Zespół pobernardyński we Wrocławiu – historia przekształceń i powojenna odbudowa. Projekt skrzydła wschodniego z 1962 r. jako prekursorskie rozwiązanie konserwatorskie

• Autorzy: Grodzka E.

Identyfikatory

DOI

10.5277/arc160102

Warianty tytułu

EN

Post-Bernardine complex in Wrocław – the history of transformations and the post-war rebuilding. The 1962 project of the eastern wing as a pioneering restoration solution

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Artykuł opisuje fazy odbudowy i adaptacji zespołu pobernardyńskiego we Wrocławiu na Muzeum Architektury w latach 1956–1974, prowadzonej przez Edmunda Małachowicza. Przedstawiono krótki rys historyczny oraz skrócony opis zniszczeń budowli po II wojnie światowej. Odbudowa zespołu klasztornego trwała blisko 18 lat. Z całego tego okresu wyodrębniono trzy fazy powstawania kompleksu. Dla każdej z nich wykazano związki z obowiązującymi wówczas tendencjami w polskiej praktyce konserwatorskiej oraz wskazano szczególnie interesujące rozwiązania projektowe. Opis każdego z etapów projektu wykonano na podstawie niepublikowanej dotąd dokumentacji archiwalnej.

EN

The article describes the phases of reconstruction and adaptation of the Bernardine monastery in Wrocław to the Museum of Architecture in the years 1956–1974 by Edmund Małachowicz. The paper presents a brief history of the creation of structures and a brief description of the destruction of buildings after World War II. Rebuilding of the monastery was carried out for nearly 18 years. In all of this period three phases of coming into existence of the complex were isolated. For each of these connection with current trends in the Polish conservation practice have been demonstrated and particularly interesting design solutions have been indicated. The description of each stage of the project was based on previously unpublished archival documentation.

Słowa kluczowe

PL

Muzeum Architektury we Wrocławiu; Małachowicz Edmund; klasztor bernardynów; kościół św. Bernarda

EN

Museum of Architecture in Wrocław; Małachowicz Edmund; Bernardine monastery; Church of St Bernard

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
• Czasopismo: Architectus
• Rocznik: 2016
• Tom: Nr 1 (45)
• Strony: 7--18
• Opis fizyczny: Bibliogr. 23 poz., rys., fot.

Twórcy

autor

Grodzka E.

• Wydział Architektury Politechniki Wrocławskiej/Faculty of Architecture, Wrocław University of Science and Technology.

Bibliografia

• [1] Małachowicz E., Wrocław. Zespół pobernardyński, Arkady, Warszawa 1985, 6–29.
• [2] www.dolny-slask.org.pl [accessed: 20.12.2015].
• [3] Ławicka M., Gola A., Muzeum Architektury, [w:] R. Eysymontt, J. Ilkosz, A. Tomaszewicz, J. Urbanik (red.), Leksykon architektury Wrocławia, Via Nowa, Wrocław 2011, 197–198.
• [4] Grodzka E., Autentyczność i wiarygodność zabytku architektury w działalności zawodowej prof. Edmunda Małachowicza, praca doktorska, Wydział Architektury PWr, Wrocław 2015.
• [5] Grodzka E., Bez niego Wrocław nie taki… – o kulturze traktowania zabytku na przykładzie działalności Edmunda Małachowicza, [w:] E. Trocka-Leszczyńska, E. Przesmycka, Miasto w kulturze, Oficyna Wydawnicza PWr, Wrocław 2012, 461–474.
• [6] Rusnak M., Adaptacja budynków sakralnych na cele muzealne w Polsce. Historia i skala zjawiska, „Architectus” 2015, Nr 3 (43), 75–88.
• [7] Informacje uzyskane od profesora E. Małachowicza w trakcie wywiadu przeprowadzonego przez autorkę w dn. 17.05.2011 i 12.01.2012.
• [8] Czerner O., Architektury istnienie i zachowanie – z szuflady Profesora, Muzeum Architektury we Wrocławiu, Wrocław 2004.
• [9] Wypowiedź Olgierda Czernera na potrzeby artykułu Wspaniałe zabytki Wrocławia wołają o troskliwą opiekę, „Słowo Polskie” z dnia 10.01.1955, nr 295.
• [10] Mrożek W., Opis do inwentaryzacji, Wrocław 1956, [w:] E. Małachowicz, Wrocław. Zespół pobernardyński. Projekt wstępny, Wrocław 1957, Narodowy Instytut Dziedzictwa (NID), sygn. 14/2.
• [11] Małachowicz E., Faktura i polichromia architektonicznych wnętrz ceglanych na Śląsku, „Kwartalnik Architektury i Urbanistyki” 1965, Nr 3–4, 207–229.
• [12] Małachowicz E., Problemy konserwacji średniowiecznej architektury i polichromii architektonicznej wnętrz ceglanych na Śląsku, „Ochrona Zabytków” 1965, Nr 4, 17–34.
• [13] Czartoryska U., Kościół i klasztor bernardynów dokumentacja naukowa, Wrocław 1956, [w:] E. Małachowicz, Wrocław. Zespół pobernardyński. Projekt wstępny, Wrocław 1957, Narodowy Instytut Dziedzictwa (NID), sygn. 14/2, 5–19.
• [14] Małachowicz E., Konserwacja i rewaloryzacja architektury w środowisku kulturowym, Oficyna Wydawnicza PWr, Wrocław 2007.
• [15] Małachowicz E., Opis konserwatorski, [w:] E. Małachowicz, Klasztor bernardynów. Projekt wstępny odbudowy zespołu budynków klasztoru pobernardyńskiego, Wrocław 1957, Archiwum Konserwatora Zabytków m. Wrocławia (AKZmW), sygn. 454/454/75.
• [16] Małachowicz E., Kościół św. Bernarda. Projekt techniczno-roboczy odbudowy dachu nawy północnej, Wrocław 1958, Archiwum Konserwatora Zabytków m. Wrocławia (AKZmW), sygn. 426/426/75.
• [17] Małachowicz E., Wrocław, D. klasztor pobernardyński. Projekt techniczny, Wrocław 1960, Vol. 1, 13 rys. 4 s., Narodowy Instytut Dziedzictwa (NID), sygn. 14/2.
• [18] Wydział Kultury, Sprawozdania z posiedzeń Rady Konserwatorskiej, Archiwum Państwowe (AP), sygn. 570/III/1476.
• [19] Małachowicz E., Klasztor bernardynów. Projekt techniczno-roboczy. Klasztor bernardyński – skrzydło wschodnie, Wrocław 1962, Archiwum Konserwatora Zabytków m. Wrocławia (AKZmW), sygn. 448/448/75.
• [20] Małachowicz E., Kościół św. Bernarda. Projekt techniczno-roboczy, Wrocław 1964, Archiwum Konserwatora Zabytków m. Wrocławia (AKZmW), sygn. 427/427/75.
• [21] Czerner O., Muzeum Architektury. Dziesięć lat działalności, „Kalendarz Wrocławski 1976”, TMW, Wrocław 1976, 147–152.
• [22] Zachwatowicz J., Program i zasady konserwacji zabytków, „Biuletyn Historii Sztuki i Kultury” 1946, T. 8, Nr 1/2, 48–52.
• [23] Karta Wenecka – Międzynarodowa Karta Konserwacji i Restauracji Zabytków i Miejsc Zabytkowych, II Międzynarodowy Kongres Architektów i Techników Zabytków, Wenecja 25–31.05.1964. http://www.ochrona.zabytki.lodz.pl/data/other/karta_wenecka.pdf [accessed: 28.12.2015].

Uwagi

PL

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę.