Cidade brasileira. Przestrzenie skrajności

• Autorzy: Malinowska-Petelenz Beata , Petelenz Anna

Identyfikatory

DOI

10.4467/25438700SM.19.021.10952

Warianty tytułu

EN

Cidade brasileira. Spaces of Extremes

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Brazylia. Fawele i perfekcjonistyczne budynki Oscara Niemeyera. Terra incognita i wyobrażenie. W brazylijskiej interpretacji kosmopolityczny modernizm stał się emocjonującym, lokalnym „modernizmem brazylijskim”, łączącym cechy rdzenne z uniwersalnymi. Mimo to, schedą idei modernizmu okazały się też przestrzenie obce i nieudomowione, zaś alternatywą społeczną okazały się favelas. Powstały obszary rozerwane i niespójne, tereny bogactwa i biedy, tworzące przestrzenie do życia pełne skrajności. Władze miejskie podejmują próby odzyskania wykluczonych terenów, a projekty objęły analizę funkcjonalno-przestrzenną i próbę jej restrukturyzacji poprzez działania miejscowe.

EN

Brazil. Favelas and Oscar Niemeyer’s perfectionist buildings. A terra incognita and an idea. In its Brazilian interpretation, cosmopolitan modernism became an exciting, local “Brazilian modernism”, one that combines native characteristics with universal ones. Despite this, alien and untamed spaces have also become a legacy of the idea of modernism, while favelas have become a social alternative. Torn and inconsistent areas have been created, areas of affluence and poverty, creating spaces for living that are replete with extremes. Municipal authorities are making attempts at reclaiming key areas, and projects have included functional and spatial analyses as well as attempts at restructuring them through local actions.

Słowa kluczowe

PL

modernizm; favela; Niemeyer; Brazylia

EN

modernism; favela; Niemeyer; Brazil

• Wydawca: Katedra Kształtowania Środowiska Mieszkaniowego, Instytut Projektowania Urbanistycznego, Wydział Architektury, Politechniki Krakowskiej
• Czasopismo: Środowisko Mieszkaniowe
• Rocznik: 2019
• Tom: nr 27
• Strony: 71--83
• Opis fizyczny: Bibliogr. 28 poz., il.

Twórcy

autor

Malinowska-Petelenz Beata

• Instytut Projektowania Urbanistycznego, Wydział Architektury, Politechnika Krakowska

autor

Petelenz Anna

• Instytut Sztuk Audiowizualnych, UJ
• AP KunstArt

Bibliografia

• [1] Abramović M., Kaplan J., Pokonać mur. Wspomnienia, przeł. Anna Bernaczyk, Magdalena Hermanowska, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 2018.
• [2] Barbaruk M., Globalna lekcja miast południa, „Kultura – Historia – Globalizacja” 2015, nr 18.
• [3] Bauman Z., Straty uboczne. Nierówności społeczne w czasach globalizacji, Kraków 2012.
• [4] Gebetsroither I., Tropicalia [w:] Natural histories. Traces of the political, pod red. Rainer Fuchs, MUMOK, Wiedeń 2017, s. 69.
• [5] Grabowska-Pałecka H., Rio de Janeiro – favele i samba, Architektura & Biznes nr 7/8, 2001.
• [6] Kosiński W., Dobro i piękno – miejsca przyjazne człowiekowi w miastach modernizmu po 1945: idee, projekty, realizacje, „Przestrzeń i Forma” nr 20, 2013.
• [7] Kosiński W., Mega pionierzy – mega nadzieje, sukcesy i kontrowersje, „Przestrzeń i Forma” nr 13, 2010.
• [8] Malinowska-Petelenz B., Ludwin K., Brazylia. Potencjał, red. M. Jagiełło-Kowalczyk, wyd. PK, Kraków 2018.
• [9] Malinowska-Petelenz Beata, Twardowski M., Miasto/nie-miasto. Brasília, Teka Komisji Urbanistyki i Architektury, T. 46, 2018.
• [10] McGuirk J., Radykalne miasta. Przez Amerykę Łacińską w poszukiwaniu nowej architektury, Fundacja Bęc Zmiana, Warszawa 2015.
• [11] Oscar Niemeyer: Life and genious, red. Fundação Oscar Niemeyer, L. Finotti, C.E. Comas, Productora Brasileira de Arte Cultura, 2017.
• [12] Rewers E., Post-polis. Wstęp do filozofii ponowoczesnego miasta, Kraków 2005.
• [13] Rytel G., Wpływ klimatu na formy brazylijskiej architektury modernistycznej w latach 1925–1960, „Kwartalnik Architektury i Urbanistyki”, T. 28, z. 4., 2013.
• [14] Schlögel K., W przestrzeni czas czytamy. O historii cywilizacji i geopolityce, przeł. Izabela Drozdowska, Łukasz Musiał, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2009.
• [15] Siedlecki B., Markiewicz P., Brazylia. Zagrożenia, red. M. Jagiełło-Kowalczyk, Wydawnictwo PK, Kraków 2018.
• [16] Skaza M., Twardowski M., Brazylia. Perspektywy, red. M. Jagiełło-Kowalczyk, Wydawnictwo PK, Kraków 2019.
• [17] Skorupa A., Z selwy do miasta: psychologiczne studium adaptacji środowiskowej Mieszkańców Brazylii, Pisma Humanistyczne, t.10.
• [18] Słyk J., Architektura eksperymentalna? [w:] RZUT „Eksperyment”, (1) 2014.
• [19] Sudjic D., Język miast, Kraków 2017.
• [20] Sudjic D., Kompleks gmachu. Architektura władzy, Warszawa 2015.
• [21] Trzeciak P., Przygody architektury XX wieku, Warszawa 1974.
• [22] Twardowski M., Brasília – urban and architectural experiment after sixty years, „Państwo i Społeczeństwo”, R.17, nr 1, 2017.
• [23] Twardowski M., Pomiędzy Paulistanos, [w:] M. Skaza, E. Szpakowska, M. Twardowski, Śladami architektury, Kraków 2017.
• [24] Twardowski M., Przestrzeń, forma, tekstura, „Czasopismo Techniczne”, z. 1-A/1/2012.
• [25] Twardowski M., Wieże mieszkalne, Twardowski M., Politechnika Krakowska im. T. Kościuszki, Kraków 2017.
• Źródła:
• Ciesielska J, tekst kuratorski do wystawy Piękni malarze o pięknie, Galeria 12 w Cieszynie, maj 2017, https://www.facebook.com/events/cieszy%C5%84ski-o%C5%9Brodek-kultury-dom-narodowy-cok/pi%C4%99kni-malarze/938700849604806/ dostęp 11.05.2019.
• https://theculturetrip.com/south-america/brazil/articles/the-art-of-ernesto-neto-a-trip-into-the-ludic/ data dostępu 16.05.2019.
• Space in between. Marina Abramović w Brazylii, reż. Marco del Fiol, Brazylia 2016.