Rodzaj zatrudnienia a dobrostan psychiczny i zaangażowanie pracowników – na podstawie przeglądu literatury

• Autorzy: Żołnierczyk-Zreda Dorota

Identyfikatory

DOI

10.54215/BP.2022.02.4.Zolnierczyk-Zreda

Warianty tytułu

EN

The type of employment and the mental well-being and involvement of employees - based on a literature review

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule zaprezentowano przegląd literatury dotyczącej badań nad związkiem pomiędzy rodzajem zatrudnienia a dobrostanem psychicznym i zaangażowaniem pracowników, które zrealizowano w wielu krajach europejskich i pozaeuropejskich w ostatnich dekadach. Te wyniki nie są jednoznaczne. Niektóre z nich wskazują na to, że to pracownicy zatrudnieni na podstawie umów na czas nieokreślony mają lepsze samopoczucie psychiczne i są bardziej wydajni w pracy niż pracownicy zatrudnieni czasowo, inne zaś pokazują odwrotne zależności. Jedną z przyczyn tych rozbieżności może być różny kontekst społeczno-gospodarczym krajów, w których przeprowadzano te badania. Z punktu widzenia zarówno sukcesu ekonomicznego, jak i zachowania zdrowia pracowników, wskazane byłoby przeprowadzenie podobnych badań także w Polsce. Na tle zwiększającego się prawdopodobieństwa zanikania zatrudnienia stałego na rynku pracy w świecie jesteśmy bowiem krajem, który ze względu na najwyższe wskaźniki zatrudnienia czasowego może doświadczać tego procesu szybciej niż inne kraje.

EN

The article presents a review of the literature on research on the relationship between the type of employment contract and the well-being and productivity of employees, carried out in many European and non-European countries in recent decades. These results are inconclusive. Some of them indicate that employees employed under permanent contracts have a better mental well-being and are more productive at work than temporary employees, while others show the opposite relationship. One of the reasons for these discrepancies may be the different socio-economic context of the countries in which the research was carried out. In the context of the increasing probability of disappearance of permanent employment on the labour market in the world in general, we are a country which, due to the highest rates of temporary employment, can experience this process faster than other countries.

Słowa kluczowe

PL

umowa o pracę; rodzaj zatrudnienia; produktywność; dobrostan; zaangażowanie

EN

job contract; form of employment; productivity; well-being; engagement

• Wydawca: Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka
• Rocznik: 2022
• Tom: nr 2
• Strony: 14--18
• Opis fizyczny: Bibliogr. 33 poz., rys.

