Heptan-4-on. Dokumentacja proponowanych wartości dopuszczalnych poziomów narażenia zawodowego

• Autorzy: Kupczewska-Dobecka M. , Dobecki M.

Warianty tytułu

EN

4-Heptanone

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Heptan-4-on jest przezroczystą, bezbarwną cieczą o przyjemnym zapachu stosowaną w przemyśle perfumeryjnym jako środek zapachowy mydeł, detergentów, kremów i perfum, a także w syntezie organicznej oraz jako rozpuszczalnik nitrocelulozy i lakierów nitrocelulozowych, olejów, żywic i polimerów. Nie opisano przypadków ostrego zatrucia heptan-4-onem u ludzi. U zwierząt doświadczalnych keton ten wykazuje działanie drażniące na błony śluzowe, oczy i skórę, działa depresyjnie na ośrodkowy układ nerwowy, a w dużych dawkach może powodować śmierć z powodu niewydolności oddechowej. Powtarzane narażenie na duże dawki heptan-4-onu spowodowało depresję ośrodkowego układu nerwowego, wzrost masy wątroby, przerost hepatocytów i zmiejszenie stężenia glukozy we krwi zwierząt doświadczalnych. Głównym skutkiem przewlekłego narażenia zawodowego na heptan-4-on są objawy działania drażniącego jego par i aerozoli na błony śluzowe górnych dróg oddechowych, oczy oraz skórę, przejawiające się kaszlem oraz wysuszeniem i zaczerwienieniem skóry i oczu. Najmniejsze stężenie związku, powodujące podrażnienie oczu i błon śluzowych górnych dróg oddechowych u ludzi, nie jest znane. Nie ma wyników badań działania toksycznego heptan-4-onu, które mogłyby być przydatne do oceny zależności między wielkością narażenia a rodzajem i nasileniem efektu toksycznego. Wartość NDS heptan-4-onu w różnych państwach ustalono na poziomie 230 mg/m3. Proponuje się przyjęcie w Polsce również wartości NDS heptan-4-onu na poziomie 230 mg/m3. Ze względu na słabe działanie drażniące heptan-4-onu nie ma potrzeby ustalenia wartości NDSCh. Nie ma podstaw do ustalenia wartości DSB heptan-4-onu.

EN

Heptan-4-one is clear and flammable liquid, with a pleasant odour. Heptan-4-on is used as a flavour for soups, detergents and perfumes and as a solvent for varnishes, nitrocellulose, oils, resins, polymers. The acute toxicity of heptan-4-one for laboratory animals is rather low by all routes of administration. The 6-hour rat inhalation LC5o is 12535 mg/m3. The dermal LD50 for the rabbit is 4624 mg/kg, and the oral LD5o for the rat is 3047 mg/kg. The vapor phase and aerosol are irritating to the eyes, skin and mucous membranes. Effects on the CNS and respiratory tract occur at high concentrations. The MAC (TWA) value of 230 mg/m for heptan-4-one is recommended, based on its irritative effects. The MAC (STEL) value is not recommended at this time until additional toxicological data become available to provide a better base for quantifying on a toxicological basis what the MAC (STEL) should be.

Słowa kluczowe

PL

heptan-4-on; narażenie zawodowe; działanie toksyczne

EN

4-heptanone; occupational exposure; toxic efect

• Wydawca: Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
• Rocznik: 2002
• Tom: Nr 1 (31)
• Strony: 69--78
• Opis fizyczny: Bibliogr. 12 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Kupczewska-Dobecka M.

• Instytut Medycyny Pracy im. prof. dr. med. Jerzego Nofera 90-950 Łódź ul św. Teresy 8

autor

Dobecki M.

• Instytut Medycyny Pracy im. prof. dr. med. Jerzego Nofera 90-950 Łódź ul św. Teresy 8

Bibliografia

• 1. ACGIH (1999) Documentation of the threshold limit values [on CD]. Dipropyl ketone. 6th ed. Cincinnati, OH.
• 2. Carpenter C.P., Weil C.S., Smyth H.F. (1974) Range-finding toxicity data: List VIII. Toxicology and Applied Pharmacology, 28 (2), 313-319.
• 3. CHEMINFO (marzec, 2000), d’base. Canadian Centre for Occupational Health and Safety.
• 4. Dyrektywa Rady 67/548/EEC z 27 czerwca 1967 r. Aneks I, wraz z późniejszymi poprawkami (do 28 ATP włącznie).
• 5. Eastman Kodak Co. [dane niepublikowane] New York, Health, Safety and Human Factors Laboratory, Rochester (cyt. za Patty, 1982).
• 6. NIOSH (1998), pocket guide [on CD] (Tomes).
• 7. NIOSH, U.S. Dept, of Health, Education, and Welfare, Reports and Memoranda (cyt. za RTECS, 1999).
• 8. Patty's industrial hygiene and toxicology (1982) 3rd rev. [Red.] G.D.Clayton, F.E. Clayton. New York, John Wiley & Sons, Inc., 1978-82, vol. 3 originally pub. in 1979: pub. as 2nd rev. ed. in 1985. 2C, 4764.
• 9. Prehled prumyslove toxikologie: organicke latky. (1986) Marhold J., Prague, Czechoslovakia, Avicenum, 286.
• 10. RTECS (listopad, 1999), dbase [on CD].
• 11. The Merck index (1989) An encyclopedia of chemicals, drugs, and biologicals. 11th ed. Merck & Co., Inc., Rahway, N.J., USA.
• 12. TLVs and BEIs (1999) Threshold limit values for chemical substances and physical agents biological exposure indices booklet. American Conference of Governmental Industrial Hygienists, Cincinnati.