Nowoczesne radiofarmaceutyki w medycynie nuklearnej – wkład Ośrodka Radioizotopów POLATOM w rozwój diagnostyki i terapii radioizotopowej w Polsce

• Autorzy: Cieszykowska Izabela , Wioletta Wojdowska , Garnuszek Piotr , Broda Ryszard , Lisowska Natalia , Listkowska Anna , Marganiec-Gałązka Justyna , Saganowski Paweł , Łukaszewicz Anna , Mikołajczak Renata

Warianty tytułu

EN

Novel radiopharmaceuticals in nuclear medicine – contribution of Radioisotope Centre POLATOM to the development of diagnostics and radioisotope therapy in Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W 70-letniej historii Narodowego Centrum Badań Jądrowych radiofarmaceutyki odgrywają istotną rolę. Wykorzystanie potencjału badawczego reaktorów jądrowych: MARIA, a wcześniej EWA, zbudowanie zespołu wykwalifikowanego personelu i rozbudowa specjalistycznej infrastruktury Ośrodka Radioizotopów POLATOM przyczyniły się do ugruntowania jego pozycji na rynku radiofarmaceutyków. Wśród wielu opracowanych technologii i wytwarzanych radiofarmaceutyków do sztandarowych należy jod131 w postaci kapsułek do podawania doustnego – lek stosowany w diagnostyce i leczeniu schorzeń tarczycy. Program badań naukowych Ośrodka Radioizotopów POLATOM zaowocował wdrożeniem nowoczesnych metod diagnostyki i leczenia w celowanej diagnostyce i celowanej terapii radionuklidowej. Artykuł pokazuje początki działalności Instytutu Badań Jądrowych w obszarze zastosowań radioizotopów i pokrótce omawia osiągnięcia obecnego Ośrodka Radioizotopów POLATOM w Narodowym Centrum Badań Jądrowych w dziedzinie innowacyjnych zastosowań radioizotopów i radiofarmaceutyków w medycynie nuklearnej.

EN

In the 70-year history of the National Centre for Nuclear Research, radiopharmaceuticals play a crucial role. Using the potential of nuclear research reactors: MARIA, and earlier EWA, building the team of highly qualified personnel and expanding the specialized infrastructure of the Radioisotope Centre POLATOM, has established its position in the radiopharmaceutical market. Among several new technologies and manufactured radiopharmaceuticals, iodine-131 in the pharmaceutical form of capsules for oral administration, the medicinal product indicated for diagnostics and therapy of thyroid diseases, is the flagship product. The research program of POLATOM resulted in the implementation of innovative methods of diagnostic imaging and targeted radionuclide therapy. This paper presents the beginnings of the Institute of Nuclear Research in the applications of radioisotopes and the achievements of the current Radioisotope Centre POLATOM at the National Centre for Nuclear Research in the field of innovative applications of radioisotopes and radiopharmaceuticals in nuclear medicine.

Słowa kluczowe

PL

radiofarmaceutyki; radioizotopy; technika ciekłych scyntylatorów; TDCR; obrazowanie diagnostyczne; celowana terapia radionuklidowa; obrazowanie molekularne

EN

radiopharmaceuticals; radioisotopes; liquid scintillation technique; diagnostic imaging; targeted radionuclide therapy; molecular imaging; TDCR; triple to double coincidence ratio

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Nukleoniczne
• Czasopismo: Postępy Techniki Jądrowej
• Rocznik: 2025
• Tom: z. 3
• Strony: 17--24
• Opis fizyczny: Bibliogr. 23 poz., fot.

