Problems of the Integrated Urban Water Management. The Case of the Poznań Metropolitan Area (Poland)

• Autorzy: Mrozik K. , Przybyła C. , Pyszny K.

Warianty tytułu

PL

Problemy zintegrowanego zarządzania zasobami wodnymi na terenach zurbanizowanych na przykładzie Poznańskiego Obszaru Metropolitalnego

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

PL

Zintegrowane zarządzanie zasobami wodnymi na terenach zurbanizowanych (ang. IUWM – Integrated Urban Water Management) jest częścią europejskiej polityki wodnej opierającej się na zasadach zintegrowanego zarządzania zasobami wodnymi (ang. IWRM – Integrated Water Resources Management), która zakłada m. in., że zlewnia hydrograficzna stanowi podstawowy obszar wszelkich działań planistycznych i decyzyjnych. Z kolei system planowania przestrzennego w Europie opiera się na granicach administracyjnych, co utrudnia holistyczne podejście do zarządzania zasobami wodnymi w granicach zlewni. Zatem w celu realizacji IUWM niezbędna jest dobra wola polityczna, właściwe zarządzanie i spójna polityka wodna. Niniejsza praca koncentruje się na problemach zarządzania zasobami wodnymi w Poznańskim Obszarze Metropolitalnym (POM), a jej głównym celem jest analiza dokumentów planistycznych i strategicznych pod kątem ich podejścia do problemów IUWM oraz wskazanie potencjalnych rozwiązań. Według delimitacji zaproponowanej przez Wielkopolskie Biuro Planowania Przestrzennego POM obejmuje 45 gmin wraz z Poznaniem. W jego skład wchodzi 15 miast powiatowych i 15 pozostałych miast. Powierzchnia POM stanowi ok. 21% powierzchni województwa wielkopolskiego. Szczegółowe analizy dotyczyły zlewni Skórzynki zlokalizowanej na terenie miasta Poznania oraz gmin wiejskich Tarnowo Podgórne i Dopiewo. Zlewnia Skórzynki zajmuje 21% powierzchni swojego recypienta – Potoku Junikowskiego. Potok Junikowski został określony jako silnie zmieniona część wód i jest zagrożony nieosiągnięciem celów środowiskowych. Ze względu na silne zmiany morfologiczne przewiduje się dla niego derogacje czasowe z powodubraku możliwości technicznych oraz dysproporcjonalne koszty związane z renaturyzacją cieku (obszar silnie zurbanizowany). W pracy wykorzystano dokumenty z trzech poziomów planowania (lokalnego, regionalnego i krajowego), koncentrując się przede wszystkim na miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego, które są aktami prawa miejscowego i decydują o przeznaczeniu i sposobie zagospodarowania przestrzeni. W pracy przeanalizowano łącznie 38 obowiązujących planów miejscowych uchwalonych w latach 1995–2012 o łącznej powierzchni 165 ha. W planach dominowało przeznaczenie na budownictwo mieszkaniowe. Często jednak dopuszczano jednocześnie jako funkcję uzupełniającą nieuciążliwe usługi. Tylko 40% z analizowanych planów uwzględniało wskaźnik powierzchni i biologicznie czynnej. Wykonane analizy potwierdzają, że dokumenty planistyczne i strategiczne na poziomie krajowym uwzględniają zasady IWRM, pomimo braku jednoznacznej definicji tej polityki. Problemy mogą się jednak pojawić na etapie implementacji. Jednym z nich jest brak ustawy metropolitalnej, która mogłaby złagodzić konflikty pomiędzy gminami w strefie suburbanizacji a rdzeniem ośrodka metropolitalnego – głównym ośrodkiem miejskim.

Słowa kluczowe

EN

Integrated Urban Water Management (IUWM); Poznań Metropolitan Area; planning in water resources management; spatial planning

PL

zintegrowane zarządzanie zasobami wodnymi na terenach zurbanizowanych; Poznański Obszar Metropolitalny; planowanie w gospodarowaniu wodami; planowanie przestrzenne

• Wydawca: Politechnika Koszalińska
• Czasopismo: Rocznik Ochrona Środowiska
• Rocznik: 2015
• Tom: Tom 17, cz. 1
• Strony: 230--245
• Opis fizyczny: Bibliogr. 20 poz., rys.