Twórcy

autor

Żołnierczyk-Zreda Dorota

• Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

• https://orcid.org/0000-0002-6637-7076

Bibliografia

• [1] CONNELLY, C.E., GALLAGHER, D.G. Emerging trends in contingent work research. Journal of Management. 2004, 30: 959-983.
• [2] VACAS-SORIANO, C. Recent developments in temporary employment: Employment growth, wages and transitions. Luxembourg: Publications Office of the European Union, Eurofound 2015.
• [3] KALLEBERG, A.L. Good Jobs, Bad Jobs. The Rise of Polarized and Precarious Employment Systems in the United States, 1970s-2000s. New York: Russell Sage Foundation, 2011.
• [4] ILO. Non-standard employment around the world: Understanding challenges, shaping prospects. 2016.
• [5] ZEYTINOGLU, I., MUTESHI, J.K. Gender, race and class dimensions of nonstandard work. Industrial Relations. 2000, 55(1): 133-167.
• [6] OECD. Employment Outlook The Future of Work. OECD Paris 2018, doi: 10.1787/9789264306943-en.
• [7] KATZ, L.F., KRUEGER, A.B. The Rise and Nature of Alternative Work Arrangements in the United States, 1995-2015. Working Paper #603, Princeton University Industrial Relations Section, September, 2016.
• [8] BĄK, E. Nietypowe formy zatrudnienia na rynku pracy. Warszawa: C.H. Beck, 2009.
• [9] MANDL, I., BILETTA, I. Overview of new forms of employment - 2018 update. Luxembourg: Eurofound, 2018.
• [10] STORRIE, D. Non-standard forms of employment: Recent trends and future prospects. Dublin: Eurofound, 2018.
• [11] PAŃKÓW, M. Polityka państwa wobec upowszechnienia elastycznych form zatrudnienia w Polsce. Studia z Polityki Publicznej. 2015, 3(7): 140-158.
• [12] KIERSZTYN, A. Analiza ekonomicznych konsekwencji zatrudnienia na czas określony dla jednostek i gospodarstw domowych. [w:]. J. Frieske, Zatrudnienie na czas określony w polskiej gospodarce. Społeczne i ekonomiczne konsekwencje zjawiska. Warszawa: IPiSS, 2012.
• [13] VIRTANEN, M., et al. Temporary employment and health: A review. International Journal of Epidemiology. 2005, 34: 610-622.
• [14] BENAVIDES, F.G., et al. How do types of employment relate to health indicators? Findings from the second European survey on working conditions. Journal of Epidemiology and Community Health. 2000, 54(7): 494-501, doi: 10.1136/jech.54.7.494.
• [15] VIRTANEN, M., et al. Contingent employment, health and sickness absence. Scandinavian Journal of Work, Environment & Health. 2001, 27(6): 365-372, http://www.jstor.org/stable/40967151.
• [16] ERVASTI, J., et al. Is temporary employment a risk factor for work disability due to depressive disorders and delayed return to work? The Finnish Public Sector Study. Scandinavian Journal of Work, Environment & Health. 2014, 40(4): 343-52, doi: 10.5271/sjweh.3424.
• [17] HESSELINK, D.J., van VUUREN, T. Job flexibility and job insecurity: the Dutch case. European Journal of Work and Organizational Psychology. 1999, 8(2): 273-293.
• [18] JULIÀ, M., et al. Precarious Employment and Quality of Employment in Relation to Health and Well-being in Europe. International Journal of Health Services. 2017, 47(3): 389-409, doi: 10.1177/0020731417707491.
• [19] KIM, W., et al. Effect of working hours and precarious employment on depressive symptoms in South Korean employees: A longitudinal study. Occupational and Environmental Medicine (OEM). 2016, 73(12): 816-822.
• [20] HAN, K.-M., et al. Precarious employment associated with depressive symptoms and suicidal ideation in adult wage workers. Journal of Affective Disorders. 2017, 218: 201-209, doi: 10.1016/j. jad.2017.04.049.
• [21] QUESNEL-VALLÉE, A., DeHANEY, S., CIAMPI, A. Temporary work and depressive symptoms: A propensity score analysis. Social Science & Medicine. 2010, 70(12): 1982-1987, doi: 10.1016/ j.socscimed.2010.02.008.
• [22] KACHI, Y., OTSUKA, T., KAWADA, T. Precarious employment and the risk of serious psychological distress: a population-based cohort study in Japan. Scandinavian Journal of Work, Environment & Health. 2014, 40: 465-472.
• [23] ARTAZCOZ, L., et al. Social inequalities in the impact of flexible employment on different Romains of psychosocial health. Journal of Epidemiological Community Health. 2005, 59: 761-767.
• [24] GUEST, D., ISAKSSON, K., de WITTE H. Employment contracts, psychological contracts and employee well-being: An international study. Oxford: Oxford University Press, 2010.
• [25] GOUDSWAARD, A., ANDRIES, F. Employment status and working conditions. Luxembourg: European Foundation for the Improvement of Working and Living Conditions, Office for Official Publications of The European Community, 2002.
• [26] de GILDER, D. Commitment, trust and work behavior. The case of contingent workers. Personnel Review. 2003, 32(2): 588-604.
• [27] de WITTE, H., NÄSWALL, K. Objective versus subjective job insecurity: consequences of temporary work for job satisfaction and organizational commitment in four European countries. Economic and Industrial Democracy. 2003, 24(2): 149-188.
• [28] CHAMBEL, M.J., CASTANHEIRA, F. Different temporary work status: Different behaviors in organization. Journal of Business and Psychology. 2006, 20(3): 351-367.
• [29] COYLE-SHAPIRO, J.A.-M., KESSLER,I. Reciprocity through the lens of the psychological contract: Employee and employer perspectives. European Journal of Work and Organizational Psychology. 2002, 11(1): 1-18.
• [30] ENGELLANDT, A., RIPHAHN, R.T. Temporary contracts and employee efforts. Labour Economics. 2005, 12(3): 281-299.
• [31] MEYER, A., WALLETTE, M. Absence of absenteeism and overtime work: signaling factors of temporary workers? Working Papers. Department of Economics, Lund University, 2005.
• [32] SVERKE, M., HELLGREN, J., NÄSWALL, K. No security: A meta-analysis and review of job insecurity and its consequences. Journal of Occupational Health Psychology. 2002, 7: 242-264.
• [33] ŻOŁNIERCZYK-ZREDA, D. Psychospołeczne warunki pracy a zaburzenia depresyjne wśród pracujących Polaków. Raport z 2. etapu realizacji projektu w ramach V etapu programu wieloletniego „Poprawa bezpieczeństwa i warunków pracy”, finansowanego w latach 2020-2022 w zakresie badań naukowych i prac rozwojowych ze środków Narodowego Centrum Badań. Warszawa: CIOP-PIB, 2021.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MEiN, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2022-2023).