Twórcy

autor

Cieszykowska Izabela

• Ośrodek Radioizotopów POLATOM, Narodowe Centrum Badań Jądrowych im. Andrzeja Sołtana, Otwock

autor

Wioletta Wojdowska

• Ośrodek Radioizotopów POLATOM, Narodowe Centrum Badań Jądrowych im. Andrzeja Sołtana, Otwock

autor

Garnuszek Piotr

• Ośrodek Radioizotopów POLATOM, Narodowe Centrum Badań Jądrowych im. Andrzeja Sołtana, Otwock

autor

Broda Ryszard

• Ośrodek Radioizotopów POLATOM, Narodowe Centrum Badań Jądrowych im. Andrzeja Sołtana, Otwock

autor

Lisowska Natalia

• Ośrodek Radioizotopów POLATOM, Narodowe Centrum Badań Jądrowych im. Andrzeja Sołtana, Otwock

autor

Listkowska Anna

• Ośrodek Radioizotopów POLATOM, Narodowe Centrum Badań Jądrowych im. Andrzeja Sołtana, Otwock

autor

Marganiec-Gałązka Justyna

• Ośrodek Radioizotopów POLATOM, Narodowe Centrum Badań Jądrowych im. Andrzeja Sołtana, Otwock

autor

Saganowski Paweł

• Ośrodek Radioizotopów POLATOM, Narodowe Centrum Badań Jądrowych im. Andrzeja Sołtana, Otwock

autor

Łukaszewicz Anna

• Ośrodek Radioizotopów POLATOM, Narodowe Centrum Badań Jądrowych im. Andrzeja Sołtana, Otwock (emerytowany pracownik)

autor

Mikołajczak Renata

• Ośrodek Radioizotopów POLATOM, Narodowe Centrum Badań Jądrowych im. Andrzeja Sołtana, Otwock

