Działalność GIG-PIB we wdrażaniu oceny cyklu życia oraz śladu węglowego na polskim rynku

• Autorzy: Śliwińska Anna

Warianty tytułu

EN

GIG-PIB's activities in implementing life cycle assessment and carbon footprint on the Polish market

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Zmiany klimatyczne, degradacja środowiska oraz dążenie do zrównoważonego rozwoju sprawiają, że analiza wpływu produktów i procesów na środowisko jest kluczowym elementem współczesnej gospodarki. Ocena cyklu życia (LCA - Life Cycle Assessment) oraz analiza śladu węglowego (Carbon Footprint) stanowią podstawowe narzędzia umożliwiające ocenę wpływu działań człowieka na ekosystemy. Główny Instytut Górnictwa - Państwowy Instytut Badawczy (GIG-PIB) od ponad 25 lat prowadzi prace badawcze w zakresie LCA i śladu węglowego, stając się jednym z pionierów tych badań w Polsce. Instytut analizuje wpływ różnych procesów i produktów na środowisko, obejmując zarówno przemysł wydobywczy i energetyczny, jak i inne sektory, takie jak: produkcja tworzyw sztucznych, elektronika, hutnictwo, paliwa, chemia i pirotechnika. Doświadczenie GIG-PIB znajduje zastosowanie we wspieraniu przedsiębiorców podczas opracowywania deklaracji środowiskowych, raportowania zrównoważonego rozwoju (ESG), czy też opracowywania strategii dekarbonizacji.

EN

Climate change, environmental degradation and the pursuit of sustainable development make the analysis of the impact of products and processes on the environment a key element of the modern economy. Life Cycle Assessment (LCA) and Carbon Footprint analysis are the basic tools for assessing the impact of human activities on ecosystems. The Central Mining Institute - National Research Institute (GIG-PIB) has been conducting research in the field of LCA and carbon footprint for over 25 years, becoming one of the pioneers of this research in Poland. The Institute analyses the impact of various processes and products on the environment, covering both the mining and energy industries, as well as other sectors such as plastics production, electronics, metallurgy, fuels, chemicals and pyrotechnics. GIG-PIB's experience is used to support entrepreneurs in the development of environmental declarations, sustainable development reporting (ESG) or decarbonisation strategies.

Słowa kluczowe

PL

ocena wpływu na środowisko; strategie dekarbonizacji; neutralność węglowa; raportowanie zrównoważonego rozwoju; ESG; protokół GHG

EN

environmental impact assessment; decarbonization strategies; carbon neutrality; sustainability reporting; ESG; GHG Protocol

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa
• Czasopismo: Przegląd Górniczy
• Rocznik: 2025
• Tom: T. 82, nr 1-2
• Strony: 181--186
• Opis fizyczny: Bibliogr. 39 poz.

