Możliwości i perspektywy wykorzystania kompleksu obiektów pogórniczych w Leszczynie do celów promocyjnych i turystycznych Starego Zagłębia Miedziowego

• Autorzy: Kobylańska M. , Madziarz M. , Stolarczyk T.

Warianty tytułu

EN

Possibilities and perspectives of using the post-mining complex in Leszczyna for promotional and tourist purposes of the “Old Copper Basin”

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono możliwości i wstępną koncepcję zagospodarowania kompleksu obiektów pogórniczych w Leszczynie na cele geoturystyczne, głównie z myślą o podkreśleniu roli tego miejsca w historii Starego Zagłębia Miedziowego. Prace badawcze, realizowane na terenie niecki leszczyńskiej przez Muzeum Miedzi w Legnicy, KGHM CUPRUM sp. z o.o. Centrum Badawczo-Rozwojowe oraz Fundację Archeologiczną Archeo w latach 2012-2015, pozwoliły rozpoznać relikty dawnych prac górniczych, pochodzące ze średniowiecza, aż po XIX wiek. Na szczególną uwagę zasługują badania podjęte w kopalni Ciche Szczęście (Stilles Glück) w Leszczynie. Obiekt ten był pierwszym zakładem przemysłowym w okolicach Złotoryi, w którym w drugiej połowie XIX wieku prowadzono wybierkę złoża rud miedzi pochodzenia osadowego. Obok kopalni znajdowała się również huta, zajmująca się produkcją kamienia miedziowego. Eksploatację złoża wznowiono w latach 30. XX wieku, a po 1945 r. kontynuowano w Zakładzie Górniczym „Lena”, pierwszej uruchomionej kopalni Starego Zagłębia Miedziowego. Wydobycie prowadzono w niej od 21 czerwca 1950 r. do 31 grudnia 1973 r. Podjęte w latach 2014-2015 prace badawcze, dzięki wsparciu Fundacji KGHM Polska Miedź, umożliwiły rozpoznanie części z dostępnych wyrobisk kopalni Ciche Szczęście, jak również ocenę stanu zachowania obiektu. Pozwoliło to na analizę możliwości udostępnienia zespołu podziemnych wyrobisk dawnej kopalni oraz wskazanie na szereg uwarunkowań dotyczących potencjalnej realizacji takiego przedsięwzięcia.

EN

The article presents the possibilities and initial concept of development of the post-mining complex in Leszczyna for geotourism purposes, mainly to highlight the role of this place in the history of the “Old Copper Basin”. Research works carried out in the leszczyńska basin by the Copper Museum in Legnica, KGHM CUPRUM sp. z o.o. Research and Development Centre and Archeological Foundation Archeo in the period 2012-2015 allowed to recognize the relics of former mining works from the Middle Ages to the 19th century. The research undertaken at the “Stilles Glück” mine in Leszczyna is particularly worthy of attention. This object was the first industrial plant in the vicinity of Złotoryja, where in the second half of the 19th century the exploitation of copper deposit of sedimentary origin was conducted. Next to the mine there was also a mill which produced the copper stone. Mining operations resumed in the 1930s, and after 1945 in the “Lena” Mining Plant, the first “Old Copper Basin” mine, were continued. Mining took place from 21 June 1950 to 31 December 1973. Taken in 2014-2015, thanks to the support of the KGHM Polska Miedź Foundation, the research allowed to identify some of the available excavations of the “Ciche Szczęście” mine as well as to assess the state of the object. This allowed to analyze the possibility of making available a set of underground excavations of the former mine, indicating a number of conditions regarding the potential implementation of such a project.

Słowa kluczowe

PL

kopalnia Ciche Szczęście; leszczyna; Stare Zagłębie Miedziowe; geoturystyka

EN

Ciche Szszęście mine; Leszczyna; Old Copper Basin; geotourism

• Wydawca: KGHM CUPRUM Spółka z o.o. Centrum Badawczo-Rozwojowe
• Czasopismo: Cuprum : czasopismo naukowo-techniczne górnictwa rud
• Rocznik: 2017
• Tom: nr 2
• Strony: 39--49
• Opis fizyczny: Bibliogr. 10 poz., rys.

Twórcy

autor

Kobylańska M.

• KGHM CUPRUM sp. z o.o. - Centrum Badawczo-Rozwojowe, Wrocław

autor

Madziarz M.

• Wydział Geoinżynierii, Górnictwa i Geologii, Politechnika Wrocławska, Wrocław

autor

Stolarczyk T.

• Muzeum Miedzi w Legnicy, Legnica

Bibliografia

• 1. Dokumentacja geologiczna – niemiecka, zbiory Archiwum Państwowego we Wrocławiu, Oddział w Legnicy, Akta KGHM ZG „Lena”, sygn. 8, s. 109.
• 2. Dziekoński T., 1972, Wydobywanie i metalurgia kruszców na Dolnym Śląsku od XIII do połowy XX wieku, Wrocław, s. 76, 274-277.
• 3. Eisentraut O., 1939, Der niederschlesische Zechstein und seine Kupferlagerstätte, Berlin, s. 26-35.
• 4. Festenberg-Packisch H., 1881, Der metallische Bergbau Niederschlesiens unter Benutzung amtlichen Quellen in geognostischer historischer und technischer Beziehung, Wien, s. 76.
• 5. Kaczmarek W., Rożek R., 2008, Historia poszukiwań i rozpoznania złóż rud miedzi w „Starym Zagłębiu Miedziowym”, [w:] P.P. Zagożdżon i M. Madziarz (red.), Dzieje górnictwa – element europejskiego dziedzictwa kultury, Wrocław, s. 97-104.
• 6. Kobylańska M., Madziarz M., 2012, Możliwości utworzenia podziemnej trasy turystycznej „Kopalnia Ciche Szczęście" w Leszczynie w świetle aspektów technicznych i ekonomicznych takiej inwestycji, [w:] P.P. Zagożdżon i M. Madziarz (red.), Dzieje górnictwa – element europejskiego dziedzictwa kultury, Tom IV, Wrocław, s. 193-205.
• 7. Piątek E., Piątek Z., Rusewicz H., 2004, Tropami śląskiej miedzi, Złotoryja-Lubin.
• 8. Plany przeglądowe kopalni Lena – mapy – dokumentacja niemiecka, zbiory Archiwum Państwowego we Wrocławiu, Oddział w Legnicy, Akta KGHM ZG „Lena”, sygn. 24, s. 8.
• 9. Stolarczyk T., Kobylańska M., Madziarz M., Garbacz-Klempka A., Kierczak J., 2015, Leszczyna. Monografia ośrodka górnictwa i metalurgii rud miedzi, Fundacja Archeologiczna Archeo, Radziechów, s. 58, 61, 126.
• 10. Wyżykowski J., 1979, Rudy miedzi, [w:] Dziedzic K., Kozłowski S., Majerowicz A., Rawicki L. (red.), Surowce mineralne Dolnego Śląska, Wrocław, s. 125, ryc. 16.

Uwagi

PL

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę (zadania 2017).