Badanie narażenia funkcjonariuszy Państwowej Straży Pożarnej na pole elektromagnetyczne profesjonalnych urządzeń łączności bezprzewodowej

• Autorzy: Leszko W. , Zradziński P.

Warianty tytułu

EN

The Studies of the State Fire Service Officers Exposure to Electromagnetic Fields of Professional Wireless Communication Devices

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Do prowadzenia skutecznych działań ratunkowych, gaśniczych i ochrony ludności strażacy potrzebują łączności z jednostkami koordynującymi oraz między sobą. W tym celu wykorzystywane są różnego typu profesjonalne urządzenia łączności bezprzewodowej (radiotelefony przenośne i przewoźne) oraz telefony komórkowe. W opracowaniu przedstawiono charakterystykę tych urządzeń oraz wyniki badań emitowanego przez nie pola elektromagnetycznego, na które narażeni są pracownicy podczas wykonywania zadań służbowych. Absorpcja energii radiofalowego pola elektromagnetycznego, którego źródłem są m.in. radiotelefony oraz telefony komórkowe, może spowodować w organizmach żywych podwyższenie temperatury tkanek i płynów ustrojowych. Wiele badań wskazuje na możliwość wystąpienia negatywnych skutków zdrowotnych związanych z użytkowaniem tego rodzaju źródeł pola elektromagnetycznego. Z przeprowadzonych przez CIOP-PIB badań ankietowych wynika, że w realizacji zadań służbowych strażacy wykorzystują 2 profesjonalne systemy łączności: konwencjonalnej (pasmo 147–174MHz) oraz trankingowej (pasmo 380–450MHz). Korzystają także z 3 publicznych systemów telefonii komórkowej: GSM 900, DCS 1800, UMTS 2140. System łączności konwencjonalnej jest dostępny dla funkcjonariuszy pracujących zarówno w dużych jednostkach miejskich, jak i w jednostkach podmiejskich, natomiast system łączności trankingowej jest obecnie spotykany głównie w dużych aglomeracjach miejskich. Systemy GSM 900, DCS 1800 oraz UMTS są używane nie tylko przez pracowników PSP, ale też przez ogół ludności. Ocenę narażenia pracowników PSP wykonano w oparciu o pomiary wartości chwilowych natężeń pola elektrycznego oraz magnetycznego. Dla wszystkich używanych typów radiotelefonów pomiary wykonano w typowych, rzeczywistych warunkach pracy obejmujących nadawanie i odbieranie informacji. Przeprowadzone pomiary i ocena pól elektrycznych i magnetycznych wytwarzanych przez radiotelefony przenośne oraz przewoźne wykazały, że w czasie nadawania radiotelefonów w otoczeniu występują pola o poziomie ekspozycji zawodowej tj. takiej, w której dozwolone jest przebywanie jedynie pracowników przeszkolonych nt. zasad bezpiecznej pracy przy źródłach pola, niemających przeciwwskazań zdrowotnych do narażenia na pola elektromagnetyczne. W przypadku użycia radiotelefonów stacjonarnych mamy do czynienia ze słabszą ekspozycją pozazawodową na pola, tj. w tym przypadku nie ma ograniczeń dotyczących ekspozycji pracowników i ludności.

EN

Firefighters require communications with coordinating units and between other officers to carry out effective rescue, fire and civil protection operations. For this purpose different types of wireless professional communication devices (handset, transportable) and mobile phones are used. This article presents the characteristics of these devices, and discusses the related electromagnetic fields to which workers are exposed. Exposure to electromagnetic fields from handsets and mobile phones causes thermal effects inside the body as tissues and body fluids temperature increase due to absorption of electromagnetic field energy. A number of studies show that negative health effects related to use of such type of electromagnetic field sources may occur. Questionnaire studies realized by CIOP-PIB show that the firefighters use two professional communication systems: conventional (frequency band 147-174MHz) and trunked (380-450MHz). They also use three public communication systems: GSM 900, DCS 1800 and UMTS 2140. The conventional communication system is available for officers working in large urban and suburban units while the trunked communication system is actually available only in large urban areas. GSM 900, DCS 1800 and UMTS systems are used not only by the general public but also by the firefighters. Electromagnetic field exposure assessment of firefighters was carried out on the basis of the measurements of actual value of the electric and magnetic fields strength. Measurements were made in typical, realistic operating conditions including transmission and reception of information for all types of handsets used. The measurements and assessment of electric and magnetic fields generated by the professional wireless communication devices (handsets, transportable) showed that during transmission electric and magnetic fields of strength values of occupational exposure level (i.e. in which workers trained in safety principles related to work in the vicinity of field sources and who do not have health contraindication to work in such fields may remain) might be present in the vicinity of device. In the case of stationary professional wireless communication devices only electric and magnetic field strength values of the general public exposure (without limits for the general public and workers exposure) were found.

