Phytomeliorative influence of the macrophytes of different ecological groups over the oxygene regime in the technogenic lakes of the Small Polissya of Ukraine

• Autorzy: Mironova N. , Kalda G. , Lishchuk O.

Warianty tytułu

PL

Fitomeloratywny wpływ makrofitów różnych grup ekologicznych na warunki tlenowe jezior technogenicznych Małego Polesia Ukrainy

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The article presents the results of determining the characteristics of the oxygen regime in the macrophytes thickets of different ecological groups: of submerged (Cerat ophyllum demersum L.), floating (Potamogeton natans L., Nuphar lutea (L). Smith.) and air-water (Phragmites australis (Cav.) Trin. ex Steud.) in technogenic lakes of Small Polissya of Ukraine. Physiographic area of Small Polissya located mainly in the western regions of Ukraine, and a small part – in Poland, and differs plain relief, high humidification, closeness of groundwater from surface. Technogenic lakes were formed by sand mining using dredges as result underwater extraction in aqueous career. They have an age of between 30 and 60 years, can be flow-through and non-flow-through. Soluble oxygen, temperature and oxygen saturation were measured by the device Oxi 330i/SET. The largest concentration of oxygen is determined in areas of lakes occupied by submerged vegetation. In thickets of air-water and floating vegetation the oxygen content is almost identical and with the depth it gradually decreases. In the thickets macrophytes the oxygen regime is affected by the degree of flow-through and age of lakes. In the «younger» nonflowing lakes of 30-35 years of age the oxygen concentration is the largest, the lowest oxygen concentration is in the old lakes. According to the determination of dissolved oxygen at different depths and in the bottom layer we proved an active development of eutrophication processes in non-flowing technogenic lakes aged about 60 years.

PL

W pracy zostały przedstawione wyniki określenia cech warunków tlenowych w zaroślach makrofitów różnych grup ekologicznych, do których są zaliczane zanurzone (Ceratophyllum demersum L.), pływające (Potamogeton natans L., Nuphar lutea (L). Smith.) i powietrzno-wodne rośliny (Phragmites australis (Cav.) Trin. ex Steud.) rosnące w jeziorach technogenicznych Małego Polesia Ukrainy. Teren fizyczno-geograficzny Małego Polesia znajduje się w większości na zachodniej części Ukrainy i na niewielkiej wschodniej części Polski. Są to tereny płaskie, o wysokim stopniu wilgotności, wykształcone w niewielkiej odległości od powierzchni wód podziemnych. Jeziora technogeniczne na tym obszarze zostały utworzone w wyniku wydobywania piasku z wykorzystaniem pogłębiarki w warunkach wodnych kanionów przed 30-60 laty. Jeziora można zaliczyć zarówno do jezior przepływowych, jak również do zamkniętych. Tlen rozpuszczony, temperatura oraz nasycenie tlenem było mierzone na różnych głębokościach za pomocą narzędzi Oxi 330s/SET. Największe koncentracje tlenu wykryto w częściach jezior zajętych roślinnością zanurzoną. W powietrzno-wodnych zaroślach oraz wśród roślinności pływającej zawartość tlenu jest prawie jednakowa. Ten wskaźnik stopniowo się zmniejsza wraz z głębokością. Na warunki tlenowe w zaroślach makrofitów wpływa wiek i przepływalność jezior. Koncentracja tlenu największa jest w stosunkowo „młodszych” nieprzepływowych jeziorach (30-35-letnich), najmniejszą zaś w starszych jeziorach, które cechuje największy stopień zarośnięcia. Według rezultatu pomiaru tlenu rozpuszczonego na różnych głębokościach i przy warstwie dolnej ustalono aktywny rozwój procesów eutrofizacji w nieprzepływowych jeziorach technogenicznych przez ok. 60 lat.

Słowa kluczowe

EN

Polissya; technogenic lake; oxygen content; macrophytes; eutrophication

PL

Polesie; jezioro technogeniczne; zawartość tlenu; makrofity; eutrofizacja

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej
• Czasopismo: Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury / Journal of Civil Engineering, Environment and Architecture
• Rocznik: 2013
• Tom: z. 60, nr 4
• Strony: 113--124
• Opis fizyczny: Bibliogr. 18 poz., il.

Twórcy

autor

Mironova N.

• National Forestry University, Lviv, Ukraine

autor

Kalda G.

• Rzeszow University of Technology

autor

Lishchuk O.

• State Environmental Inspectorate in Khmelnitsky Region, Khmelnytsky, Ukraine

Bibliografia

• 1. Law of Ukraine „On ratification of European Landscape Convention” from 7.09.2005. N 2831-IV. Notes from Supreme Court of Ukraine, 2005, 51.
• 2. Kucheryavy V.P.: Reclamation and fitomelioration. Lviv, Svit 2006.
• 3. Kucheryavyi V.P.: Phytomelioration: Manual. Lviv, Svit 2003.
• 4. Sadchikov A.P.: Ecology of coastal-water vegetation (training manual for students of high schools. Publishing house NIА-Priroda, REFIA 2004.
• 5. Dubyna D.V., Stoyko S.М., Sytnyk K.M.: Macrophytes – the indicators for environmental changes. Naukova Dumka, 1993.
• 6. Krotkevych P.G.: Role of vegetation in protection of water reservoirs: Manual. Znaniye 1982.
• 7. Krot Y.G.: Using of up-water aquatic plants in biotechnology for cleaning of upper waters and sewage waters. Hydrobiological Journal, 42, 1, 2006, 47-61.
• 8. Kokin K.А.: Ecology of higher vegetation: Manual. Znaniye 1982.
• 9. Gallon C., Munger C., Premont S., Campbell P.G.C.: Hydroponic study of aluminum accumulation by aquatic plants. Effects of fluoride and pH. Water, Air, and Soil Pollution, 153, 1-4, 2004, 135-155.
• 10. Konstantinov А.S.: General hydrobiology. High School, 1079.
• 11. R. Hohmann, R. Kipfer et al.: Processes of deep-water renewal in Lake Baikal, Limnolog. Oceanogr., 42, 5, 1997, 841-855.
• 12. Karpova G.А.: Oxygen regime in the macrophytes thickets with different intensity of water exchange (based on the examples of flood-plain ponds of the Dnieper). Hydrobiological Magazine, 44, 4, 2008, 56-66.
• 13. Tsaplina Е.N.: Role of higher vegetation in the oxygen regime of the water reservoirs of Ukraine. Presentation at the V All-Russian conference on water vegetation „Hydrobotanics 2000”. Borok 10-13 October 2000, 227-228.
• 14. Gerasimova T.N.: Interrelations between trophic chains and influence of non-ivy hydrophytes over the oxygen regime of eutrophic water reservoirs. Water Resources, 6, 1998, 724-729.
• 15. Einor L.О.: Special features of the oxygen regime formation and рH of natural water influenced by submerged vegetation in conditions of Ivankov water reservoir. Water Resources, 2, 1984, 122-131.
• 16. Babichenko V.N., Barabash М.B., Logvinov K.Т.: Nature of Ukrainian SSR. Climate, Naukova Dumka, 1984.
• 17. Kucheryavy V.P.: General Ecology. Lviv, Svit 2010.
• 18. Pianka E.: Evolutional Ecology. Publishing House „Myr”, 1981.