Wielkopolska jako region wypoczynkowy w okresie Polski Ludowej: domki letniskowe, ich typy i zmiany po 1989

• Autorzy: Bogajewska-Danek Joanna

Identyfikatory

DOI

10.2478/he-2024-0008

Warianty tytułu

EN

Wielkopolska as a holiday region in the period of the people’s poland: summer houses their types and transformation after 1989

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

W artykule autorka prezentuje badania dotyczące zabudowy letniskowej powstałej w okresie PRLu na terenie Wielkopolski, koncentrując się na domkach letniskowych. Omawia kontekst historyczny i społeczny powstałej zabudowy letniskowej wybudowanej przez zakłady pracy po 1958 roku, przedstawia jej typy. Skupiając się na domkach letniskowych, wskazuje na najczęściej występujące pierwotne układy funkcjonalne, na ich różnorodnie ukształtowaną kubaturę czy detal architektoniczny. Przedstawia przykładowe zmiany, jakim poddano domki letniskowe po ich prywatyzacji w latach 90. XX w., a także omawia sytuację, jaka zaistniała w wyniku pandemii COVID-19.

EN

This paper presents research on holiday buildings built during the communist period in Wielkopolska, focusing on holiday cottages. It discusses the historical and social context of the summer houses built by institutional developers after 1958 and presents their types. Focusing on holiday cottages, the paper identifies the most common original functional arrangements, their variously shaped masses or architectural detail. It also presents examples of the changes that holiday cottages unde-rwent after their privatisation in the 1990s, and discusses the situation that arose as a result of the Covid-19 pandemic.

Słowa kluczowe

PL

architektura letniskowa Wielkopolski; domek letniskowy; modernizacja domków letniskowych

EN

summer house architecture of Greater Poland; summer house; modernisation of summer houses

• Wydawca: Katedra Kształtowania Środowiska Mieszkaniowego, Instytut Projektowania Urbanistycznego, Wydział Architektury, Politechniki Krakowskiej
• Czasopismo: Środowisko Mieszkaniowe
• Rocznik: 2024
• Tom: nr 47
• Strony: 4--15
• Opis fizyczny: Bibliogr. 26 poz., il., wykr.

Twórcy

autor

Bogajewska-Danek Joanna

• Wydział Architektury, Politechnika Poznańska

• https://orcid.org/0000-0001-8847-2755

Bibliografia

• [1] Bartkowski T., 1974, O atrakcyjności dla rekreacji środowiska geograficznego w województwie poznańskim, Kronika Wielkopolski nr 1(2).
• [2] Bogajewska-Danek J., 2022, Modernistyczne zespoły wypoczynkowe w Wielkopolsce. Letniska zakładowe, Zeszyty naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura, Urbanistyka, Architektura Wnętrz, nr 10, s. 77-89.
• [3] Dekret, 1972, Dekret z dnia 20 lipca 1972 o dodatkowych dniach wolnych od pracy, Dz.U. 1972 nr 29 poz.203.
• [4] Dekret, 1973, Dekret z dnia 14 lipca 1973 r. o dodatkowych dniach wolnych od pracy, Dz. U. 1973 nr.29 poz.160.
• [5] Dębski L.A.,1977, Budownictwo wczasowe, zasady lokalizacji i element kształtowania architektonicznego cz. III Nadjeziorne ośrodki wczasowe, Instytut Turystyki, Warszawa.
• [6] Gaj J., 2008, Dzieje turystyki w Polsce, Almamer Wyższa Szkoła Ekonomiczna, Warszawa.
• [7] Kasperski B., 1968, Wybrane zagadnienia zagospodarowania przestrzennego miejscowości wypoczynkowych w regionach jeziornych, Instytut Urbanistyki i Architektury, warszawa.
• [8] Kacprzak M., Paszkowska M., 2020, Wpływ Globalnej Pandemii covid-19 na zainteresowanie gospodarstw agroturystycznych w Polsce, Zeszyty naukowe. Turystyka i Rekreacja, nr 1 (25) s. 123-137.
• [9] Kodym-Kozaczko G., 2017, Urbanistyka Poznania w XX wieku.: przestrzeń, ludzie, idee, Wydział Architektury, Politechnika Poznańska.
• [10] Kunicki K., Ławecki T. 2015, Na wczasach i w delegacji. Kronika PRL 1944-1989.
• [11] Mokrzyński J. (red.), 1973, Urządzenia turystyczne, Arkady, Warszawa.
• [12] Mokrzyński J., 1990, Architektura wolnego czasu, Arkady, Warszawa.
• [13] Niezabitowska E., 2014, Metody i techniki badawcze w architekturze, wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice.
• [14] Przybylski a., 2022, Wojnówko: Mikrohistoria od olędrów do letników, Koło Gospodyń Wiejskich „Kambuza”, Wojnówko.
• [15] Pustoła J., skalska T., 1986, Metody oceny prawidłowości funkcjonowania zakładowych obiektów wypoczynkowych, Warszawa.
• [16] Sowiński P., 2005, Wakacje w Polsce Ludowej. Polityka władz i ruch turystyczny (1945-1989), wydawnictwo TRIO Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk, Warszawa.
• [17] Szmitkowska A., 2018, Architektura pracowniczych ośrodków wczasowych w Polsce. Zarys problematyki, Architectus nr 3(55), s. 83-100.
• [18] Uchwała Rady Ministrów 1974, Uchwała nr 41 Rady Ministrów z dnia 6 lutego 1974 r. w sprawie zadań i terminów wprowadzania dodatkowych dni wolnych od pracy w latach 1974 i 1975, M.P. 1974 nr 6 poz. 43.
• [19] Zgodziński B.,1967, ośrodki wypoczynkowe wielkopolski, WKKFiT Wojewódzki Ośrodek Informacji Turystycznej, Poznań.
• ŹRÓDŁA INTERNETOWE
• [1] Biznes.pl, Pandemia zmieniła preferencje wypoczynkowe Polaków. Turyści wybierają mniejsze hotele i domki letniskowe. https://biznes.new-seria.pl/news/pandemia-zmienila,p193254208 (dostęp 20.07.2023).
• [2] główny Urząd statystyczny_a, Ludność, ruch naturalny i migracje w latach 1946-2022 https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/ludnosc/struktura-ludnosci,16,1.html (dostęp: 5.05.2023).
• [3] Główny Urząd Statystyczny_b, Metadane: Zespoły domków turystycznych-Turyści (korzystający) ogółem styczeń-grudzień, https://bdl.stat.gov.pl/bdl/dane/podgrup/tablica (dostęp: 15.04.2024).
• [4] Pollester, Badanie Instytutu Pollster dot. Polaków na wakacjach, https://pollster.pl/case_study/polacy_na_wakacjach (dostęp: 21.07.2023).
• [5] Region wielkopolska, Krajobraz, https://regionwielkopolska.pl/przyroda-i-jej-ochrona/krajobraz/2/ (dostęp: 5.05.2023).
• [6] Słownik Języka Polskiego, definicja letniska, letnisko - definicja, synonimy, przykłady użycia (pwn.pl) (dostęp: 20.04.2024).
• [7] Ziemacki J., 2019, Domki letniskowe znów w modzie, https://www.rp.pl/nieruchomosci/art1306311-domki-letniskowe-znow-w-modzie (dostęp: 16.04.2024)

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr POPUL/SP/0154/2024/02 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki II" - moduł: Popularyzacja nauki (2025).