Use of ornamental trees in dating of abandoned cemeteries on the example of Thuja occidentalis and Thuja orientalis

• Autorzy: Opała M. , Majgier L.

Identyfikatory

DOI

10.2478/ctg-2012-0006

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Due to the lack of maintenance, abandoned cemeteries are often incorporated into the landscape. In many cases the information about the age of the cemetery is unavailable. To find out the approximate time of the formation of the cemetery the information recorded in the annual tree and shrub rings can be used. One of the most common tree species, planted for ornamental and symbolic purposes on the cemeteries, are Thuja orientalis and Thuja occidentalis. Alien to the Polish flora, these species adapted well to the local habitat and climatic conditions. The paper presents an attempt to apply dendrochronological dating to determine the age of the abandoned cemeteries in the region of the Great Masurian Lakes, part of the Masurian Lake District (north-eastern Poland). The study included five abandoned cemeteries. In total, 15 cores were taken from the trees. After applying the standard dendrochronological method, local chronologies for the studied species were established. The research indicated that the oldest found specimens - over 70 yrs old - are Thuja occidentalis individuals growing at the Słabowo cemetery. At the other sites the specimens of both Thuja species date back to the 1960s and early 1970s. Compared to the historical information regarding the age and origin of the studied objects, thujas growing there are much younger than the age of the cemeteries foundation. The presented method proved to be very helpful in understanding the time of Thuja occidentalis and Thuja orientalis introduction at the investigated cemeteries.

PL

Porzucone cmentarze w związku z brakiem pielęgnacji często wkomponowują się w krajobraz. Niejednokrotnie brak jest zachowanych informacji o wieku cmentarza. Aby poznać przybliżony wiek powstania cmentarza można posłużyć się informacji zapisanymi w przyrostach rocznych drzew i krzewów. Jednymi z najczęściej występujących drzewiastych gatunków sadzonych w celach ozdobnych i symbolicznych na cmentarzach są Thuja orientalis i Thuja occidentalis. Te obce dla flory polskiej gatunki, doskonale zaadaptowały się do zastanych warunków siedliskowych i klimatycznych. W pracy przedstawiono próbę zastosowania metody datowania dendrochronologicznego do określenia wieku porzuconych cmentarzy z Krainy Wielkich Jezior Mazurskich. Badaniem objęto 5 porzuconych cmentarzy. Ogółem pobrano 15 wywiertów z drzew. Po zastosowaniu standardowej metody dendrochronologicznej, utworzono lokalne chronologie przyrostowe dla badanych gatunków. Badania wykazały, iż najstarsze okazały się być okazy Thuja occidentalis występujące na cmentarzu Słabowo, których wiek wynosi ponad 70 lat. Na pozostałych obiektach rosnące okazy obydwu gatunków żywotników datowane są na lata 60. i początek lat 70.XX wiek. W porównaniu z informacjami historycznymi o wieku i pochodzeniu badanych obiektów rosnące na nich okazy żywotników są znacznie młodsze niż wiek założenia cmentarzy. Przedstawiona metoda okazała się być niezwykle pomocna w poznaniu czasu wprowadzenia żywotników Thuja occidentalis i Thuja orientalis na badanych cmentarzach.

Słowa kluczowe

EN

dendrochronological dating; Thuja occidentalis; Thuja orientalis; abandoned cemeteries; Great Masurian

PL

datowanie dendrochronologiczne; Thuja occidentalis; Thuja orientalia; porzucone cmentarze; Kraina Wielkich Jezior Mazurskich

• Wydawca: De Gruyter
• Czasopismo: Contemporary Trends in Geoscience
• Rocznik: 2012
• Tom: Vol. 1, iss. 1
• Strony: 45--50
• Opis fizyczny: Bibliogr. 24 poz., tab., wykr.

Twórcy

autor

Opała M.

• Department of Climatology, Faculty of Earth Science, University of Silesia, Bedzinska Str. 60, 41-200 Sosnowiec

autor

Majgier L.

