Ochrona plantacji kukurydzy przed omacnicą prosowianką (Ostrinia nubilalis Hbn.)

• Autorzy: Grodner Jacek , Sułek Alicja , Wyzińska Marta , Nieróbca Piotr , Warzecha Roman , Ogórkiewicz Monika

Identyfikatory

DOI

10.15199/62.2020.8.12

Warianty tytułu

EN

Protection of maize plantations against the European corn borer (Ostrinia nubilalis Hbn.)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Kukurydza jest jednym z najważniejszych zbóż uprawianych w kraju. Powierzchnia zasiewów ma stałą tendencję wzrostu i kształtuje się na poziomie ok. 1 mln ha. Świadczy to o jej ogromnym znaczeniu w rolnictwie i coraz większym zapotrzebowaniu na to zboże w różnych gałęziach przemysłu (przemysł spirytusowy, paliwowy). Rosnące znaczenie rośliny to też większa potrzeba dbałości o uprawę. Agrofagi oraz deficyt składników pokarmowych mogą znacznie ograniczyć potencjał plonowania uprawianych odmian kukurydzy, co przekłada się na opłacalność prowadzonych jej upraw. Jednym z głównych szkodników kukurydzy jest omacnica prosowianka, ciepłolubny nocny motyl, którego gąsienice powodują znaczne straty w plonach, a w skrajnych przypadkach mogą doprowadzić do zniszczenia całej plantacji. W celu przeciwdziałania powodowanym przez nie stratom konieczne staje się zapobieganie ich licznym pojawom, a w razie potrzeby użycie bezpośredniego zwalczania. Służy temu integrowana ochrona roślin (IPM), która od 2014 r. obowiązuje na terenie wszystkich państw Unii Europejskiej. Propaguje ona zwłaszcza metody niechemiczne, a więc agrotechniczne, hodowlane i biologiczne. Owadobójcze środki chemiczne są dopuszczalne tylko w przypadku dużego zagrożenia ze strony szkodnika, po przekroczeniu progu szkodliwości.

EN

For 3 strains of European corn borer, the pheromone blends consisting of (E)-11-tetradecenyl, (Z)-11-tetradecenyl and/or not tetradecyl acetates were prepd. and used to make the dispensers with 2 types of rubber carriers: a grey rubber cork or a piece of a red rubber hose. The effectiveness of the dispensers was compared with com. ref. lures on 3 maize field infested by Ostrinia nubilalis. The lures made on the red rubber hose with a ternary pheromone blend were at least as effective for the dominant Z pheromone strain as the resp. std. lures.

Słowa kluczowe

PL

kukurydza; ochrona roślin; zwalczanie szkodników; omacnica prosowianka; Ostrinia nubilalis Hbn

EN

maize; plant protection; pest control; European corn border; Ostrinia nubilalis Hbn

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Przemysł Chemiczny
• Rocznik: 2020
• Tom: T. 99, nr 8
• Strony: 1177--1182
• Opis fizyczny: Bibliogr., 37 poz., schem., wykr.

Twórcy

autor

Grodner Jacek

• Sieć Badawcza Łukasiewicz – Instytut Przemysłu Organicznego, ul. Annopol 6, 03-236 Warszawa