Słowa kluczowe

PL

radiotelefony; pola elektromagnetyczne; łączność konwencjonalna; łączność rankingowa

EN

wireless communication handsets; electromagnetic fields; conventional communication; trunked communication

• Wydawca: Centrum Naukowo-Badawcze Ochrony Przeciwpożarowej im. Józefa Tuliszkowskiego - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Bezpieczeństwo i Technika Pożarnicza
• Rocznik: 2013
• Tom: Nr 3
• Strony: 87--96
• Opis fizyczny: Bibliogr. 17 poz., il.

Twórcy

autor

Leszko W.

• Pracownia Zagrożeń Elektromagnetycznych, Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy, ul. Czerniakowska 16, 01-701 Warszawa, Polska

autor

Zradziński P.

• Pracownia Zagrożeń Elektromagnetycznych, Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy, ul. Czerniakowska 16, 01-701 Warszawa, Polska

Bibliografia

• 1. Bąk M., Zmyślony M., Wpływ pola elektromagnetycznego doręcznych telefonów komórkowych na wybrane funkcje ośrodkowego układu nerwowego – przegląd literatury, „Medycyna Pracy”, 2010, 61(6), 671–683.
• 2. Bortkiewicz A., Skutki zdrowotne działania pól elektromagnetycznych – przegląd badań, „Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy”, 2008, 4(58), s. 67–87.
• 3. Bortkiewicz A., Gadzicka E., Szymczak W., Zmyślony M., Ekspozycja na pola elektromagnetyczne a funkcjonowanie układu krążenia – badania własne, „Bezpieczeństwo Pracy”, 2013, 9(504), s. 30–32.
• 4. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/35/UE z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie minimalnych wymagań w zakresie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa dotyczących narażenia pracowników na zagrożenia spowodowane czynnikami fizycznymi (polami elektromagnetycznymi), Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 179/1.
• 5. ICNIRP, Guidelines for Limiting Exposure to Time-Varying Electric, Magnetic, and Electromagnetic Fields (up to 300 GHz), „Health Physics”, 1998, 74(4), s. 494–522.
• 6. IEC 62209-1 ed1.0-2005 Human exposure to radio frequency fields from hand-held and bodymounted wireless communication devices – Human models, instrumentation, and procedures – Part 1: Procedure to determine the specific absorption rate (SAR) for hand-held devices used in close proximity to the ear (frequency range of 300 MHz to 3 GHz). International Electrotechnical Commission, Geneva, Switzerland, 2005.
• 7. Karpowicz J., Gryz K., Ograniczanie ryzyka zawodowego przy źródłach pól elektromagnetycznych – wybrane źródła pól i charakterystyka odzieży ochronnej, „Bezpieczeństwo Pracy” 2009, 2(449), s. 2–5.
• 8. Karpowicz J., Gryz K., Pola i promieniowanie elektromagnetyczne, rozdział w pracy zbiorowej, (red.) D. Augustyńskiej i M. Pośniak, Czynniki szkodliwe w środowisku pracy. Wartości dopuszczalne 2012, CIOP-PIB, Warszawa, 2012.
• 9. Leszko W., Gryz K., Ocena zagrożeń elektromagnetycznych na stanowiskach dyspozytorów punktów alarmowania jednostek ratowniczo-gaśniczych Państwowej Straży Pożarnej w Warszawie, „Bezpieczeństwo Pracy”, 2009, 9(456), s. 13–16.
• 10. Leszko W., Zradziński P., Profesjonalna łączność mobilna i związane z nią zagrożenia elektromagnetyczne, „Bezpieczeństwo Pracy”, 2012, 4(487), s. 15–17.
• 11. Mild H., Hardell L., Carlberg M., Użytkowanie telefonów komórkowych i bezprzewodowych a ryzyko występowania guzów mózgu zdiagnozowanych w latach 1997–2003, „Bezpieczeństwo Pracy”, 2007, 4, s. 22–26.
• 12. PN-T-06580:2002, Ochrona pracy w polach i promieniowaniu elektromagnetycznym w zakresie częstotliwości od 0Hz do 300GHz. Arkusz 01. Terminologia. Arkusz 03. Metody pomiaru i oceny pola na stanowisku pracy.
• 13. Praca zbiorowa, Classifies Radiofrequency Electromagnetic Fields As Possibly Carcinogenic To Humans, The WHO/International Agency for Research on Cancer (IARC), Press Release nr 208; Lyon, France 2011.
• 14. Non–Ionizing Radiation, part 2: Radiofrequency electromagnetic fields, Volume 102, IARC monographs on the evaluation of carcinogenic risks to humans, 2013.
• 15. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29.11.2002 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń (NDS) i natężeń (NDN) czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy, DzU nr 217, poz. 1833, 2002.
• 16. Schmid G., Boltz T., Uberbacher R., Escorihuela-Navarro A., Bahr A., Dorn H., Sauter C., Eggert T., Danker-Hopfe H., Design and Dosimetric Analysis of a 385 MHz TETRA Head Exposure System for Use in Human Provocation Studies, Bioelectromagnetics 2012, 33(7), s. 594–603.
• 17. Serwis Bezpieczniej, http://www.ciop.pl/26001.html;