Zakończenie eksploatacji górniczej pod śródmieściem Bytomia, deformacje powierzchni oraz skutki w zabudowie kubaturowej

• Autorzy: Kowalski Andrzej , Apanowicz Bartosz , Gruchlik Piotr , Mika Wiesław , Polanin Piotr , Zięba Magdalena , Kalisz Piotr

Warianty tytułu

EN

The end of mining exploitation under the Bytom downtown, surface deformation and effects in cubature buildings

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przedmiotem artykułu jest podsumowanie eksploatacji górniczej pod śródmieściem Bytomia, jej zakresu, deformacji, a także ich skutków spowodowanych eksploatacją wielokrotną – wielopokładową i prowadzoną w długim okresie czasu. Była to największa eksploatacja w Polsce, a może na świecie, pod terenem zabudowanym – pod dużym miastem. Największa w sensie wydobytego węgla kamiennego i czasu jej prowadzenia. Wykazano, że narastanie deformacji, spowodowanej eksploatacją wielokrotną i w długim okresie czasu, było możliwe pod zwartą zabudową miejską, choć musiały jej towarzyszyć uszkodzenia, a także wyburzanie budynków. W szczególności porównano określone obliczeniowo na podstawie odkształceń poziomych kategorie terenu górniczego, uwzględniając ich narastanie w czasie (deformacje czasowo-ekstremalne) oraz ich redukcję, uwzględniając relaksację odkształceń poziomych.

EN

The subject of the article is a summary of the range and deformation of mining exploitation under the Bytom downtown, and the effects of multiple, multi - seam exploitation which was carried out over a long period of time. It was the largest exploitation under the big city in Poland, under built - up area and probably in the world. It was the largest because there was the largest extraction and it lasted the longest. It was proved that the deformation increase caused by the multiple and long - lasting exploitation was possible under compact urban buildings, although damage and demolition of buildings occurred. In particular computationally defined categories of mining areas were compared based on horizontal strains, taking into account their increase in time and their reduction, calculating the so - called relaxed horizontal strains.

Słowa kluczowe

PL

podziemna eksploatacja górnicza; deformacje powierzchni; poziome odkształcenia; wstrząsy górnicze; szkody górnicze; Górny Śląsk; Bytom

EN

underground mining exploitation; surface deformation; horizontal strain; mining tremors; mining damage; Upper Silesia; Bytom

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa
• Czasopismo: Przegląd Górniczy
• Rocznik: 2020
• Tom: T. 76, nr 6
• Strony: 15--24
• Opis fizyczny: Bibliogr. 9 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Kowalski Andrzej

• Główny Instytut Górnictwa, Katowice

autor

Apanowicz Bartosz

• Główny Instytut Górnictwa, Katowice

autor

Gruchlik Piotr

• Główny Instytut Górnictwa, Katowice

autor

Mika Wiesław

• Główny Instytut Górnictwa, Katowice

autor

Polanin Piotr

• Główny Instytut Górnictwa, Katowice

autor

Zięba Magdalena

• Główny Instytut Górnictwa, Katowice

autor

Kalisz Piotr

• Główny Instytut Górnictwa, Katowice

Bibliografia

• [1] BARAŃSKI A., CHODACKI J., DUBIŃSKI J., KOWAL T., LURKA A., MUSZYŃSKI L., MUTKE G., STEC K. 2018 - Zasady stosowania górniczej skali intensywności sejsmicznej GSIS-2017 do prognozy i oceny skutków oddziaływania wstrząsów indukowanych eksploatacją na obiekty budowlane oraz klasyfikacji ich odporności dynamicznej. GIG. Katowice.
• [2] KLABIS L., KOWALSKI A. 2015 - Eksploatacja górnicza w filarze ochronnym dla śródmieścia Bytomia. Historia i teraźniejszość. „Przegląd Górniczy”. 71(5), 33 - 43.
• [3] KNOTHE S. 1978 - Prognozowanie wpływów eksploatacji górniczej. Wyd. „Śląsk”. Katowice.
• [4] KNOTHE S. 1978 - Założenia, dorobek poznawczy i praktyczny w zakresie ochrony powierzchni i eksploatacji w filarach ochronnych na przykładzie eksploatacji pod miastem Bytomiem. Referaty Sesji Naukowo-Technicznej z Okazji Wydobycia 50 Mln Tony Węgla z Filara Ochronnego Pod Miastem Bytom, 20. Bytom.
• [5] KOWALSKI A. 2019 - Program ochrony śródmieścia Bytomia na podstawie oceny stanu zabudowy oraz warunków górniczo-geologicznych. Dokumentacja Głównego Insytutu Górnictwa. Katowice (archiwum GIG-BB), praca zespołowa, niepublikowana.
• [6] KOWALSKI A. 2020 - Deformacje powierzchni terenów górniczych kopalń węgla kamiennego. GIG. Katowice.
• [7] KWIATEK J., 2007 - Obiekty budowlane na terenach górniczych. GIG. Katowice.
• [8] MIKA W. 2015 - Doświadczenia z obserwacji skutków eksploatacji górniczej w obiektach zabudowy śródmieścia Bytomia. „Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie” 3. 29 - 35.
• [9] WAGNER D. 2019 - Zanikanie obniżenia powierzchni śródmieścia Bytomia w latach 2015 - 2018 po zakończone eksploatacji przez KWK Centrum. „Przegląd Górniczy” 75(1), 33 - 39.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2020).