarstw rodzinnych [Technological and ecological modernization of selected family farms. Part V. Models of the future family farms]. Pr. zbior. Red. Z. Wójcicki. Warszawa. ITP s. 61-79.
• WÓJCICKI Z. 2015. Efekty modernizacji modelowego gospodarstwa rodzinnego [Effects of modernization of a model family farm]. Inżynieria w Rolnictwie. Monografia. Nr 21. ISBN 978-83-62416-95-0 ss. 154.
• WÓJCICKI Z. (red.) 2012. Technologiczna i ekologiczna modernizacja wybranych gospodarstw rodzinnych. Cz. V. Modele przyszłościowych gospodarstw rodzinnych [Technological and ecological modernization of selected family farms. Part V. Models of the future family farms]. Monografia. Falenty-Warszawa. ITP. ISBN 978-83-62416-33-2 ss. 220.
• WÓJCICKI Z., SZEPTYCKI A. 2016. Efekty technologicznej modernizacji gospodarstwa rodzinnego [Effects of technological modernization of a family farm]. Problemy Inżynierii Rolniczej. Nr 3(93) s. 15-25.
• ZAREMBA W. 1985. Ekonomika i organizacja mechanizacji rolnictwa [Economics and organization of agricultural mechanization]. Warszawa. PWRiL. ISBN 8309008619 ss. 319.

Uwagi

PL

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę.