Rozpoznanie zasięgu zanieczyszczeń wód podziemnych związkami chlorowcopochodnymi na przykładzie ujęć w Bornem Sulinowie i Nowej Dębie

• Autorzy: Janica R. , Otwinowski J. , Brzezińska A.

Warianty tytułu

EN

The study of groundwater contamination by organic chlorine compounds on the example of intakes in Borne Sulinowo and Nowa Dęba

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Badania zawartości tri- (TCE) i tetrachloroetenu (PCE) w wodach podziemnych, ujmowanych na potrzeby zaopatrzenia ludności, na szeroką skalę rozpoczęły się w Polsce w 2008 r. i doprowadziły do ujawnienia zanieczyszczeń na wielu ujęciach w Bornem Sulinowie i Nowej Dębie. W artykule omówiono badania modelowe wykonane metodą rozwiązania zadania odwrotnego i autodopasowania parametrów na potrzeby określenia lokalnych kierunków przepływu, w warunkach niedostatecznego rozpoznania hydrogeologicznego, na przykładzie ujęcia w Bornem Sulinowie. Udało się tam z wystarczającą wiarygodnością odtworzyć warunki hydrogeologiczne i powiązać istniejące potencjalne ogniska zanieczyszczeń ze studniami, w których stwierdzono zanieczyszczenie. Zaprezentowano również metodę opróbowania wód podziemnych z wykorzystaniem techniki stożków gubionych zastosowaną w trakcie prac zrealizowanych w rejonie ujęcia w Nowej Dębie. Zastosowanie tej metody może znacznie obniżyć koszty i przyspieszyć prace, szczególnie w warunkach braku izolacji i jednorodnego wykształcenia warstwy wodonośnej. Autorzy mają nadzieję, że artykuł stanie się przyczynkiem do dyskusji na temat metodyki rozwiązywania problemów zanieczyszczeń tri- i tetrachloroetenem w warunkach polskich. The study of groundwater contamination by organic chlorine compounds on the example of intakes in Borne Sulinowo and Nowa Dęba.

EN

Large-scale studies on the content of tri- (TCE) and tetrachloroethene (PCE) in groundwater that is used as drinking water supplies, have been conducted in Poland since 2008. As a result, TCE and PCE have been detected in numerous locations including water intakes in Borne Sulinowo and Nowa Dęba. This paper describes model tests on the example of the water intake in Borne Sulinowo, with use of an inverse task and parameters auto-adjustment methods in order to estimate local groundwater flow directions under the conditions of insufficient hydrogeological reconnaissance. The methods enabled reliable reconstruction of hydrogeological conditions as well as defining relations between potential contamination sources and contaminated water intakes. Additionally, the lost cone drilling method used for groundwater sampling is presented on the example of field work conducted in the area of Nowa Dęba water intake. The above-mentioned method significantly reduces costs and time related to field work, particularly in the areas where the aquifer is unconfined and has a homogeneous structure. The authors hope that this paper will trigger off the discussion on the methods of dealing with tri- and tetrachloroethene contamination in Poland.

Słowa kluczowe

PL

związki chlorowcopochodne; trichloroeten; tetrachloroeten; zanieczyszczenie wód podziemnych; ujęcia wód podziemnych

EN

chlorinated organic compounds; trichloroethene; tetrachloroethene; groundwater pollution; groundwater intakes

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
• Rocznik: 2013
• Tom: nr 456 Hydrogeologia z. 14/1
• Strony: 219--223
• Opis fizyczny: Bibliogr. 6 poz., wykr., tab., rys.

Twórcy

autor

Janica R.

• Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, ul. Rakowiecka 4, 00-975 Warszawa

autor

Otwinowski J.

• Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, ul. Rakowiecka 4, 00-975 Warszawa

autor

Brzezińska A.

• Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, ul. Rakowiecka 4, 00-975 Warszawa

Bibliografia

• 1. DĄBROWSKI S., KAPUŚCIŃSKI J., NOWICKI K., PRZYBYŁEK J., SZCZEPAŃSKI A., 2010 — Metodyka modelowania matematycznego w badaniach i obliczeniach hydrogeologicznych. Poradnik. Bogucki Wyd. Nauk., Poznań.
• 2. LEWANDOWSKI J., HELIASZ Z., KLIMEK K., 2000 — Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski 1: 50 000, arkusz Sulinowo (198). Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• 3. RUBIN K., RUBIN H., 2004 — Mapa hydrogeologiczna Polski 1:50 000, arkusz Sulinowo (198). WNoZ UŚl., Sosnowiec.
• 4. ROZPORZĄDZENIE Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 r., w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (DzU Nr 61, poz. 417).
• 5. SZAJN J., 1987 — Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski 1:50 000, arkusz Baranów Sandomierski (921). Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• 6. WŁOSTOWSKI J., 2000 — Mapa hydrogeologiczna Polski 1:50 000, arkusz Baranów Sandomierski (921). Państw. Inst. Geol., Warszawa