Identyfikatory
Warianty tytułu
Zapotrzebowanie na składowiska odpadów zawierających azbest w Polsce
Języki publikacji
Abstrakty
In 1998 a broad and long-lasting process of asbestos removal from the territory of the entire country was started in Poland, which at the same time resulted in the generation of group 17 hazardous waste asbestos-containing waste. The asbestos removal in Poland from the area of individual municipalities is carried out based on the Programme of Country Cleaning from Asbestos for the years 2009–2023. The landfilling in places especially designed for this purpose is the basic method for effective disposal of asbestos-containing waste. In the area of Poland there is a number of landfills or sections designed and adapted to landfill asbestos- containing waste (33 facilities). There are also plans to expand such facilities or to build new ones (11 projects). The basis to carry out the analysis consists of the data and information collected in the Asbestos Database of the Ministry of Entrepreneurship and Technology (http://www.bazaazbestowa.gov.pl). At the moment more than 5 million Mg of asbestos-containing products have been registered in the territory of Poland during stocktaking, of which more than one million in the Mazovian Voivodeship only. The registered amount of asbestos-containing products in individual municipalities was considered the amount of potential generation of asbestos-containing waste in the future. On the entire country scale the amount of material registered in the stocktaking is definitely higher than that forecast based on generation indices (Klojzy-Karczmarczyk B. et al. 2016). Voivodeships with high accumulation of asbestos-containing products comprise mainly the area of central Poland. Overall, in the territory of Poland there are 33 landfills, where asbestos-containing products can be subject to disposal. The next 11 projects are planned as expansion of the existing or construction of new facilities. On the entire country scale there is now a deficit of landfilling capacity of approx. 1,750,000 m3 in the case of stocktaking results analysis or of 500,000 m3 in the case of generation analysis based on indices. After the carried out planned expansion of the landfilling base the deficits will decrease to the amount of 600,000 m3 in the case of stocktaking results analysis and even the possible capacity will exceed the demand by 600,000 m3 in the case of generation analysis based on indices. The best conditions for landfilling exist now in the Świętokrzyskie voivodeship after the expansion of the landfilling base, very good possibilities of waste reception will be obtained by the Kuyavian-Pomeranian voivodeship. Taking into account all the performed analysis the necessity to expand the existing base for asbestos-containing waste landfilling should be stated. It is necessary to emphasise that this expansion does not require to take immediate actions and may be distributed over time due to a slow process of asbestos-containing products removal from the area of individual municipalities.
W roku 1998 rozpoczęto w Polsce szeroki i długotrwały proces usuwania azbestu z terytorium całego kraju, co równocześnie prowadzi do wytwarzania odpadów niebezpiecznych z grupy 17 – odpadów zawierających azbest. Usuwanie azbestu w Polsce z terenu poszczególnych gmin realizowane jest na podstawie Programu oczyszczania kraju z azbestu na lata 2009–2032. Podstawową metodą bezpiecznego unieszkodliwiania odpadów zawierających azbest jest ich składowanie na składowiskach specjalnie przeznaczonych do tego celu. Na terenie Polski istnieje szereg składowisk lub kwater przeznaczonych i przystosowanych do składowania odpadów zawierających azbest (33 obiekty). Istnieją też plany rozbudowy tych obiektów lub budowy nowych (11 przedsięwzięć). Podstawą do przeprowadzenia analizy są dane i informacje zgromadzone w Bazie Azbestowej Ministerstwa Przedsiębiorczości i Technologii (http://www.bazaazbestowa.gov.pl). Na chwilę obecną zinwentaryzowanych zostało ponad 5 milionów Mg wyrobów zawierających azbest na terytorium Polski z czego przeszło milion w samym województwie mazowieckim. Zinwentaryzowaną ilość wyrobów zawierających azbest w poszczególnych gminach uznano za ilość potencjalnego wytwarzania odpadów zawierających azbest w przyszłości. W skali całego kraju ilość materiału zinwentaryzowana jest zdecydowanie wyższa niż prognozowana na podstawie wskaźników wytwarzania (Klojzy-Karczmarczyk B. et al. 2016). Województwa o wysokim nagromadzeniu wyrobów zawierających azbest to głównie obszar centralnej Polski. Łącznie, na terytorium Polski zlokalizowane są 33 składowiska, gdzie można poddawać unieszkodliwianiu wyroby zawierające azbest. Planowanych jest kolejnych 11 przedsięwzięć jako rozbudowa istniejących lub budowa nowych obiektów. W skali całego kraju istnieje obecnie niedobór miejsca do składowania na poziomie 1 750 000 m3, w przypadku analizy wyników inwentaryzacji lub 500 000 m3, w przypadku analizy wytwarzania na podstawie wskaźników. Po przeprowadzonej planowanej rozbudowie bazy składowania niedobory ulegną zmniejszeniu do wartości 600 000 m3, w przypadku analizy wyników inwentaryzacji a nawet możliwa pojemność składowania przekroczy zapotrzebowanie o 600 000 m3, w przypadku analizy wytwarzania na podstawie wskaźników. Najlepszymi warunkami do składowania charakteryzuje się obecnie województwo świętokrzyskie a po rozbudowie bazy składowania, bardzo dobre możliwości przyjmowania odpadów zyska województwo kujawsko-pomorskie. Biorąc pod uwagę całość przeprowadzonej analizy stwierdza się konieczność rozbudowy istniejącej bazy do składowania odpadów zawierających azbest. Należy zaznaczyć, że rozbudowa ta nie wymaga podejmowania natychmiastowych działań i może być rozłożona w czasie ze względu na powolny proces usuwania wyrobów zawierających azbest z terenu poszczególnych gmin.
Czasopismo
Rocznik
Tom
Strony
221--230
Opis fizyczny
Bibliogr. 20 poz., rys., tab., wykr.
Twórcy
autor
- Mineral and Energy Economy Research Institute, Polish Academy of Sciences
autor
- Mineral and Energy Economy Research Institute, Polish Academy of Sciences
Bibliografia
- 1. Dyczek, J. 2000. Bezpieczne postępowanie z azbestem i materiałami zawierającymi azbest : uwarunkowania techniczne i prawne. In: Materiały Szkoły Gospodarki Odpadami AGH - PAN. Rytro [in Polish]
- 2. Dz.U. [Journal of Laws] of 2013, item 523 – Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie składowisk odpadów [in Polish]
- 3. Dz.U. [Journal of Laws] of 2014, item 1923 – Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 grudnia 2014 r. w sprawie katalogu odpadów [in Polish]
- 4. Dz.U. [Journal of Laws] of 2017, item 2119 with amendments – Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 października 2017 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest [in Polish]
- 5. http://www.bazaazbestowa.gov.pl – Asbestos Database of the Ministry of Entrepreneurship and Technology
- 6. Jawecki B. 2008. Programowanie usuwania azbestu na szczeblu lokalnym – propozycja wytycznych. część 1. Infrastruktura i ekologia terenów wiejskich. Nr 9/2008, POLSKA AKADEMIA NAUK, Oddział w Krakowie, pp. 73–83 [in Polish]
- 7. Klojzy-Karczmarczyk B. and Makoudi S. 2011. Szacowanie wskaźnika wytwarzania odpadów zawierających azbest na obszarach wiejskich wybranych gmin (Assessment of Index of Asbestos Containing Waste Generation in Rural Areas of Selected). Communes Annual Set The Environment Protection, Vol. 13, pp. 1823-1833 [in Polish]
- 8. Klojzy-Karczmarczyk et al. 2016 – Klojzy-Karczmarczyk B., Makoudi S., Mazurek J., Staszczak J. and Żółtek J. 2016. Analiza wyników inwentaryzacji wyrobów zawierających azbest na obszarze 63 gmin w latach 2005–2015 (An analysis of inventory results of products containing asbestos in the area of 63 communes in the period from 2005–2015). The Bulletin of the Mineral and Energy Economy Research Institute of the Polish Academy of Sciences No. 92, pp. 211-224. [in Polish]’
- 9. Klojzy-Karczmarczyk B. and Makoudi S. 2012. Efekt weryfikacji zasad prowadzenia oceny stopnia pilności usuwania wyrobów zawierających azbest. (Verifying the results of legislation assessing the removal urgency class of asbestos-containing building materials). The Bulletin of the Mineral and Energy Economy Research Institute of the Polish Academy of Sciences No. 82, pp. 89-97 [in Polish].
- 10. Makoudi S. 2007. Unieszkodliwienie odpadów zawierających azbest na przykładzie rozwiązań francuskich. Technika Poszukiwań Geologicznych – Geotermia, Zrównoważony rozwój pp. 93–100 [in Polish].
- 11. Obmiński, A. 2000. Odpady azbestowe, składowanie, neutralizacja, zagrożenie. In: Materiały Szkoły Gospodarki Odpadami AGH –PAN, Kraków [in Polish]
- 12. Pawluk K. 2010. Nowe metody unieszkodliwiania odpadów budowlanych zawierających azbest. Przegląd Naukowy – Inżynieria i Kształtowanie Środowiska, No 3 (49) pp. 38–47 [in Polish]
- 13. Pichór, W. 2005. Zasady bezpieczeństwa i ochrony zdrowia podczas prac z materiałami zawierającymi azbest. Mat. Sem. Szkoła Azbest – bezpieczne postępowanie. Azbest i materiały zawierające azbest w budynkach i budowlach. Minimalizacja ryzyka emisji włókien podczas usuwania materiałów zawierających azbest. AGH. Kraków, pp. 35–44 [in Polish]
- 14. Programme of Asbestos Removal ... 2002 – Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest stosowanych na terytorium Polski”, Ministerstwo Gospodarki. Warszawa, 2002 [ in Polish].
- 15. Programme of Country Cleaning ... 2009 – Program Oczyszczania Kraju z Azbestu na lata 2009 – 2032, Warszawa 2009 [in Polish]
- 16. Pyssa J., Rokita G.M. 2007. Azbest – występowanie, wykorzystanie i sposób postępowania z odpadami azbestowymi (The asbestos - occurence, using and the way of dealing with asbestic waste material). Mineral Resources Management, Vol. 23/1, pp. 49-61 [in Polish].
- 17. Szeszenia-Dąbrowska at al. 2015 – Szeszenia-Dąbrowska N., Świątkowska B., Sobala W., Szubert Z. i Wilczyńska U. 2015. Asbestos related diseases among workers of asbestos processing plants in relation to type of productions and asbestos use. Medycyna Pracy No 66 (1), pp. 1–9.
- 18. Szeszenia-Dąbrowska N. (ed.) 2007. Azbest. Zanieczyszczenie środowiska. Ryzyko dla zdrowia, IMP, Łódź [in Polish]
- 19. Szeszenia-Dąbrowska N. and Sobala W. 2010. Zanieczyszczenie środowiska azbestem. Skutki zdrowotne. Raport z badań. II wydanie poprawione i uzupełnione. IMP, Łódź. [in Polish]
- 20. Więcek E. 2004. Azbest – narażenie i skutki zdrowotne. Bezpieczeństwo Pracy 2/2004, pp. 2-6 [in Polish]
Uwagi
Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2018).
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.baztech-968f2f7c-a744-486e-a127-767df155d1b8