Wstępne wyniki kompleksowych badań przyrodniczych sztolni Hermannloch w Janowcu – komponenty abiotyczne

• Autorzy: Zagożdżon P. P. , Zagożdżon K. D. , Grudzińska K.

Warianty tytułu

EN

Preliminary results of complex environmental investigations in Hermannloch adit in Janowiec – abiotic components

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przedstawiono wstępne wyniki specjalistycznych badań środowiska niewielkiej sztolni Hermannloch, znajdującej się w Janowcu koło Barda Śląskiego (Dolny Śląsk). Objęły one analizę chemiczną podłoża skalnego, wód gromadzących się na spągu wyrobiska oraz powietrza. Ponadto określono pH i twardość wód oraz temperaturę i wilgotność panujące w sztolni. Badania te są elementem pierwszego na Dolnym Śląsku kompleksowego, interdyscyplinarnego rozpoznania dawnego, podziemnego obiektu górniczego. Podłoże wykazuje dość stały skład chemiczny, bez względu na rodzaj badanej skały (łupek ilasty i wypełnienie strefy tektonicznej). Dominującymi składnikami są krzemionka (ok. 62–67%) i glinka (ok. 14,5–17%), istotnymi domieszkami śladowymi są Ba, Zr, Zn, Sr, Rb i Cr. Woda gromadząca się w wyrobisku jest to woda słodka wapniowo-siarczanowo-wodorowęglanowa o średniej twardości ogólnej oraz pH ok. 7,5. Skład atmosfery kopalnianej nie odbiega od przeciętnego składu powietrza atmosferycznego (odnotowano nieco podwyższoną zawartość CO₂). Nie stwierdzono obecności siarkowodoru.

EN

Preliminary results of specialized environmental studies of a small adit called Hermannloch, located in Janowiec near Bardo Śląskie (Lower Silesia, Poland) are discussed. These investigations include the chemical analysis of bedrock and water accumulating on the mine’s floor and air. Furthermore the pH and hardness of water as well as the temperature and humidity of the air are determined. These studies are an element of the first comprehensive, interdisciplinary recognition of former underground mining object in Lower Silesia. The bedrock has a fairly constant chemical composition, regardless of the type of rocks studied (shale and material filling the tectonic zone). The predominant components are silica (approx. 62–67%) and alumina (approx. 14,5–17%), significant trace elements are Ba, Zr, Zn, Sr, Rb, and Cr. Calciumsulfate- bicarbonate water, of medium hardness and pH at the level of 7,5 stagnates in the adit. The composition of the atmosphere in the mine does not differ from the average composition of the air. There is no presence of hydrogen sulphide.

Słowa kluczowe

PL

dokumentacja geologiczna; historyczne sztolnie; analiza chemiczna; Janowiec; Barda

EN

geological documentation; historic adit; chemical analysis; Janowiec; Bardo Mts.

• Wydawca: Stowarzyszenie Naukowo-Edukacyjne Terra Minera
• Czasopismo: Hereditas Minariorum
• Rocznik: 2014
• Tom: Vol. 1
• Strony: 171--178
• Opis fizyczny: Bibliogr. 5 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Zagożdżon P. P.

• Instytut Górnictwa Politechniki Wrocławskiej, Na Grobli 15, 50–421 Wrocław.

autor

Zagożdżon K. D.

• Instytut Górnictwa Politechniki Wrocławskiej, Na Grobli 15, 50–421 Wrocław.

autor

Grudzińska K.

• Instytut Górnictwa Politechniki Wrocławskiej, Na Grobli 15, 50–421 Wrocław.

Bibliografia

• 1. Dz. U. 2002 nr 139 poz. 1169 – Rozporządzenie Ministra Gospodarki w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy, prowadzenia ruchu oraz specjalistycznego zabezpieczenia przeciwpożarowego w podziemnych zakładach górniczych, Dziennik Ustaw z 2 września 2002 r.
• 2. PUSZ W., OGÓREK R., 2014. Wstępne badania speleomykologiczne w historycznej sztolni w Janowcu. Hereditas Minariorum, 1: 169–170.
• 3. STYSZ M., MĄCZKA M., SZYCHOWSKA-KRĄPIEC E., 2014. Janowiec koło Barda – dawny ośrodek górniczy, w świetle badań archiwalnych i inwentaryzacyjnych. Hered. Minar. 1., 9–27.
• 4. SZYCHOWSKA-KRĄPIEC E., STYSZ M., MĄCZKA M., 2014. Odkrycie i inwentaryzacja pozostałości dawnego górnictwa w Janowcu koło Barda. Mat. X Konf. Dziedzictwo i historia górnictwa oraz wykorzystanie pozostałości dawnych robót górniczych, Wieliczka 9–11.04.2014 r.: 47–49. Druk. Ofic. Wyd. Polit. Wr. Wrocław.
• 5. ZAGOŻDŻON P.P., ZAGOŻDŻON K.D., 2014. Badania geologiczne – element kompleksowego rozpoznania sztolni Hermannloch (Janowiec k. Barda, Sudety). Mat. X Konf. Dziedzictwo i historia górnictwa oraz wykorzystanie pozostałości dawnych robót górniczych, Wieliczka 9–11.04.2014 r.: 60–61. Druk. Ofic. Wyd. Polit. Wr. Wrocław.