Bibliografia

• [1] Broda, R., Pochwalski, K. 2011. Powstanie i rozwój Laboratorium Metrologii Radionuklidów w Świerku. PTJ, Vol. 54, Z. 2, 14-21.
• [2] Broda, R. 2003. A review of the triple-to-double coincidence ratio (TDCR) method for standardizing radionuclides. Appl. Radiat. Isot. 58, 585-594.
• [3] Pochwalski K., Radoszewski T. 1979. Disintegration rate determination by liquid scintillation counting using the triple to double coincidence ratio (TDCR) method. Institute of Nuclear Research, Warsaw, INR 1848/OPiDI/E/A.
• [4] Pochwalski, K., Broda, R., Radoszewski, T. 1988. Standardization of pure beta emitters by liquid scintillation counting. Appl. Radiat. Isot., 39, 165-172.
• [5] Broda, R., Pochwalski, K., Radoszewski, T. 1988. Calculation of liquid-scintillation detector efficiency. Appl. Radiat. Isot., 39, 159-164.
• [6] Broda, R., Cassette, P., Kossert, K. 2007. Radionuclide metrology using liquid scintillation counting. Metrologia, Vol. 44, No. 4, S36-S52.
• [7] Broda, R., Pochwalski K. 1992. The enhanced triple to double coincidence ratio (ETDCR) method for standardization of radionuclides by liquid scintillation counting. Nucl. Instr. Meth. Phys. Res., A 312, 85-89.
• [8] Jaubert, F., Cassette, P. 2004. Standardization of a 32P solution containing pure-beta impurities using the TDCR method in liquid scintillation counting. Appl. Radiat. Isot., 60, 601-606.
• [9] Cassette, P., Altzitzoglou, T., Broda, R., Colle, R., Dryak, P., de Felice, P., Gunther, E., Los Arcos, J.M., Ratel, G., Simpson, B., Verrezen, F. 1998. Comparison of activity concentration measurement of 63Ni and 55Fe in the framework of the EUROMET 297 project. Appl. Radiat. Isot., 49, 1403-1410.
• [10] Cassette, P., Sahagia, M., Grigorescu, L., Lepy, M.C., Picolo, J.L. 2006. Standardization of 222Rn by LSC and comparison with alpha and gamma spectrometry. Appl. Radiat. Isot., 64, 1465-1470.
• [11] Broda, R., Ziemek, T., Marganiec-Gałązka, J., Czudek, M., Kossert, K., Listkowska, A., Lech, E., Tymiński, Z., Saganowski, P., Coulon, R., Michotte, C. 2023. Measurement of the activity and determination of the half-life of 225Ac at POLATOM. Appl. Radiat. Isot., 201, 110987.
• [12] Broda, R., Peron, M.N., Cassette, P., Terlikowska, T., Hainos, D. 1998. Standardisation of 139Ce by liquid scintillation counting using the triple-to-double coincidence ratio method. Appl. Radiat. Isot., 49, 1035-1040.
• [13] Ziemek, T., Jęczmieniowski, A., Cacko, D., Broda, R., Lech, E. 2016. A new 4π(LS)-γ coincidence counter at NCBJ RC POLATOM with TDCR detector in the beta channel. Appl. Radiat. Isot., 109, 290-295.
• [14] Coulon, R., Broda, R., Cassette, P., Courte, S., Jerome, S., Judge, S., Kossert, K., Liu, H., Michotte, C., Nonis, M. 2020. The international reference system for pure β-particle emitting radionuclides: an investigation of the reproducibility of the results. Metrologia, Vol. 57, No. 3, 035009.
• [15] Chyliński A., Broda R., Radoszewski T. 2003. The National Standard Unit of Radionuclide Activity and the related standards in Poland. Nukleonika, 48(1), 51-55.
• [16] Patent PL 205509 Farmaceutyczny zestaw peptydowy do radioaktywnego znakowania, sposób jego otrzymywania oraz sposób otrzymywania środka radiofarmaceutycznego z zestawu peptydowego.
• [17] Płachcinska A, Mikołajczak R, Maecke HR, Młodkowska E, Kunert-Radek J, Michalski A, Rzeszutek K, Kozak J, Kuśmierek J: Clinical usefulness of 99mTc-EDDA/HYNlC-TOC scintigraphy in oncological diagnostics – a preliminary communication. Eur J Nucl Med Mol Imaging. 30 (10) 2003: 1402.
• [18] Kunikowska J, Królicki L, Hubalewska-Dydejczyk A, Mikołajczak R, Sowa-Staszczak A, Pawlak D. Clinical results of radionuclide therapy of neuroendocrine tumours with 90Y-DOTATATE and tandem 90Y/177Lu-DOTATATE: which is a better therapy option? Eur J Nucl Med Mol Imaging. 2011; 38 (10): 1788-1797. doi: 10.1007/s00259-011-1833-x.
• [19] Patent PL 227564 Sposób otrzymywania itru-90 do celów medycznych z mieszaniny strontu-90 i itru-90.
• [20] PRISMAP – European Union’s Horizon 2020 research and innovation programme – grant no. 101008571 (PRISMAP – The European medical isotope programme: Production of high purity isotopes by mass separation) https:// www.prismap.eu/.
• [21] SECURE – European Union’s HORIZON-EURATOM 2021-NRT-01 – grant no. 101061230 (SECURE – Strengthening the European Chain of supply for next generation medical RadionuclidEs) https://enen.eu/index.php/ portfolio/secure-project/.
• [22] A. Sikora, M. Maurin, A. Jaroń, J. Pijarowska-Kruszyna, Ł. Kordowski, P. Garnuszek. Optimization of microwave assisted solid-phase synthesis of octreotate peptide and coupling with protected bifunctional chelator Dota(tBu)3. Acta Pol. Pharm.[40] Vol. 77 No 4 (2020) 589-600. doi: 10.32383/appdr/124745.
• [23] Ćwikła, J.B.; Roslan, M.; Skoneczna, I.; Kempińska-Wróbel, M.; Maurin, M.; Rogowski W.; Janota B.; Szarowicz A.; Garnuszek, P. Initial Experience of Clinical Use of [99mTc]Tc -PSMA-T4 in Patients with Prostate Cancer. A Pilot Study. Pharmaceuticals 2021, 14, 1107. https://doi.org/10.3390/ph14111107.