Twórcy

autor

Śliwińska Anna

• Główny Instytut Górnictwa - Państwowy Instytut Badawczy

Bibliografia

• BOJARSKA-KRAUS M., WACHOWICZ J., KOSTECKA-SLANINA M. 1999 - Analiza cyklu życia wybranych wyrobów z tworzyw sztucznych. Główny Instytut Górnictwa, Katowice.
• BURCHART-KOROL D., KRAWCZYK P., CZAPLICKA-KOLARZ K., SMOLIŃSKI A. 2016 - Eco-efficiency of underground coal gasification (UCG) for electricity production, Fuel 173, s. 239-246, https://doi.org/10.1016/j.fuel.2016.01.019
• BURCHART-KOROL D., ZAWARTKA P. 2019 - Determinants of environmental assessment of Polish individual wastewater treatment plants in a life cycle perspective. Archives of Environmental Protection Vol. 45 no. 3 pp. 44-54. DOI 10.24425/aep.2019.128640
• CZAPLICKA K., BOJARSKA- KRAUS M. 2004 - Nowe rozwiązania i doświadczenia w budowie i bezpiecznej eksploatacji urządzeń kompleksowej odstawy urobku przenośnikami taśmowymi. Materiały XII międzynarodowego sympozjum, Zakopane 5-7 maja 2004 / Fabryka Taśm Transporterowych "Stomil" Wolbrom S. A.
• CZAPLICKA K., ŚCIĄŻKO M. 2004 - Model ekologicznego i ekonomicznego prognozowania wydobycia i użytkowania czystego węgla. GIG, Katowice.
• CZAPLICKA K., BOJARSKA-KRAUS M., ŚWIĄDROWSKI J. 2002 Analiza cyklu życia (LCA) odbiornika telewizyjnego. II Krajowa Konferencja Naukowo-Techniczna „Ekologia w Elektronice" (98–105). Warszawa: Przemysłowy Instytut Elektroniki
• CZAPLICKA K., BOJARSKA-KRAUS M. 2002 - Zastosowanie oceny cyklu życia w przemyśle wydobywczym. Metoda szacowania ekowskaźników dla procesów jednostkowych. Prace Naukowe GIG. Górnictwo i Środowisko 2, s. 5-16.
• CZAPLICKA, K., WACHOWICZ, J. & BOJARSKA-KRAUS, M. (2001) Ekowskaźnik 99 jako narzędzie do ekologicznego projektowania wyrobów z tworzyw sztucznych. Kompozyty, Rocznik 1, Nr 1, s. 1-4.
• CZAPLICKA K., WACHOWICZ J., BOJARSKA-KRAUS M. 2001- Zastosowanie ekowskaźnika 99 w projektowaniu ekologicznym na przykładzie komputera osobistego. Elektronika: konstrukcje, technologie, zastosowania, nr 6, s. 12-15.
• EUROPEJSKA Fundacja Sprawozdawczości Finansowej (EFRAG), 2023.
• ESRS E1 Climate Change. [online, data dostępu: 2024-03-03] na: https://www.efrag.org/Assets/Download?assetUrl=%2Fsites%2Fwebpublishing%2FSiteAssets%2FESRS%2520E1%2520Delegated-act-2023-5303-annex-1_en.pdf
• FUGIEL A., ŚLIWIŃSKA A., BURCHART-KOROL D. 2017 - Możliwości zastosowania narzędzi do wspomagania oceny cyklu życia systemów wielofunkcyjnych, Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej: Seria Organizacja i Zarządzanie Z. 100, s. 133-143
• IPCC (2021) Climate Change 2021: The Physical Science Basis. Contribution of Working Group I to the Sixth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change. Cambridge University Press. https://www.ipcc.ch/report/ar6/wg1/
• ISO 14025 Etykiety i deklaracje środowiskowe - Deklaracje środowiskowe III typu - Zasady i procedury
• ISO 14040:2006 Zarządzanie środowiskowe - Ocena cyklu życia - Zasady i struktura
• ISO 14044:2006 Zarządzanie środowiskowe - Ocena cyklu życia - Wymagania i wytyczne
• ISO 14064-1 Gazy cieplarniane. Część 1 Specyfikacja i wytyczne kwantyfi- kowania oraz raportowania emisji i pochłaniania gazów cieplarnianych na poziomie organizacji.
• ISO/TS 14067:2013(E) Greenhouse gases. Carbon footprint of products. Requirements and guidelines for quantification and communication.
• JURA B., KRAWCZYK P., ŚLIWIŃSKA A., SKIBA J., KARBOWNIK M., HOWANIEC N. 2025 - Eco-efficiency and life cycle assessment of the long reach directionally drilled and cross-measure boreholes methane drainage technologies employed in bituminous coal mine on the basis of the pilot scale experimental data. Journal of Sustainable Mining, 24(2), s. 189-202. https://doi.org/10.46873/2300-3960.1449
