Przykłady pozytywnych rekultywacji i adaptacji terenów pogórniczych

• Autorzy: Pietrzyk-Sokulska E.

Warianty tytułu

EN

Examples of positive post-mining areas reclamation and adaptation

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Nasilająca się antropopresja na środowisko powoduje zmniejszanie jego zasobów i obniżanie walorów życia mieszkańców. W niektórych regionach Polski sprawcą jest odkrywkowa, wielowiekowa działalność przemysłu wydobywczego kopalin skalnych. Pozostawia ona ślady w krajobrazie w postaci wyrobisk, czasowo pozbawionych funkcji użytkowej. Tymczasem są to obszary o znacznym potencjale walorów biotycznych i antropogenicznych. Należy je tylko umiejętnie wykorzystać w procesach rekultywacji i adaptacji. Zabiegi te powinny być zgodne z potrzebami społecznymi, realne ekonomicznie i harmonijnie wpisane w krajobraz. W artykule zaprezentowano przykłady pozytywnie przeprowadzonej rekultywacji i adaptacji terenów po eksploatacji kopalin skalnych.

EN

The growing human impact on the environment causes the decrease in natural resources and reduction in the quality of life of the population. In some regions of Poland the reason for this situation is centuries-old opencast operation of rock minerals mining sector. It leaves traces in the landscape in the form of pits, temporarily deprived of their utility function. However, these areas have significant potential biotic and anthropogenic values which just have to be skillfully utilized in the processes of reclamation and adaptation. These activities should be consistent with the needs of the society, economically viable and harmoniously adjusted to the landscape. The article presents the examples of positively carried out reclamation and adaptation of post-mining sites after the extraction of rock minerals.

Słowa kluczowe

PL

tereny pogórnicze; wartości antropogeniczne; rozwój regionalny

EN

post-mining areas; anthropogenic values; regional development

• Wydawca: ELAMED Media Group
• Czasopismo: Kruszywa : produkcja - transport - zastosowanie
• Rocznik: 2016
• Tom: Nr 3
• Strony: 72--79
• Opis fizyczny: Bibliogr. 26 poz., fot. kolor.

Twórcy

autor

Pietrzyk-Sokulska E.

• Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

Bibliografia

• 1. Alexandrowicz Z., Poprawa D.: Ochrona georóżnorodności w polskich Karpatach. PIG, Warszawa 2000, s. 142.
• 2. Alexandrowicz Z., Urban J.: Zagospodarowanie kamieniołomów dla ochrony dziedzictwa geologicznego – projekty i realizacja (streszczenie). Mat. Międzynar. Konf. Nauk. Kształtowanie krajobrazu terenów poeksploatacyjnych w górnictwie. Kraków, 1-12 grudnia 2003 r., s. 193-194.
• 3. Barbusiński K. (red.): Rekultywacja zbiornika odpadów niebezpiecznych i szkodliwych po zakładach „Górka” w Trzebini. Małopolski Urząd Wojewódzki, Kraków 2015, s. 153.
• 4. Bogdanowski J.: Problemy rewaloryzacji krajobrazu i jego rekultywacji. Górnictwo odkrywkowe a ochrona środowiska. Fakty i mity. Mat. Konf. Kraków, 11-12 grudnia 1997 r., s. 24-28.
• 5. Bogdanowski J., Chwastek J.: Wpływ eksploatacji odkrywkowej na środowisko oraz możliwości jego ograniczenia. Aura nr 7, Kraków 2003, s. 7-8.
• 6. Chwastek J., Janusz W.: Kamieniołom – „rana” w krajobrazie czy zabytek przyrody nieożywionej. „Zeszyty Naukowe AGH”, „Górnictwo” z. 16, Kraków, 1992, s. 135-142.
• 7. Dobesz J.L.: Góra św. Anny – symbol uniwersalny. Materiały V Seminarium Sztuki Górnośląskiej „Sztuka Górnego Śląska na przecięciu dróg europejskich i regionalnych”, 1999, s. 203-226.
• 8. Dziewański J., Pietrzyk-Sokulska E.: Sozologiczne aspekty zagospodarowania złóż. Materiały Konferencyjne „Wykorzystanie złóż kopalin użytecznych”, Kraków, 9-11 maja 1988 r., Wydawnictwo AGH, s. 53-62.
• 9. Encyklopedia Krakowa. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa – Kraków 2000.
• 10. Gawlikowska E.: Ochrona georóżnorodności na Dolnym Śląsku. PIG, Warszawa 2000, s. 72.
• 11. Nieć M., Salamon E., Kawulak M.: Poeksploatacyjny krajobraz geologiczny. Materiały Międzynarodowej Konferencji Naukowej „Kształtowanie krajobrazu terenów poeksploatacyjnych w górnictwie”, Kraków, 1-12 grudnia 2003 r., s. 195-207.
• 12. Pietrzyk-Sokulska E. (red.): Minimalizacja skutków środowiskowych pozyskiwania zwięzłych surowców skalnych. Studium na przykładzie Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. Wydawnictwo IGSMiE PAN, Kraków 2004, s. 160.
• 13. Pietrzyk-Sokulska E. (red.): Tereny pogórnicze szansą rozwoju obszarów ich występowania. Studium na przykładzie Wyżyny Krakowsko--Częstochowskiej. Wydawnictwo IGSMiE PAN, Kraków 2008, s. 190.
• 14. Pietrzyk-Sokulska E., Kulczycka J. (red.): Master Plan dla zbiorników Górka i Balaton. Wydawnictwo IGSMiE PAN, Kraków 2013, s. 114.
• 15. Słownik wyrazów obcych. PWN, Warszawa 1961.
• 16. Spaid S.: Ecovention current art. To transform ecologies. Cincinnati 2002.
• 17. Stawicki H.: Architektura krajobrazu w problematyce zrównoważonego rozwoju na wybranych obszarach pokopalnianych Kielc oraz innych regionów. KTN, Kielce 2002, s. 190.
• 18. Stawicki H.: Kształtowanie krajobrazu wyrobisk poeksploatacyjnych w górnictwie skalnym. Materiały Międzynarodowej Konferencji Naukowej „Kształtowanie krajobrazu terenów poeksploatacyjnych w górnictwie:, Kraków, 1-12 grudnia 2003 r., s. 25-42.
• 19. Ustawa Prawo geologiczne i górnicze z dnia 9 czerwca 2011 r. z późn. zm. (Dz.U. z 2015 r., poz. 196).
• 20. Woźniak P., Sikora R., Lasoń K., Markowiak M., Haisig J., Szulc J., Hagdorn H.: Geopark Góra Św. Anny – udokumentowanie i propozycja jego ochrony. PIG-PIB oddz. Sosnowiec 2010, s. 116 [https://www.pgi.gov.pl/docman-tree/oddzial-gornoslaski/2071-gora-sw-anny-opracowanie/file.html].
• 21. Wróblewski T.: Ochrona georóżnorodności w regionie świętokrzyskim. PIG, Warszawa 2000, s. 87.
• 22. www.jaworzno.pl/pl/natura/geosfera.
• 23. http://centrum-geoedukacji.pl/onas/informacja/id/21#pretty-Photo[pp_gal]/0/.
• 24. centrum-geoedukacji pl.
• 25. www.sztuka-architektury.pl.
• 26. www.rynekkamienia.pl.

Uwagi

PL

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę.