Kapliczki i przydrożne krzyże elementem krajobrazu kulturowego. Studium przypadku gminy Miechów

• Autorzy: Hernik J. , Ostrowski M. , Nowak P.

Warianty tytułu

EN

Chapels and roadside crosses as parts of cultural landscape. The case study of Miechów municipality

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Kapliczki i przydrożne krzyże są elementem polskiego krajobrazu, gdyż religia od zawsze odgrywała bardzo znaczącą rolę w kulturze i historii tego kraju. Celem artykułu jest przedstawienie pełnej inwentaryzacji kapliczek na terenie gminy Miechów (woj. małopolskie) w ujęciu materialnym i niematerialnym. Inwentaryzacją objęto wszystkie kapliczki i przydrożne krzyże z obszaru gminy Miechów tj. łącznie 177 obiektów. W pracy omówiono stan zachowania kapliczek i krzyży przydrożnych, których w większości na dzień dzisiejszy jest dobry. Można wnioskować, że mieszkańcy gminy dbają o obiekty małej sztuki sakralnej. Te małe sakralne obiekty stanowią z pewnością cenne dla materialnej kultury dziedzictwo. Jednakże, to nie artystyczne piękno decyduje na pierwszym miejscu o ich wartości. Są one świadectwem wiary i kultury religijnej, przyczyniając się do zachowania tożsamości kulturalnej i religijnej danego regionu. Ta tożsamość jest obecnie ważnym elementem krajobrazu kulturowego.

EN

Chapels and roadside crosses are the elements of the Polish landscape, as the religion has always played a really significant role in culture and history of this country.This article aims to provide a full inventory of shrines in the Miechów district (Małopolska province),both in tangible and intangible approach. The inventory includes all roadside shrines and crosses from the municipality area and Miechów town, 177 objects in total. The paper discusses the conservation status of roadside shrines and crosses, which in most of the cases is good. It can be concluded that the residents of the community care about the small objects of sacred art. These small sacred objects are undoubtedly very valuable heritage for the tangible culture. However it is not the artistic beauty which is on the first place in deciding about their value. They bear witness to the faith and religious culture, contributing to saving the cultural and religious identity of the region. Nowadays this identity is a crucial element of the cultural landscape.

Słowa kluczowe

PL

kapliczki; przydrożne krzyże; gmina Miechów; krajobraz kulturowy; tożsamość; sacrum

EN

chapels; roadside crosses; Miechów municipality; cultural landscape; identity; sacrum

• Wydawca: Komisja Krajobrazu Kulturowego Polskiego Towarzystwa Geograficznego
• Czasopismo: Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
• Rocznik: 2013
• Tom: nr 21
• Strony: 115--126
• Opis fizyczny: Bibliogr. 9 poz., ryc.

Twórcy

autor

Hernik J.

• Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji, Kraków, Polska

autor

Ostrowski M.

• Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie, Wydział Teologiczny, Kraków, Polska

autor

Nowak P.

• Geotronics Polska Sp. z o.o., Kraków, Polska

Bibliografia

• Bilska-Wodecka E., 2003: Kalwarie europejskie. Analiza struktury, typów i genezy, Wyd. Instytut Geografii i Gospodarki przestrzennej UJ, Kraków.
• Fryś-Pietraszkowa E., Kunczyńska-Iracka A., Pokropek M. 1988: Sztuka ludowa w Polsce. Arkady, Warszawa.
• Kobojek S., 2008: Polskie kapliczki. Dragon, Warszawa.
• Krzysztofowicz S., 1972: O sztuce ludowej w Polsce. Wiedza Powszechna, Warszawa.
• Ostrowski M., 2005: Jesteśmy pielgrzymami przed Tobą. Posługa duszpasterska wśród pielgrzymów. Wyd. Naukowe PAT Kraków: 206-211.
• Pawłowicz W., 1999: Kościoły i klasztory. Duet, Kielce.
• Seweryn T., 1958: Kapliczki i krzyże przydrożne w Polsce. PAX, Warszawa.
• Wawryszczuk A., 2003: Kocham Miechów. Jagiellonia, Kraków.
• Zalewski P., 2007: Polska ginąca. PWN, Warszawa.