Wpływ wieloletniego składowania obornika na zawartość mineralnych form azotu w glebie

• Autorzy: Miatkowski Z. , Turbiak J. , Sołtysik A.

Warianty tytułu

EN

The effect of long-term farmyard manure storage on the content of mineral nitrogen in soil

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań dotyczące wpływu wieloletniego składowania obornika na zawartość mineralnych form azotu w glebie w miejscu składowisk obornika i w ich pobliżu oraz ocenę zasięgu oddziaływania tych składowisk. Badania przeprowadzono w 40 gospodarstwach rolnych znajdujących się w czterech gminach: Człopa, Drawsko, Krzyż i Trzcianka, położonych w otulinie Drawieńskiego Parku Narodowego, na pograniczu województw wielkopolskiego i zachodniopomorskiego. Zawartość mineralnych form azotu w glebie w miejscu składowania obornika była bardzo duża, natomiast w odległości 8-10 m od składowiska na ogół mała, chociaż w niektórych przypadkach, zwłaszcza na terenie zagród, również duża. Składowanie obornika na nieodpowiednich płytach gnojowych, nie spełniających wymogów właściwego przechowywania (popękanych, nie-szczelnych lub zbyt małych w stosunku do potrzeb), wywołuje podobne skutki, jak składowanie bezpośrednio na gruncie, a niekiedy nawet gorsze. Duża zawartość związków azotu w glebie w miejscu składowania stałych odchodów zwierzęcych stwarza zagrożenie dla środowiska, zwłaszcza jakości wód gruntowych i powierzchniowych, szczególnie w warunkach składowania i przechowywania obornika na glebach lekkich i bardzo lekkich przepuszczalnych, jak w przypadku analizowanych gospodarstw. Ochrona środowiska naturalnego, jego walorów turystycznych i rekreacyjnych, polegająca między innymi na ograniczeniu ujemnego oddziaływania rolnictwa, powinna być jednym z priorytetów w planowaniu rozwoju tego regionu.

EN

Effects of a long-term farmyard manure storage on the content of soil mineral nitrogen in the dumping site and in its vicinity are presented in the paper. The study was carried out in 40 farms located in 4 communes: Człopa, Drawsko, Krzyż and Trzcianka in the surroundings of the Drawa National Park on the border of the wielkopolskie and zachodniopomorskie provinces. The content of mineral forms of nitrogen in soil in the dumping site was very high while at a distance of 8-10 m from the storage place it was generally low, though in some cases, especially within the farmstead, it was also high. Farmyard manure storage on unsuitable, improper (cracked, untight or too small) manure pads gives effects similar, and in some cases even worse than when manure is stored directly on the ground. High nitrogen content in soil in places of storing animal faeces poses a threat to the environment, especially to the ground and surface water quality. The problem is particularly important when manure is stored on light and very light permeable soils as it was the case in the analysed farms. Protection of natural environment, of its tourist and recreational qualities, consisting e.g. in the reduction of negative agricultural impacts should be one of the priorities in planning regional development.

Słowa kluczowe

PL

agroturystyka; mineralne formy azotu; ochrona wody i gleby; składowanie obornika; zanieczyszczenia rolnicze

EN

water and soil protection; farmyard manure storage; agricultural pollutants; mineral nitrogen forms; agrotourism

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2003
• Tom: T. 3, z. spec. (9)
• Strony: 127--138
• Opis fizyczny: Bibliogr. 10 poz.

Twórcy

autor

Miatkowski Z.

• Wielkopolsko-Pomorski Ośrodek Badawczy IMUZ, al. Ossolińskich 12, 85-093 Bydgoszcz; tel. [phone]

autor

Turbiak J.

• Instytut Melioracji i Użytków Zielonych, Wielkopolsko-Pomorski Ośrodek Badawczy w Bydgoszczy

autor

Sołtysik A.

• Instytut Melioracji i Użytków Zielonych, Wielkopolsko-Pomorski Ośrodek Badawczy w Bydgoszczy

Bibliografia

• CIEŚLIŃSKI Z., MIATKOWSKI Z., 1997. Ochrona wód i gleby na terenie województwa pilskiego. Raport końcowy z wykonania prac badawczych w ramach programu PHARE, symbol: PL 9312-08--02/598. Bydgoszcz: IMUZ ss. 16.
• DURKOWSKI T., BURCZYK P., W ALCZAK B., WESOŁOWSKI P., 1997. Zagroda wiejska − źródłem zagrożenia czystości wody i gleby. W: Woda jako czynnik warunkujący wielofunkcyjny i zrównowa-żony rozwój wsi i rolnictwa. Mater. Semin. nr 39. Falenty: Wydaw. IMUZ s. 147–153.
• GORLACH E., GRZYWNOWICZ I., 1988. Distribution of various nitrogen forms in the soil profile and their relationship with nitrogen taken up by plants. Pol. J. Soil Sci. vol. 21 s. 43–49.
• SAPEK A., 1994. Oddziaływanie na środowisko gospodarstw specjalizujących się w produkcji mleka. Mater. Inf. nr 24. Falenty: Wydaw. IMUZ ss. 18.
• SAPEK B., 1995. Wymywanie azotanów oraz zakwaszanie gleby i wód gruntowych w aspekcie działalności rolniczej. Mater. Inf. nr 30. Falenty: Wydaw. IMUZ ss. 31.
• SAPEK B., 2002. Jakość gleby i wody w gospodarstwach demonstracyjnych. W: Cele i sposoby ograniczania rozproszenia składników nawozowych z gospodarstwa rolnego do środowiska. Zesz. Edukac. 7/2002. Falenty: Wydaw. IMUZ s. 57–71.
• SAPEK B., SAPEK A., 1998. Monitoring jakości wody gruntowej w zagrodzie wiejskiej i jej otoczeniu. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. z. 458 s. 495–504.
• SAPEK A., SAPEK B., PIETRZAK S., 1998. Zagęszczenie produkcji rolnej w zagrodzie jako źródło za- nieczyszczenia wody. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. z. 459 s. 103–124.
• TERLIKOWSKA K., 1998. Sposób składowania obornika a jakość wody gruntowej. W: Przyrodnicze i techniczne problemy gospodarowania wodą dla zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich. Mater. Konf. Nauk. Warszawa: SGGW s. 65–70.
• WARING S. A., B REMNER J. M., 1964. Ammonium production in soil under waterlogged conditions as an index of nitrogen availability. Nature vol. 201 s. 951–952