• Department of Physical Geography, Faculty of Earth Science, University of Silesia, Bedzinska Str. 60, 41-200 Sosnowiec

Bibliografia

• 1. Applequist M.B. (1958) A simple pith locator for use with off-center increment cores, Journal of Forestry, 56, 2, 141
• 2. Czarna A. (2004) Flora naczyniowa cmentarzy na terenie Jarocina, Rocz. AR Pozn. 363, 7, 33-45 (in Polish).
• 3. Douda J., Čejková A., Douda K., Kochánková J., (2009) Development of alder carr after the abandonment of wet grasslands during the last 70 years, Ann. For. Sci. 66, DOI: 10.1051/forest/2009065
• 4. Dyrenkov S.A., Sawitskaya S. N., Sokolova I. G. (1987) Dendrochronological analysis of secondary successions, In: Dendrochronological Methods in Forest Science and Ecological Forecasting. Thesis of the International Workshop. Irkutsk, 229-233 (in Russian, English).
• 5. Gławęda M., Koprowski M. (2012) Dendrochronologiczna analiza przyrostów radialnych choiny zachodniej (Tsuga heterophylla Sarg.) i żywotnika olbrzymiego (Thuja plicata D. Don) z Pomorza Zachodniego (Nadleśnictwo Dobrzany), Studia i Materiały CEPL w Rogowie, R. 14, Zeszyt 1 (30), 21-28 (in Polish).
• 6. Karty cmentarzy z terenu gminy Ryn, (1985) Archiwum Biura Dokumentacji Zabytków w Suwałkach (in Polish).
• 7. Kondracki J. (2009) Geografia regionalna Polski, wyd. III uzup. PWN, Warszawa (in Polish).
• 8. Majgier L. (2009) Walory przyrodnicze i kulturowe porzuconych cmentarzy oraz potrzeba ich ochrony, na przykładzie gminy Ryn (Kraina Wielkich Jezior Mazurskich), In: Kasprzak L. (eds.) Badania podstawowe i aplikacyjne w naukach geograficznych, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Poznań (in Polish).
• 9. Majgier L. (2012) Ekologiczna analiza flory naczyniowej porzuconych cmentarzy Stara Rudówka i Rybical (Kraina Wielkich Jezior Mazurskich), Acta Geographica Silesiana ,11, 41-48 (in Polish).
• 10. Park W.K., Lee K.H. (2009) Tree-ring dating of coffin woods from Naeheung-Dong in Gunsan, South Korea, IAWA Journal, 30,4, 459–468
• 11. Pierson T.C. (2013) Dating Torrential Processes on Fans and Cones Advances, Global Change Research, 47, 203-210
• 12. Płotek M. (2011) Trudne początki. Okręg mazurski w latach 1945-1946, Oficyna „Retman”, Dąbrówno (in Polish).
• 13. Romer E. (1949) Regiony klimatyczne Polski, Prace Wrocł. Tow. Nauk., Seria B, 16, 1-26 (in Polish).
• 14. Sapatka A. (2003) Kronika Parafii Ewangelickiej w Rynie (1604-1904) w Prusach Wschodnich, Moja biblioteka mazurska, Warszawa-Dąbrówno (in Polish).
• 15. Schweingruber F.H. (1998) Tree rings basics and applications of dendrochronology. Kluwer Academic Publishers, Dortrecht
• 16. Seneta W. (1981) Drzewa i krzewy iglaste, PWN, Warszawa (in Polish).
• 17. Stokes M.A., Smiley T.L. (1996) An Introduction to Tree-Ring Dating, Tucson
• 18. Van der Burght L., Stoffel M., Bigler C. (2012) Analysis and modelling of tree succession on a recent rockslide deposit, Plant Ecol, 213, 35–46
• 19. Wakar A., Willan T. (1966) Giżycko. Z dziejów miasta i powiatu, Wyd. „Pojezierze”, Olsztyn (in Polish).
• 20. Ważny T. (2009) Dendrochronologiczne datowanie trumien z katedry w Kwidzynie, In: Grupa i Kozłowski (eds.) Katedra w Kwidzynie – tajemnica krypt, Kwidzyńskie Centrum Kultury, Kwidzyń, 115-119 (in Polish).
• 21. Zielski A., Krąpiec M. (2004) Dendrochronologia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa (in Polish).
• 22. Żurkowska T. (1999) Śródleśne cmentarze mazurskie, Aura, 10, 24-25 (in Polish).
• 23. Żurkowska T. (2000) Roślinność zapomnianych mazurskich cmentarzy – symbolika i wierzenia ludowe, Znad Pisy, 9, 158-166 (in Polish).
• 24. Żurkowska T. (2008) Mazurskie cmentarze. Symbole w krajobrazie, Borussia. Olsztyn (in Polish).

Uwagi

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę.