1-Metylo-2-pirolidon. Metoda oznaczania w powietrzu na stanowiskach pracy z zastosowaniem chromatografii gazowej

• Autorzy: Kucharska Małgorzata , Smuga Jakub , Pisarska Anna , Wesołowski Wiktor

Identyfikatory

DOI

10.54215/PiMOSP/5.112.2022

Warianty tytułu

EN

1-Methyl-2-pyrrolidone. Determination in workplace air with gas chromatography

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

1-Metylo-2-pirolidon (NMP) jest higroskopijną cieczą o lekko aminowym (rybnym) zapachu, pochodną γ-laktamu. NMP znalazł zastosowanie w przemyśle chemicznym jako polarny rozpuszczalnik do ekstrakcji, do mycia i odłuszczania części metalowych, do usuwania pozostałości żywic z części elektronicznych oraz starych powłok malarskich. Główną drogą narażenia na NMP w środowisku pracy jest droga inhalacyjna oraz kontakt przez skórę. Celem prac badawczych było opracowanie i walidacja metody oznaczania 1-metylo-2-pirolidonu w powietrzu na stanowiskach pracy. Opracowana metoda oznaczania NMP polega na adsorpcji par tej substancji na węglu z łupin orzecha kokosowego, ekstrakcji dichlorometanem i analizie chromatograficznej tak otrzymanego roztworu. Do badań wykorzystano chromatograf gazowy sprzężony ze spektrometrem mas (GC-MS), wyposażony w polarną kolumnę kapilarną ZB-WAXplus (o długości 60 m, średnicy 0,25 mm i grubości filmu fazy stacjonarnej 0,5 µm). Opracowana metoda jest liniowa w zakresie stężeń 40,0 ÷ 800,0 µg/ml, co odpowiada zakresowi 4,0 ÷ 80,0 mg/m³ dla próbki powietrza o objętości 10 l. Opracowana metoda analityczna umożliwia oznaczanie 1-metylo-2-pirolidonu w powietrzu na stanowiskach pracy w obecności substancji współwystępujących. Metoda charakteryzuje się dobrą precyzją i dokładnością i spełnia wymagania normy PN-EN 482 dla procedur dotyczących oznaczania czynników chemicznych. Opracowana metoda oznaczania 1-metylo-2-pirolidonu w powietrzu na stanowiskach pracy została zapisana w postaci procedury analitycznej, którą zamieszczono w załączniku. Zakres tematyczny artykułu obejmuje zagadnienia zdrowia oraz bezpieczeństwa i higieny środowiska pracy będące przedmiotem badań z zakresu nauk o zdrowiu oraz inżynierii środowiska.

EN

1-Methyl-2-pyrrolidone (NMP) is a hygroscopic liquid with a slightly amine (fishy) odor, a derivative of γ-lactam. NMP has been used in the chemical industry as a polar solvent for extraction, washing and degreasing metal parts, removing residual resins from electronic parts, removing old paint coatings. The main route of exposure to NMP in workplace air is the inhalation route and skin contact. The aim of this study was to develop and validate a method for determining 1-methyl-2-pyrrolidone in workplace air. The developed method of NMP determination consists in adsorption of vapors of this substance on coconut shell charcoal, extraction with a dichloromethane and chromatographic analysis of the solution obtained in this way. The study was performed with gas chromatograph coupled with mass spectrometer (GC-MS), equipped with a polar ZB-WAXplus capillary column (length 60 m, diameter 0.25 mm and the film thickness of the stationary phase 0.5 µm). The developed method is linear in the concentration range of 40.0–800.0 µg/ml, which corresponds to the range of 4.0–80.0 mg/m³ for a 10-L air sample. The analytical method described in this paper makes it possible to determine 1-methyl-2-pyrrolidone in workplace air in the presence of comorbid substances. The method is precise, accurate and it meets the criteria for procedure for determining chemical agents listed in Standard No. PN-EN 482. The developed method for determining 1-methyl-2-pyrrolidone at workplace air has been recorded as an analytical procedure (see Appendix). This article discusses the problems of occupational safety and health, which are covered by health sciences and environmental engineering.

Słowa kluczowe

PL

1-metylo-2-pirolidon; metoda analityczna; powietrze na stanowiskach pracy; metoda chromatografii gazowej ze spektrometrią mas; nauki o zdrowiu; inżynieria środowiska

EN

1-methyl-2-pyrrolidone; analytical method; air at workplaces; gas chromatographic method with mass spectrometry; health sciences; environmental engineering

• Wydawca: Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
• Rocznik: 2022
• Tom: Nr 2 (112)
• Strony: 127--142
• Opis fizyczny: Bibliogr. 18 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Kucharska Małgorzata

• Instytut Medycyny Pracy im. prof. dr. med. Jerzego Nofera 91-348 Łódź, ul. św. Teresy od Dzieciątka Jezus 8 POLAND