autor

Sułek Alicja

• Instytut Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa, Puławy

autor

Wyzińska Marta

• Instytut Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa, Puławy

autor

Nieróbca Piotr

• Instytut Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa, Puławy

autor

Warzecha Roman

• Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin w Radzikowie

autor

Ogórkiewicz Monika

• Instytut Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa, Puławy

Bibliografia

• [1] U.S. Department of Agriculture, Foreign Agricultural Service. World agricultural production. Circular Series WAP 3-13, March 2013.
• [2] T. Michalski, Przegl. Zbożowo-Młynarski 2006, 50, nr 2,9.
• [3] T. Michalski, [w:] Kukurydza rośliną przyszłości. Poradnik dla producentów, t. 3, Agro Serwis, Warszawa 2005.
• [4] J. Przybył, D. Wojcieszak, N. Mioduszewska, K. Durczak, Inż. Rol. 2013, 148, nr 4, 103.
• [5] Baza Danych Eurostat (Crop production in EU [apro_cpsh1-kukurydza]).
• [6] Badanie zużycia środków ochrony roślin (kukurydza) rok 2016, Sprawozdanie IOR-PIB Oddział Sośnicowice.
• [7] R. Żołnierz, M. Hurej, Prog. Plant Prot./Post. Ochr. Roślin 2007, 47, nr 4, 267.
• [8] P.K. Bereś, Prog. Plant Prot./Post. Ochr. Roślin 2014, 54, nr 3, 276.
• [9] M. Jakubowska, M. Baran, Rolnicze ABC 2017, 9, 324.
• [10] T. Szymańczak, R. Warzecha, P. Ochodzki, Kukurydza. Poradnik dla producentów, Agroserwis, Warszawa 2017.
• [11] M. Mrówczyński, Integrowana ochrona upraw rolniczych, t 2, PWRiL, Poznań 2013.
• [12] F. Lisowicz, Prace Nauk. Inst. Ochr. Roślin 1996, 36, nr 1/2, 5.
• [13] P.K. Bereś, G. Pruszyński, Acta Sci. Pol. Agricultura 2008, 7, nr 4, 19.
• [14] F. Lisowicz, A. Tekiela, [w:] Technologia produkcji kukurydzy (red. A. Dubasa), Wieś Jutra, Warszawa 2004.
• [15] K. Adamczewski, G. Skrzypczak, F. Lisowicz, P. Bubniewicz, Zesz. Prob. Post. Nauk Rol. 1997, 450, 63.
• [16] R. Warzecha, www.ihar.edu.pl/odmiany_kukurydzy.php, dostęp luty 2020 r.
• [17] T. S. Baute, K. M. Sears, A. W. Schaafsma, J. Econ. Entomol. 2002, 95, nr 1, 57.
• [18] P.K. Bereś, R. Gabarkiewicz, Prog. Plant Prot./Post. Ochr. Roślin 2007, 47, nr 4, 118.
• [19] P. K. Bereś, F. Lisowicz, Prog. Plant Prot./Post. Ochr. Roślin 2005, 45, nr 1,47.
• [20] K. Szponar, www.agrofakt.pl/biologiczne-zwalczanie-omacnicy-prosowianki, dostęp luty 2020 r.
• [21] B. Nawrocka, P. Szafranek, D. Rybczyński, A. Wieprzkiewicz, Now. Warzywn. 2011, 52, 25.
• [22] P.K. Bereś, https://agrodoradca24.pl/21/-jak-zwalczac-omacnice-prosowianke-w-kukurydzy-metodami-hodowlana-i-biologiczna-4510.html, dostęp luty 2020 r.
• [23] M. Mrówczyński, G. Pruszyński, P. K. Bereś, H. Wachowiak, Z. Kaniuczak, [w:] Integrowana produkcja kukurydzy (red. Z. Kaniuczak i S. Pruszyński), IOR Poznań, 2007.
• [24] www.agrolok.pl/srodki-ochrony-roslin/coragen-200-sc-175-ml.htm, dostęp luty 2020 r.
• [25] P.K. Bereś, Przedsiębiorca Rolny 2018, 6, 74.
• [26] P.K. Bereś, Rolnicze ABC 2016, 7, 2.
• [27] Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1107/2009 z dnia 21 października 2009 r. dotyczące wprowadzania do obrotu środków ochrony roślin i uchylające dyrektywy Rady 79/117/EWG i 91/414/EWG, Dz. U. UE L. 309/1 (Dz. U. 2013, poz. 455).
• [28] P.K. Bereś, Przedsiębiorca Rolny 2017, 5, 62.
• [29] P.K. Bereś, Kukurydza 2018, 2, 9.
• [30] J.A. Klun i in., Science 1973, 181, 661.
• [31] P. Anglade, J. Stockel i in., Agronomie 1984, 4, 183.
• [32] B. Kalinova, A. Minaif, L. Kotera, Eur. J. Entomol. 1994, 91, 197.
• [33] J. Kochansky i in., J. Chem. Ecol. 1975, 1, 225.
• [34] Pat. chiński CN101502263A (2009).
• [35] D.D. Perrin, W.L.F. Armango, Purification of laboratory chemicals, Pergamon Press, Oxford 1988.
• [36] T. Zeng, G. Song, C-J. Li, Chem. Commun. 2009, 41, 6249.
• [37] E. Mottus i in., Norw. J. Entomol. 2001, 48, 77.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2020)