Przemiany krajobrazów wybranych wsi w dolinie Odry w województwie opolskim

• Autorzy: Wróbel Radosław

Warianty tytułu

EN

Landscape changes of chosen villages in the Oder river valley, in Opole province

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przeanalizowano zmiany struktury przestrzennej 5 wsi leżących w dolinie Odry, w województwie opolskim – Landzmierz, Kobylice, Zimnice Małe, Stobrawa, Szydłowice. Badania wykazują, iż na przestrzeni minionego wieku struktura przestrzenna, układ oraz wielkość wsi uległy pewnym zmianom. Nie są to jednak duże zmiany, wpływające na istotne przekształcenie krajobrazu tych obszarów i zmianę ich charakteru. W ostatnim czasie nie rozwija się tam nowa zabudowa, a istniejąca pochodzi z przełomu XIX i XX w. oraz początku XX w. Dzieje się tak mimo tego, że obszary te bardzo często mają wysokie walory przyrodnicze, sprzyjające funkcjom wypoczynkowym, rekreacyjnym a zatem mogłyby się tam rozwijać różne typy zabudowy.

EN

River valleys are very important component of landscape. They have huge meaning in his structure and function, as well as in preservation of living resources. River valleys are also most valuable and universal ecological corridors. Rural landscape in river valleys was shaped by many factors over years. However, in present moment one of the main factors effecting rural landscape in river valley, beside socio-conomic aspects, is factor related with. Villages chosen to research are exposed on seasonally flooding. They have touched in a great extent by flood in 1997. The basic research objective was determination if and in what degree this factor effects rural landscape conversions and evolution and what is the Oder river influence on forming and development of village. The other research objective was determination of potential farthest capability of rural landscape transformation in the Oder river valley. Analysis of chosen village indicate some changes in their spatial structure. There were not important change in spatial system, however has followed buildings concentration and density. Bigger changes appear on village in suburban zone, what indicate that socio-economic factors have significant influence on village development, exceeding even flood hazard aspects. Location in Oder river valley area is a factor braking intensive development and transformation of landscape.

Słowa kluczowe

PL

dolina rzeczna; krajobraz; przemiany; wieś

EN

river valley; landscape; transformations; village

• Wydawca: Komisja Krajobrazu Kulturowego Polskiego Towarzystwa Geograficznego
• Czasopismo: Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
• Rocznik: 2009
• Tom: nr 12
• Strony: 140--149
• Opis fizyczny: Bibliogr. 16 poz., ryc., tab.

Twórcy

autor

Wróbel Radosław

• Uniwersytet Opolski; Katedra Ochrony Powierzchni Ziemi, Opole, Polska

Bibliografia

• Andrejczuk W., 2007: Krajobrazy dolin rzecznych, [w:] Doliny rzeczne. Przyrodakrajobraz-człowiek (red.): Myga-Piątek U., Prace Komisji Krajobrazu kulturowego PTG nr 7, Sosnowiec, s. 10.
• Chowaniec M., 1989: Zarys teorii i zasad kształtowania osiedli i terenów wiejskich, Kraków.
• Czaja S.W., 2007: Wpływ zabudowy hydrotechnicznej oraz eksploatacji surowców budowlanych na kształtowanie krajobrazu doliny górnej Odry od połowy XVIII wieku, [w:] Doliny rzeczne. Przyroda-krajobraz-człowiek (red.): Myga-Piątek U., Prace Komisji Krajobrazu kulturowego PTG nr 7, Sosnowiec, s. 325-336.
• Gacka-Grzesikiewicz E., Cichocki Z., 2001: Program ochrony dolin rzecznych w Polsce, Instytut Ochrony Środowiska, Warszawa, s. 12-16, 103-104.
• Kiełczewska-Zaleska M., 1976: Geografia osadnictwa. Zarys problematyki, PWN, Warszawa
• Kostrowicki A. S., 1992: System człowiek – środowisko w świetle teorii ocen, Pr. Geogr.. IGiPZ PAN, t. 156, Warszawa, ss. 115.
• Koziarski S., 1991: Żegluga na Odrze, Opole, ss. 171
• Nowak A.(red.), 2001: Ostoje przyrody Natura 2000 w województwie opolskim. Zeszyt Specjalny OTPN, Opole, ss. 173
• Olaczek R., 2000: Antropogeniczne czynniki przekształcania dolin rzecznych, [w:] Rzeki. Kultura. Cywilizacja. Historia, t 9 (red.): Kuriata J., Katowice, s. 119-141.
• Pancewicz. A., 2003: Rola rzek w rozwoju przestrzennym historycznych miast nadrzecznych, [w:] Woda w przestrzeni przyrodniczej i kulturowej (red.): Myga-Piątek U., Prace Komisji Krajobrazu kulturowego PTG nr 2, Sosnowiec, s 275 – 285.
• Piskozub M., 2001: Rzeki w dziejach cywilizacji, Toruń, ss.252.
• Plit J., 2003, Wały przeciwpowodziowe – antropogeniczny element krajobrazu, [w:] Woda w przestrzeni przyrodniczej i kulturowej (red.): Myga-Piątek U., Prace Komisji Krajobrazu kulturowego PTG nr 2, Sosnowiec, s 171-178.
• Richling A., 2006, Czy istnieją krajobrazy naturalne i kulturowe, [w:] Problemy Ekologii Krajobrazu (red.): W. Wołoszyn, Zakład Ochrony Środowiska UMCS, Lublin s. 121-122.
• Żarska B., 2003, Ochrona krajobrazu, Wyd. SGGW, Warszawa, s. 140-148.
• Mapy topograficzne 1:10 000, arkusze Reńska Wieś, Stare Koźle, Przywory, Stobrawa, Lubsza, Kościerzyce, Główny Geodeta Kraju.
• Topographische Karte, Messtischblätter 1: 25 000, arkusze Peisterwitz, Stoberau, Proskau, Heydebreck, Herausgegeben von der Preussichen Landesaufnahme, Berlin.