• https://orcid.org/0000-0001-6885-123x

autor

Smuga Jakub

• Instytut Medycyny Pracy im. prof. dr. med. Jerzego Nofera 91-348 Łódź, ul. św. Teresy od Dzieciątka Jezus 8 POLAND

autor

Pisarska Anna

• Instytut Medycyny Pracy im. prof. dr. med. Jerzego Nofera 91-348 Łódź, ul. św. Teresy od Dzieciątka Jezus 8 POLAND

autor

Wesołowski Wiktor

• Instytut Medycyny Pracy im. prof. dr. med. Jerzego Nofera 91-348 Łódź, ul. św. Teresy od Dzieciątka Jezus 8 POLAND

• https://orcid.org/0000-0003-4047-0798

Bibliografia

• 1. Åkesson B., Jönsson B. (2000). Occupational study in paint stripping workers. Lund, University Hospital, Department of Occupational & Environmental Health. Unpublished report [cyt. za: SCOEL 2007].
• 2. Bader M., van Thriel C. (2006). Human volunteer study on chemosensory effects and evaluation of a threshold limit value in biological material of N-methyl-2-pyrrolidone (NMP) after inhalational and dermal exposure. Final Report to the NMP Producers Group, c/o Bergeson & Campbell, P.C., 1203 Nineteenth Street, NW, Suite 300, Washington, DC, USA [cyt. za: SCOEL 2007].
• 3. Beaulieu H.J., Schmerber K.R. (1991). M-pyrol (NMP) use in the microelectronics industry. Appl. Occup. Environ. Hyg. 6(10), 874–880.
• 4. Dobecki M. (2004). Zapewnienie jakości analiz chemicznych. Wydanie trzecie poprawione. IMP Łódź.
• 5. ECHA, European Chemicals Agency (2019). Jak spełniać wymogi ograniczenia 71 rozporządzenia REACH, wytyczne dla użytkowników NMP (1-metylo-2-pirolidonu), https://echa. europa.eu/documents/10162/13641/entry_71_how_to_comply_pl.pdf/300e4071-8eac-bdc1-6668-bd4cabc0fc9c [dostęp: 25.10.2021].
• 6. Eide M.E. (1991). N-Methyl-2-pyrrolidinone. Method PV2043. OSHA.
• 7. Harreus A.L., Backes R., Eichler J.O. i in. (2011). Ullmann’s Encyclopedia of Industrial Chemistry 7th ed. (1999-2012). John Wiley & Sons, New York. 2-Pyrrolidone. Online posting date: October 15, 2011.
• 8. Kucharska M., Wesołowski W. (2003). 1-Metylo-2-pirolidon – metoda oznaczania. Podst. Metod. Ocen. Srod. Pr. 4(38), 129-135.
• 9. Leira H.L., Tiltnes A., Svendsen K. (1992). Irritant cutaneous reactions to N-methyl-2-pyrrolidone (NMP). Contact Dermatitis 27(3), 148-150.
• 10. Lewis R.J. Sr (2007). Hawley’s Condensed Chemical Dictionary 15th ed. John Wiley & Sons, New York, 842.
• 11. Pendergrass S.M. (1998). N-Methyl-2-pyrrolidinone. Method 1302. NIOSH Manual of Analytical Methods, Fourth Edition.
• 12. PN-EN 482:2021-08 Narażenie na stanowiskach pracy - Procedury oznaczania stężeń czynników chemicznych - Podstawowe wymogi dotyczące parametrów procedur.
• 13. PN-Z-04008-7:2002/Az1:2004 Ochrona czystości powietrza - Pobieranie próbek - Zasady pobierania próbek powietrza w środowisku pracy i interpretacji wyników.
• 14. PN-Z-04371:2009 Ochrona czystości powietrza - Oznaczanie 1-metylo-2-pirolidonu na stanowiskach pracy metodą chromatografii gazowej.
• 15. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady WE nr 1272/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji oraz mieszanin, zmieniającego i uchylającego dyrektywy 67/548/EWG i 1999/45/ WE oraz zmieniającego rozporządzenie WE nr 1907/2006 z dnia 31.12.2008 r. (Dz. Urz. WE L 353, 1-1355 z późn. zm.).
• 16. Soćko R., Gromiec J. (2022). 1-Metylo-2-pirolidon. Dokumentacja proponowanych dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego. Podst. Metod. Ocen. Srod. Pr. 2(112), 69-109.
• 17. Tworzywa.com (2021). http://tworzywa.com.pl/Skorowidz- -2/N-Metylopyrolidon-1045.html [dostęp: 25.10.2021].
• 18. van Thriel C., Blaszkewicz M., Schäper M. i in. (2007). Chemosensory effects during acute exposure to N-methyl-2-pyrrolidone (NMP). Toxicol. Lett. 175(1–3), 44-56 [cyt. za: SCOEL 2016].

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MEiN, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2022-2023).