Analiza kryteriów warunkujących wybór optymalnego rozwiązania systemu zagospodarowania wód opadowych

• Autorzy: Kordana S. , Słyś D.

Identyfikatory

DOI

10.2429/proc.2016.10(1)021

Warianty tytułu

EN

Analysis of criteria for selecting the most favorable stormwater management variant

• Konferencja: ECOpole’15 Conference (14-16.10.2015, Jarnoltowek, Poland)
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Potrzeba sprawnego ujęcia i odprowadzenia wód opadowych powstających w obrębie zlewni miejskich jest jednym z głównych wyzwań, w obliczu których stawiane są kolejne pokolenia. Tymczasem decyzja o wyborze konkretnego rozwiązania systemu zagospodarowania wód deszczowych podejmowana jest obecnie intuicyjnie bądź w oparciu o jedno kryterium, jakim jest wysokość nakładów inwestycyjnych koniecznych do poniesienia na realizację przedsięwzięcia. Takie podejście prowadzi do powstawania szeregu niekorzystnych i długofalowych zjawisk związanych ze zmianą bilansu wodnego zlewni i pogorszeniem warunków życia ludności. Sprostanie stawianym wymaganiom wymaga rozpatrzenia i uwzględnienia w procesie projektowania infrastruktury odwodnieniowej wszystkich aspektów towarzyszących jej budowie i eksploatacji. Są to przede wszystkim czynniki ekonomiczne, eksploatacyjne, estetyczne, hydrauliczne, lokalizacyjne, społeczne, środowiskowe oraz techniczne. Kryteria warunkujące wybór optymalnego rozwiązania systemu zagospodarowania wód deszczowych należy analizować na wielu płaszczyznach, przy uwzględnieniu zarówno czynników policzalnych, jak i tych, których opis w sposób kwantyfikowalny nie jest możliwy. Celem artykułu jest zdefiniowanie oraz zbadanie atrybutów procesu decyzyjnego związanego z wyborem wariantu projektowego systemu odwodnieniowego. W pracy wskazano także narzędzie, którego wykorzystanie umożliwi obiektywne porównanie analizowanych wariantów w świetle przedstawionych kryteriów przy pomocy jednego modelu obliczeniowego. Aplikacja opisanego algorytmu postępowania w proces zarządzania wodami opadowymi pozwoli podejmować racjonalne decyzje inwestycyjne, które zaakceptowane zostaną przez społeczność lokalną.

EN

The need for efficient stormwater collection and discharge to the receiver is one of the major challenges faced by successive generations. However, the decision to choose a particular stormwater management solution is currently made intuitively or based on the single criterion, that is, the capital expenditures incurred on the realization of the project. Such an approach leads to a number of unfavorable and long-term occurrences connected with the change of catchment water balance and the deterioration of living conditions. In order to meet the particular requirements of local communities it is necessary to consider all the aspects associated with the construction and operation of drainage systems. These are primarily the following groups of features: aesthetic, economic, environmental, hydraulic, locational, operating, social and technical ones. The criteria which determine the choice of the best management practices for stormwater management should be analyzed on many levels, including both the measurable factors and the non-quantifiable ones. The aim of the paper is to define and examine all the criteria related to the drainage systems. The article also suggests a method to objectively compare analyzed investment variants under adopted criteria. The application of the described procedure in the process of designing sustainable stormwater management systems could contribute to rational investment decision making.

Słowa kluczowe

PL

analiza wielokryterialna; AHP; wody opadowe; wspomaganie decyzji

EN

multi-criteria analysis; AHP; stormwater; decision support

• Wydawca: Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Proceedings of ECOpole
• Rocznik: 2016
• Tom: Vol. 10, No. 1
• Strony: 183--191
• Opis fizyczny: Bibliogr. 27 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Kordana S.

• Katedra Infrastruktury i Ekorozwoju, Wydział Budownictwa, Inżynierii Środowiska i Architektury, Politechnika Rzeszowska, al. Powstańców Warszawy 6, 35-959 Rzeszów, tel. [phone]

autor

Słyś D.

