Cukry i ich wykorzystanie w syntezie, aplikacji i utylizacji barwników

• Autorzy: Wojciechowski K. , Wyrębak A.

Warianty tytułu

EN

Sugars and their use in the synthesis, application and utilization of dyes

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Omówiono procesy syntezy i utylizacji nowej grupy barwników zawierających w swojej cząsteczce reszty cukrów. Barwniki są poważnym czynnikiem zanieczyszczającym środowisko naturalne ze wzglądu na straty w ich produkcji i aplikacji. Znane obecnie metody utylizacji odpadów organicznych nie zawsze są skuteczne w stosunku do barwników lub mogą być stosowane w jednostkowych przypadkach. Wynika to z wymagań dotyczących barwników, jak i dużej różnorodności stosowanych struktur. Procesy biologiczne są obiecujące, jednakże pochodne azowe i sulfonowe, jako nie występujące w naturze nie posiadają swoich antagonistów wśród flory bakteryjnej, nie ulegają zatem biodegradacji w środowisku naturalnym. Nowoczesne podejście do tych zagadnień sprowadza się do modyfikacji procesów syntezy i aplikacji, zwiększenia stopnia zwierania barwników z włóknem, obniżenia ilości odpadów poprodukcyjnych, czy takiej modyfikacji budowy barwników, aby ulegały one łatwiej, biodegradacji. Omówiono grupą barwników, zawierających w swojej strukturze reszty cukrów. Zastosowanie cukrów do syntezy barwników ma dlatego znaczenie, że są one pochodzenia naturalnego i mogą ulegać rozkładom pod wpływem grzybów, odgrywających podstawową rolą w mineralizacji szeregu zanieczyszczeń organicznych i w obiegu węgla w naturze. Dodatkowe korzyści wiążą się z obniżeniem toksyczności barwników, mogą one być stosowane, po nieznacznej modyfikacji budowy, zarówno do barwienia włókien hydrofilowych jak i hydrofobowych, mają zdolność stabilizacji barwników w jednej z form: azowej lub hydrazonowej, polepszają właściwości użytkowe i termostabilność barwników. Otrzymane w oparciu o nie barwniki fluorescencyjne znalazły zastosowanie jako wskaźniki zawartości immunoglobiny w antyciałach. Szczególnie interesujące są próby wykorzystania ich jako nowego typu barwników reaktywnych o bardzo wysokim stopniu związania z włóknem oraz jako barwników do produkcji tuszów do laserowych drukarek atramentowych. Masowe obecnie wykorzystanie cyfrowych technik druku, związane ze znacznym zużyciem papieru, stwarza dodatkowe problemy przy recyklingu makulatury, procesie, który ma coraz większe znaczenie w sytuacji ochrony środowiska naturalnego i jego zanieczyszczania w otoczeniu zakładów produkcyjnych przemysłu papierniczego.

EN

Azo dyes are the most important group of the synthetic colouring substances. They are generally considered as xenobiotic compounds that are very recalcitrant against biodegradative processes. In this paper processes of synthesis and utilization of the new group of dyes containing sugar molecules were described. The properties of these dyes were discussed and the possibilities of their application in the textile, paper industry, medicine and also in the chemical analysis were shown.

Słowa kluczowe

PL

cukry; synteza; barwniki

• Wydawca: Instytut Inżynierii Materiałów Polimerowych i Barwników, Oddział Farb i Tworzyw
• Czasopismo: Barwniki, Środki Pomocnicze
• Rocznik: 2003
• Tom: nr 3-4
• Strony: 3--17
• Opis fizyczny: Rys.

Twórcy

autor

Wojciechowski K.

• Katedra Barwników Politechniki Łódzkiej

autor

Wyrębak A.

• Katedra Barwników Politechniki Łódzkiej