• KOROL J., HEJNA A., BURCHART-KOROL D., WACHOWICZ J. 2020- Comparative Analysis of Carbon, Ecological, and Water Footprints of Polypropylene-Based Composites Filled with Cotton, Jute and Kenaf Fibers. Materials, 13(16), 3541. https://doi.org/10.3390/ma13163541
• KRAWCZYK P., ŚLIWIŃSKA A. 2020 - Eco-Efficiency Assessment of the Application of Large-Scale Rechargeable Batteries in a Coal-Fired Power Plant. Energies, 13(6), 1384. https://doi.org/10.3390/en13061384
• PONIKIEWSKA K., ŚLIWIŃSKA A. 2014 - Ślad wodny procesu podziemnego zgazowania węgla. Karbo, 4, s. 260-266.
• REJMAN-BURZYŃSKA A., ŚLIWIŃSKA A., JĘDRYSIK E. 2011 - Construction of the integrated monetary-physical supply and use tables for Poland. http://yadda.icm.edu.pl/yadda/element/bwmetal.element.baztech-article-BSL9-0048-0004/c/Rejman-Burzynska.pdf
• ROZPORZĄDZENIE delegowane Komisji (UE) 2023/2772 z dnia 31 lipca 2023 r. uzupełniające dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE w odniesieniu do standardów sprawozdawczości w zakresie zrównoważonego rozwoju
• SABLIK J., CZAPLICKA K., BOJARSKA-KRAUS M., ALEKSA H. 2005- Ocena wpływu wzbogacania węgla na obciążenie środowiska naturalnego metodą analizy cyklu życia. Inżynieria Mineralna, R. 6, nr 1, s. 19-33.
• SCHMIDT J. H., WEIDEMA B. P., SUH S. 2010 - Documentation of the final model used for the scenario analyses. FORWAST Deliverable 6.1. Available at: https://lca-net.com/files/Forwast_D61.pdf (Accessed: 28 February 2025).
• ŚLIWIŃSKA A., BURCHART-KOROL D. 2014- Korzyści z zastosowania metody oceny cyklu życia (LCA) do oceny środowiskowej kopalni węgla kamiennego, Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie 6 (238), 20-27.
• ŚLIWIŃSKAA., CZAPLICKA-KOLARZ K. 2014-Allocation problem during the life cycle assessment of the process of coal gasification, SETAC Europe 24th Annual Meeting 11-15 maja 2014 r., Bazylea, Szwajcaria
• ŚLIWIŃSKA A. 2017 - Metodyka poszerzenia systemu i alokacji w ocenie cyklu życia procesów wielofunkcyjnych. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 454, s. 141.
• ŚLIWIŃSKA A. 2022 - Ślad węglowy organizacji - praktyczny przewodnik dla przedsiębiorcy. Marketing i Rynek, (11), s. 13-22. https://doi. org/10.33226/1231-7853.2022.11.2
• ŚLIWIŃSKA A. 2024 - Raportowanie śladu węglowego - od czego zacząć? Podstawowe informacje dla przedsiębiorców. Bioinformator 2024/2025, s. 15-21.
• ŚLIWIŃSKA A., BURCHART-KOROL D., SMOLIŃSKI A. 2017 - Environmental life cycle assessment of methanol and electricity coproduction system based on coal gasification technology. Science of the Total Environment, 574, s. 1571-1579.
• ŚLIWIŃSKA A., KADLEWICZ K., ĆWIĘCZEK M. 2023 - Ślad węglowy instytutu naukowego-studium przypadku Głównego Instytutu Górnictwa. Marketing i Rynek, 10, s. 41-53. https://doi.org/10.33226/1231-7853.2023.10.5
• USTAWA z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości Dz.U.2023.120 t.j.
• WACHOWICZ J., CZAPLICKA K., BOJARSKA-KRAUS M. 2011 - Ekologiczne projektowanie taśm przenośnikowych. IX Międzynarodowe Sympozjum Zakopane 9-11.05.2011, 1-8. Fabryka Taśm Transporterowych STOMIL Wolbrom S.A.
• WACHOWICZ J., BOJARSKA-KRAUS M. 2004 - Analiza cyklu życia jako metoda oceny wpływu olejów silnikowych na środowisko. CBIDGP, Katowice.
• WEIDEMA B. P., SCHMIDT J. H., SUH S., PAULIUK S. 2010 - Scenario analyses on future waste quantities and qualities. FORWAST Deliverable 6.3. Available at: https://lca-net.com/files/Forwast_D63. pdf (Accessed: 28 February 2025).
• WRI & WBCSD (2004) The GHG Protocol. A Corporate Accounting and Reporting Standard.
• WRI & WBCSD (2011) GHG Protocol. Product Life Cycle Accounting and Reporting Standard