• Katedra Infrastruktury i Ekorozwoju, Wydział Budownictwa, Inżynierii Środowiska i Architektury, Politechnika Rzeszowska, al. Powstańców Warszawy 6, 35-959 Rzeszów, tel. [phone]

Bibliografia

• [1] Hlavínek P. Stormwater management in urbanised areas. In: Hlavinek P, Bonacci O, Marsalek J, Mahrikova I, editors. Dangerous Pollutants (Xenobiotics) in Urban Water Cycle. Nato Science for Peace and Security Series C - Environmental Security. Dordrecht: Springer; 2008. DOI: 10.1007/978-1-4020-6795-2_5.
• [2] Llopart-Mascaró A, Farreny R, Gabarrell X, Rieradevall J, Gil A, Martínez M, et al. Urban Water J. 2015;12:219-228. DOI: 10.1080/1573062X.2013.868499.
• [3] Ociepa E, Kisiel A, Lach J. Proc ECOpole. 2009;3:115-120.
• [4] Barszcz M. Pol J Environ Stud. 2015;24:57-65. DOI: 10.15244/pjoes/29197.
• [5] Licznar P. Ochr Środ. 2013;35:27-32.
• [6] Pochwat K, Dziopak J. Zesz Nauk Politechniki Rzeszowskiej. Budownictwo Inż Środ. 2012;59(2/I):91-107.
• [7] Słyś D, Dziopak J. Pol J Environ Stud. 2011;20:743-753.
• [8] Słyś D, Stec A, Czarniecki D. Technical and aesthetic aspects in designing of open rainwater tanks. In: Kubík J, Hlavínek P, editors. Mĕstské Vody/Urban Water 2014. Brno: Ardec s.r.o.; 2014.
• [9] Starzec M, Dziopak J, Alexeev MI. Water and Ecology. 2015;1:41-50.
• [10] Angrill S, Farreny R, Gasol CM, Gabarrell X, Viñolas B, Josa A, et al. Int J Life Cycle Assess. 2012;17:25-42. DOI: 10.1007/s11367-011-0330-6.
• [11] Słyś D, Stec A. Ecol Chem Eng S. 2014;21:623-635. DOI: 10.1515/eces-2014-0045.
• [12] Zeleňáková M, Markovič G, Kaposztásová D, Vranayová Z. Procedia Eng. 2014;89:1515-1521. DOI: 10.1016/j.proeng.2014.11.442.
• [13] Chen CF, Sheng My, Chang CL, Kang SF, Lin JY. Water. 2014;6:3575-3589. DOI: 10.3390/w6123575.
• [14] Sakson G, Zawilski M, Badowska E, Brzezińska A. JCEEA. 2014;61(3/I):253-264. DOI: 10.7862/rb.2014.60.
• [15] Słyś D. Zrównoważone systemy odwodnienia miast. Wrocław: Dolnośląskie Wydawnictwo Edukacyjne; 2013.
• [16] Jha MK, Chowdary VM, Kulkarni Y, Mal BC. Resour, Conserv Recycl. 2014;83:96-111. DOI: 10.1016/j.resconrec.2013.12.003.
• [17] Kadam AK, Kale SS, Pande NN, Pawar NJ, Sankhua RN. Water Resour Manage. 2012;26:2537-2554. DOI: 10.1007/s11269-012-0031-3.
• [18] Mwenge Kahinda J, Taigbenu AE, Sejamoholo BBP, Lillie ESB, Boroto RJ. Phys Chem Earth. 2009;34:767-775. DOI: 10.1016/j.pce.2009.06.011.
• [19] Lade O, Oloke D. Environ Eng Res. 2013;18:91-94. DOI: 10.4491/eer.2013.18.2.091.
• [20] Benzerra A, Cherrared M, Chocat B, Cherqui F, Zekiouk T. J Environ Manage. 2012;101:46-53. DOI: 10.1016/j.envman.2012.01.027.
• [21] Young KD, Younos T, Dymond RL, Kibler DF, Lee DH. J Contemp Water Res Educ. 2010;146:50-63. DOI: 10.1111/j.1936-704X.2010.00391.x.
• [22] Jia H, Yao H, Tang Y, Yu SL, Zhen JX, Lu Y. Environ Monit Assess. 2013;185:7915-7933. DOI: 10.1007/s10661-013-3144-0.
• [23] Martin C, Ruperd Y, Legret M. Eur J Oper Res. 2007;18:338-349. DOI: 10.1016/j.ejor.2006.06.019.
• [24] Fang L, Li HC. RAIRO-Oper Res. 2015;49:753-772. DOI: 10.1051/ro/2015003.
• [25] Prusak A, Stefanów P. AHP - analityczny proces hierarchiczny. Budowa i analiza modeli decyzyjnych krok po kroku. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck; 2014.
• [26] Saaty TL, Shih HS. Eur J Oper Res. 2009;199:867-872. DOI: 10.1016/j.ejor.2009.01.064.
• [27] Saaty T. J Syst Sci Syst Eng. 2004;13:1-35.

Uwagi

PL

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę.