Występowanie grzybów toksynotwórczych i patogennych na powierzchni nasion oraz bulw roślin rolniczych uprawianych w okolicy składowiska odpadów komunalnych

• Autorzy: Frączek K. , Bis H. , Grzyb J. , Ropek D. , Wieczorek J.

Warianty tytułu

EN

Occurrence of toxin forming and pathogenic fungi on the surface of seeds and tubers of plants cultivated in the vicinity of municipal landfill site

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Badania związane z tematem pracy prowadzono w warunkach doświadczenia polowego założonego w sąsiedztwie składowiska komunalnego w Tarnowie. Próbki nasion pszenicy i bobiku oraz bulw ziemniaka do badań pobierano w okresie zbioru plonów (w latach 2006 i 2007), z poletek doświadczalnych położonych z każdej strony od badanego obiektu, w dwóch strefach 50-200 i 250-500 metrów od jego granic. Jak wynika z uzyskanych danych, występowanie najwyższej średniej liczebności grzybów mikroskopowych - Micromycetes odnotowano na powierzchni bulw ziemniaków 382 jtk/g–1 suchej masy (min 10 - max 1100 jtk/g–1), a najniższej na nasionach pszenicy 201 jtk/g–1 (min 10 - max 900 jtk/g–1). Wśród wyizolowanych grzybów pleśniowych stwierdzono szczepy potencjalnie toksynotwórcze np.: Alternaria alternata, Aspergillus flavus, Fusarium graminearum, Penicillium rugulosum czy Trichoderma viride. Najsilniejszym działaniem fitotoksycznym odznaczały się szczepy: Alternaria alternata, Penicillium rubum i Penicillium lanosum (wyizolowane z bulw ziemniaków), a najsłabszym działaniem szczepy Alternaria alternata i Fusarium oxysporum (wyizolowane z nasion pszenicy). Choroby grzybowe atakujące nasiona i bulwy występowały w największym nasileniu na roślinach uprawianych na terenie zrekultywowanego sektora oraz w bezpośrednim sąsiedztwie czynnego sektora składowiska.

EN

The investigation was carried out as a field experiment in the vicinity of municipal landfill site in Tarnow. Samples of spring wheat seeds and potato tubers were taken at the harvest time (in 2006 and 2007), from plots located on each side of landfill site in two zones: up to 250 m and 250-500 m from its boundaries. Considering the results of the research on the occurrence of Micromycetes it was found that the highest number of these microorganisms was on the surface of potato tubers - 382 cfu•g–1 d. m. (min 10 - max 1100 cfu•g–1), and the lowest on spring wheat seeds 201 cfu•g–1 (min 10 - max 900 cfu•g–1). Among isolated molds were potentially toxin forming strains eg Alternaria alternata, Aspergillus flavus, Fusarium graminearum, Penicillium rugulosum and Trichoderma viride. The most toxic were strains of Alternaria alternata, Penicillium rubum and Penicillium lanosum - isolated from potato tubers, and the least toxic were strains of Alternaria alternata and Fusarium oxysporum - isolated from spring wheat seeds. Fungal diseases of seeds and tubers predominated on plants cultivated on plots located in the area of reclaimed sector and in the vicinity of active sector of landfill site.

Słowa kluczowe

PL

grzyby toksynotwórcze; składowisko odpadów komunalnych; bulwy ziemniaka; ziarno pszenicy jarej

EN

toxins producing fungi; municipal landfill site; potato tubers; spring wheat seeds

• Wydawca: Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Proceedings of ECOpole
• Rocznik: 2013
• Tom: Vol. 7, No. 1
• Strony: 199--205
• Opis fizyczny: Bibliogr. 10 poz., tab.

Twórcy

autor

Frączek K.

• Katedra Mikrobiologii, Uniwersytet Rolniczy, al. A. Mickiewicza 24/28, 30-058 Kraków

autor

Bis H.

• Katedra Mikrobiologii, Uniwersytet Rolniczy, al. A. Mickiewicza 24/28, 30-058 Kraków

autor

Grzyb J.

• Katedra Mikrobiologii, Uniwersytet Rolniczy, al. A. Mickiewicza 24/28, 30-058 Kraków

autor

Ropek D.

• Katedra Ochrony Środowiska Rolniczego, Uniwersytet Rolniczy, al. A. Mickiewicza 21, 31-120 Kraków

autor

Wieczorek J.

• Katedra Chemii Rolnej i Środowiskowej, Uniwersytet Rolniczy, al. A. Mickiewicza 21, 31-120 Kraków

Bibliografia

• [1] Wiszniewska M, Walusiak J, Gutarowska B, Żakowska Z, Pałczyński C. Grzyby pleśniowe w środowisku komunalnym i w miejscu pracy - istotne zagrożenie zdrowotne. Medycyna Praca. 2004;55(3):257-266.
• [2] Grajewski J. Mikotoksyny i mikotoksykozy zagrożeniem dla człowieka i zwierząt. In: Grajewski J, editor. Mikotoksyny i grzyby pleśniowe - zagrożenia dla człowieka i zwierząt. Bydgoszcz: Wyd UKW; 2006;117-147.
• [3] Czerwiecki L. Mikotoksyny i pleśnie - zagrożenie jakości zdrowotnej ziarna zbóż i ich przetworów oraz pieczywa. Przegląd Zbożowo-Młynarski. 2005;8:11-13.
• [4] Raper KB, Thom C, Fennel D. A manual of the Penicillia. Baltimore: The Williams & Wilkins Company; 1949.
• [5] Raper KB, Fennell DI. The genus Aspergillus. Baltimore: The Williams & Wilkins Company; 1965.
• [6] Fassatiova O. Grzyby mikroskopowe w mikrobiologii technicznej. Warszawa: WNT; 1983.
• [7] Samson R, Frisvad J. Penicillium subgenus Penicillium; new taxonomic schemes, mycotoxins and other extrolites. Stud. Mycol. 2004;49:1-257.
• [8] Mirczink TG. O gribach obustwliwajuszczich toksicznost diernowo podzolistnoj poczwy rozlicznoj stiepieni okulturiennosti. Mikrobiołogia. 1957;26:78-86.
• [9] Bis H, Marcinowska K, Zając T. Wpływ różnych przedplonów na występowanie grzybów toksyno twórczych w ryzosferze pszenicy ozimej i pszenicy jarej uprawianej w Prusach koło Krakowa. Acta Agraria et Silvestria Ser Agraria. 2005;XLV:19-25.
• [10] Bis H, Frączek K, Mędrela-Kuder E. Produkcja mikotoksyn przez grzyby wyizolowane z warzyw okopowych. Nauka Przyroda Technologie. 2010;4:6:69.