Twórcy

autor

Mrozik K.

• Poznan University of Life Sciences

autor

Przybyła C.

• Poznan University of Life Sciences

autor

Pyszny K.

• Poznan University of Life Sciences

Bibliografia

• 1. Carter J.: Spatial planning, water and the Water Framework Directive: insights from theory and practise. The Geographical Journal. 173(4), 330– 342 (2007).
• 2. Chen D. Ch., Maksimovic C., Voulvoulis N.: Institutional capacity and policy options for integrated urban water management: a Singapore case study. Water Policy. 13(1), 63–68 (2011).
• 3. De Graaf R. E., Dahm R. J., Icke J., Goetgeluk R. W., Jansen S.J.T., Van De Ven F.H.M.: Receptivity to transformative change in the Dutch urban water management sector. Water Science & Technology. 60(2), 311–320 (2009).
• 4. Directive 2000/60/EC of the European Parliament and the Council of 23 October 2000 establishing a framework for Community action in the field of water policy (L 327/1 of 22.12.2000).
• 5. Directive 2007/60/EC of the European Parliament and the Council of 23 October 2007 on the assessment and management of flood risks (L 288/27 of 6.11.2007).
• 6. Directive 91/676/EEC of the European Parliament and the Council of 12 December 1991 on water protection against pollution caused by agricultural nitrates (L 375 of 31.12.1991)
• 7. Europe’s environment. The fourth assessment. European Environment Agency. Copenhagen. 2007.
• 8. Gourbesville P.: Challenges for integrated water resources management. Physics and Chemistry of the Earth. 33, 284–289 (2008).
• 9. Hoff H.: Global water resources and their management. Current opinion in Environmental Sustainability. 1, 141–147 (2009).
• 10. Kowalczak P.: Hierarchia potrzeb obszarowych małej retencji w dorzeczu Warty. Hierarchy of regional requirements of small-scale retention in theWarta catchment. [In Polish], IMGW. Warszawa 2001.
• 11. Krajowy program oczyszczania ścieków komunalnych. The National Programmefor Municipal Waste Water Treatment. [In Polish], KZGW. Warszawa2011.
• 12. Królikowska J., Królikowski A.: Opłaty za odprowadzanie wód opadowych – potrzeby i możliwości. Fees for a Storm Water Discharge – Needs and Possibilities. [In Polish], Rocznik Ochrona Środowiska (Annual Set the Environment Protection). 15, 1143–1152 (2013).
• 13. Malisz B.: Ekonomika kształtowania miast. Economics of city shaping. [In Polish], Warszawa 1963. 14. Mrozik K., Przybyła Cz.: An attempt to introduce cultivation and planning measures into the planning decision making process in order to improve water retaining capacity of river catchment. Pol. J. of Environ. Stud.22(6), 1767–1773 (2013).
• 15. Program wodnośrodowiskowy kraju. National Water and Environmental Program. [In Polish], KZGW, Warszawa 2010.
• 16. Przybyła Cz., Bykowski J., Mrozik K., Napierała M.: Rola infrastruktury wodno-melioracyjnej w procesie suburbanizacji. The Role of Water and Drainage System Infrastructure in the Process of Suburbanization. [In Polish], Rocznik Ochrona Środowiska (Annual Set the Environment Protection). 13, 769–786 (2011).
• 17. Savenije H.H.G., Van der Zaag P.: Integrated water resources management: Concepts and issues. Physics and Chemistry of the Earth. 33, 290– 297 (2008).
• 18. Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne [Dz. U. z 2012 r. poz. 145 ze zm.]. The Act of 18 July 2001 The Water Act (The Journal of Law of 2012, item 145 with later amendments) [In Polish].
• 19. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska [Dz. U. z 2008 r. nr 25 poz. 150 ze zm.]. The Act of 27 April 2001 The Environmental Protection Act (The Journal of Law of 2008, no. 25, item 145 with later amendments) [In Polish].
• 20. Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym [Dz. U. z 2012 r. poz. 647 ze zm.]. The Act of 27 March 2003 on planning and spatial development (The Journal of Law of 2012, item 647 with later amendments) [In Polish].