Przyczyny wyburzenia wieży warzywno-ogrodniczej Othmara Ruthnera w Wojewódzkim Parku Kultury i Wypoczynku w Chorzowie - utracone dziedzictwo innowacji technicznej

• Autorzy: Kleszcz Justyna

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0015.4807

Warianty tytułu

EN

The reasons for the demolition of the vegetable and garden Tower of Othmar Ruthner in the Woivodship Park of Culture and Recreation in Chorzów - the lost heritage of technical innovation

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem niniejszego artykułu jest analiza i ocena przyczyny wyburzenia w połowie lat 80. XX wieku obiektu autorstwa austriackiego konstruktora oraz wynalazcy Othmara Ruthnera. „Turmgewachshaus” jako system linii produkcyjnej fabryki świeżych warzyw i owoców został opracowany w najbardziej znanej formie przez Othmara Ruthnera w jego pracowni Ruthner Industrieanlagen fur Pflanzenbau G.m.b.H. Łączył w sobie najnowszą podówczas technologię hydroponiczną, umożliwiającą uprawę bezglebową, z technologią w pełni zautomatyzowanej linii produkcyjnej, którą w amerykańskich publikacjach na ten temat porównywano, nie bez przyczyny, z linią produkcyjną General Motors. Jeden z przykładów tego typu innowacyjnej realizacji znajdował się na terenie Polski, w wojewódzkim Parku Kultury i Wypoczynku (obecnie Park Śląski) w Chorzowie. Sam fenomen obiektu chorzowskiej farmy wieżowej, jako przykładu dziedzictwa architektonicznego Górnego Śląska niezwiązanego z tradycją przemysłu ciężkiego i wydobywczego, stanowi przyczynek do szerszej dyskusji na temat dziedzictwa architektonicznego tworzonego przez obiekty o funkcjach pomijanych dotychczas w badaniach nad historią architektury. Analiza przyczyn wyburzenia tego obiektu staje się istotna dla oceny możliwości realizacyjnych innych farm wertykalnych w przyszłości, stanowiąc w rzeczywistości zbiór czynników mogących przyczynić się do porażki nowo realizowanych obiektów miejskiego rolnictwa.

EN

The purpose of the paper is to analyze and evaluate the cause of demolition of the facility constructed by the Austrian constructor and inventor Othmar Ruthner in the mid-1980s. The "Turmgewachshaus" as the production line system of a fresh fruit and vegetable factory was developed in its best known form by Othmar Ruthner in his studio "Ruthner" Industrieanlagen fur Pflanzenbau G.m.b.H. It combined the latest hydroponic technology, enabling soilless cultivation, with the technology of a fully automated production line, which was compared in American publications, not without reason, with the General Motors production line. One of the examples of this type of innovative implementation was located in Poland, in the Voivodship Park of Culture and Recreation (currently Silesian Park) in Chorzów. The very phenomenon of the vertical greenhouse in Chorzów, as an example of the architectural heritage of Upper Silesia not related to the tradition of heavy and mining industry, contributes to a wider discussion about the architectural heritage created by buildings and spaces with functions that have so far been overlooked in research on the history of architecture. The analysis of the reasons for the demolition of this facility becomes important for the assessment of the implementation possibilities of other vertical farms in the future, constituting in fact a set of factors that could potentially contribute to the failure of newly constructed municipal agriculture facilities.

Słowa kluczowe

PL

wieża ogrodnicza; Ruthner Othmar; rolnictwo miejskie; farma wertykalna; wyburzenie; Wojewódzki Park Kultury i Wypoczynku w Chorzowie

EN

gardening tower; Ruthner Othmar; urban farming; vertical farm; demolition; Provincial Park of Culture and Recreation in Chorzów

• Wydawca: BUILDER CORP Sp. z o.o.
• Czasopismo: Builder
• Rocznik: 2021
• Tom: R.25, nr 12
• Strony: 32--35
• Opis fizyczny: Bibliogr. 11 poz., il.

Twórcy

autor

Kleszcz Justyna

• Politechnika Opolska, Wydział Budownictwa i Architektury

• https://orcid.org/0000-0002-7571-6367

Bibliografia

• [1] Borowik A., Park Śląski w Chorzowie. Projekty i realizacje z lat 1950-1989, Wydawnictwo Neriton, Warszawa 2020, s. 118.
• [2] Kleszcz J., Kmiecik P., Świerzawski J., Vegetable and gardening tower of Othmar Ruthner in the Voivodship Park of Culture and Recreation in Chorzów - the first example of vertical farming in Poland, Sustainability, Special Issue: Rural Landscape, Nature Conservation and Culture, Sustainability Vol. 12, iss. 13, 2020, DOI: 10.3390/su12135378.
• [3] Wien Museum Presse, The 1964 Vienna International Garden Show. Green post-war modernis 2014, www.wienmuseum.at/en/press (dostęp 03.05.2021).
• [4] https://katowice.wyborcza.pl/katowice/51,35055,18293422.html?i=5 [dostęp: 3.01.2021].
• [5] Kempińska Z. Kolejką linową przez… WPKiW. Rozmowa z dyr. Julianem Kobą, rozmawiała Zofia Kempińska, „Trybuna Robotnicza” 8-9.10.1966, 239 (7058), s. 4.
• [6] CAF-Jakubowski, Ogrodniczy gigant, „Trybuna Robotnicza” 28.02.1967, 50 (7179), s. 1.
• [7] Chojecka A. Społeczne funkcje Parku Śląskiego. Studium socjologiczne na przykładzie Katowic [rozprawa doktorska], Uniwersytet Śląski, Wydział Nauk Społecznych, Katowice 2018, s. 204.
• [8] Piksa Z. Park potrzebuje pomocy, „Trybuna Robotnicza” 8.06.1984, 136 (13296), s. 4.
• [9] Wojewódzki Park Kultury i Wypoczynku w Chorzowie, Pismo z dn. 5.01.1983 do „RUTHNER” Industrieanlagen fur Pflanzenbau ws. Szklarni wieżowej zlokalizowanej w Wojewódzkim Parku Kultury i Wypoczynku w Chorzowie, sygn. DN/48/83, Archiwum Parku Śląskiego w Chorzowie (niepublikowane).
• [10] Stowarzyszenie Naukowo-Techniczne Inżynierów i Techników Ogrodnictwa, „Opis techniczny”, załącznik do pisma do Zarządu Wojewódzkiego Parku Kultury i Wypoczynku w Chorzowie z dn. 14.05.1982, sygn. 1867/82, Archiwum Parku Śląskiego w Chorzowie (niepublikowane).
• [11] Pismo sygn. TT/4305/ZE-19/82, z 18.10.1982, Archiwum Parku Śląskiego w Chorzowie (niepublikowane).

Uwagi

Artykuł umieszczony w części "Builder Science"