Międzygminne połączenia transportem miejskim w zespołach osadniczych poza ośrodkami wojewódzkimi w Polsce

• Autorzy: Bocheński Tadeusz

Identyfikatory

DOI

10.4467/2543859XPKG.22.013.16607

Warianty tytułu

EN

Inter-communal connections by municipal transport in settlement complexes outside voivodeship centers in Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Publiczny transport zbiorowy stanowi najważniejszą usługę publiczną, a jego organizacja jest głównym przedmiotem współpracy w miejskich obszarach funkcjonalnych. Dotychczasowe badania w zakresie jego rozwoju w Polsce dotyczyły głównie największych miast, pomijając mniejsze ośrodki i ich zespoły. Przeprowadzona analiza ma częściowo uzupełnić tę lukę poznawczą. Celem badań było określenie zasięgu i ocena poziomu rozwoju systemów lokalnego transportu zbiorowego w zespołach osadniczych niezwiązanych z ośrodkami wojewódzkimi w Polsce. Interesująca była również odpowiedź na pytanie o zasięg współpracy międzygminnej w tym zakresie na tle wyznaczonych MOF i ZIT. Zidentyfikowano 23 zespoły osadnicze poza ośrodkami wojewódzkimi w Polsce, na terenie których transport miejski obsługiwał połączenia międzymiastowe. Transport miejski w tych zespołach obsługiwał łącznie 141 gmin, w tym 76 miast. Zamieszkiwało je łącznie 3,3 mln osób. Na ich terenie działało ogółem 28 operatorów transportu miejskiego uruchamiających 656 linii komunikacyjnych. Gminy te były w różnym stopniu pokryte siecią połączeń.

EN

Collective public transport is the most important public service and its organization is the main focus of cooperation in functional urban areas. So far, research on its development in Poland concerned mainly the largest cities, excluding smaller centers and their complexes. The conducted analysis is to partially fill this cognitive gap. The aim of the research was to determine the range and assessment of the level of development of local collective transport systems in settlement complexes unrelated to voivodeship centers in Poland. The answer to the question about the scope of inter-municipal cooperation in this respect in comparison to the designated FUAs and ITIes was also interesting. The 23 settlement complexes were identified outside voivodship centers in Poland, where urban transport served intercity connections. Urban transport in these complexes was serviced by a total of 141 communes, including 76 cities. They were inhabited by a total of 3,3 million people. There were a total of 28 public transport operators operating in their area, running 656 communication lines. These communes were covered with a network of connections to a different extent.

Słowa kluczowe

PL

komunikacja miejska; transport miejski; lokalny transport zbiorowy; ośrodek niemetropolitalny; połączenia międzygminne

EN

intercommunal connections; local public transport; municipal transport; nonmetropolitan center

• Wydawca: Komisja Geografii Komunikacji Polskiego Towarzystwa Geograficznego ; Uniwersytet Gdański. Katedra Geografii Rozwoju Regionalnego
• Czasopismo: Prace Komisji Geografii Komunikacji PTG
• Rocznik: 2022
• Tom: nr 25(3)
• Strony: 7--23
• Opis fizyczny: Bibliogr. 62 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Bocheński Tadeusz

• Instytut Gospodarki Przestrzennej i Geografii Społeczno-Ekonomicznej, Uniwersytet Szczeciński, Mickiewicza 64, 71-101 Szczecin

• https://orcid.org/0000-0001-6172-7914

Bibliografia

• [1] Bartosiewicz B., Wiśniewski Sz., 2016, Lokalny transport zbiorowy w Łodzi w świetle badań dostępności, Prace Komisji Geografii Komunikacji PTG, 19 (2), 31-43.
• [2] Bocheński T., 2020, Transport miejski w ośrodkach wojewódzkich w Polsce [w:] T. Bocheński (red.), Ośrodki wojewódzkie w Polsce – ujęcie alternatywne część I, Badania Miast t. I, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin, s. 64-87.
• [3] Bocheński T., 2021, Ośrodki subregionalne w Polsce, Badania Miast t. IV, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin.
• [4] Bogusławski J., 2010, Infrastruktura i inżynieria ruchu transportu miejskiego, [w:] O. Wyszomirski (red.), Transport miejski ekonomika i organizacja, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Sopot, 34-53.
• [5] Gadziński J., 2010, Ocena dostępności komunikacyjnej przestrzeni miejskiej na przykładzie Poznania, Biuletyn Instytutu Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej UAM w Poznaniu, Seria Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna, 13, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
• [6] Gadziński J., 2013, Funkcjonowanie lokalnego systemu transportowego na tle współczesnych procesów urbanizacyjnych. Przykład aglomeracji poznańskiej, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
• [7] Gadziński J., 2016, Wpływ dostępności transportu publicznego na zachowania transportowe mieszkańców – przykład aglomeracji poznańskiej, Prace Komisji Geografii Komunikacji PTG, 19 (1), 31-42.
• [8] Gadziński J., Beim M., 2009, Dostępność przestrzenna lokalnego transportu publicznego w Poznaniu, Transport Miejski i Regionalny, 5, 10-16.
• [9] Gadziński J., Beim M., 2010, Dostępność czasowa celów podróży przy dojazdach lokalnym transportem publicznym w Poznaniu, Transport Miejski i Regionalny, 3, 9-13.
• [10] Gadziński J., Goras E. (red.), 2019), Transport i mobilność miejska. Raport o stanie polskich miast, Instytut Rozwoju Miast i Regionów, Warszawa.
• [11] Gajda A., Salata-Kochanowski P., 2017, Transport, [w:] K. Janas, W. Jarczewski (red.), Raport o stanie polskich miast. Zarządzanie i współpraca w miejskich obszarach funkcjonalnych, Instytut Rozwoju Miast, Kraków, 50-63.
• [12] Guzik R., Kołoś A., Fiedeń Ł., Kocaj A., Wiedermann K., 2020, Dostępność komunikacyjna i relacje przestrzenne w województwie pomorskim, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
• [13] Guzik R., Kołoś A., Fiedeń Ł., Kocaj A., Wiedermann K., 2021a, Dostępność komunikacyjna i relacje przestrzenne w województwie kujawsko-pomorskim, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
• [14] Guzik R., Kołoś A., Fiedeń Ł., Kocaj A., Wiedermann K., 2021b, Dostępność komunikacyjna i relacje przestrzenne w województwie łódzkim, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
• [15] Guzik R., Kołoś A., Fiedeń Ł., Kocaj A., Wiedermann K., 2021c, Dostępność komunikacyjna i relacje przestrzenne w województwie warmińsko-mazurskim, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
• [16] Guzik R., Kołoś A., Fiedeń Ł., Kocaj A., Wiedermann K., 2021d, Dostępność komunikacyjna i relacje przestrzenne w województwie zachodniopomorskim, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
• [17] Guzik R., Kołoś A., Fiedeń Ł., Kocaj A., Wiedermann K., 2022, Dostępność komunikacyjna i relacje przestrzenne w województwie małopolskim, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
• [18] Gwóźdź P., 2004, Komunikacja tramwajowa jako podstawa miejskiego systemu transportowego na przykładzie miasta Łódź, Uniwersytet Łódzki, Łódź.
• [19] Józefowicz M., Kołodziejski H., 2010, Etapy rozwoju transportu miejskiego, [w:] O. Wyszomirski (red.), Transport miejski ekonomika i organizacja, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Sopot, 15-25.
• [20] Kołodziejski H., 2010, Pojęcie, zakres i zasięg działania transportu miejskiego, [w:] O. Wyszomirski (red.), Transport miejski ekonomika i organizacja, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Sopot, 12-15.
• [21] Koncepcja przestrzennego zagospodarowania kraju 2030 przyjęta przez Radę Ministrów 13 grudnia 2011 r. i zmieniona po reasumpcji w dniu 21 marca 2012 r., Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa.
• [22] Liberalizacja rynku miejskich przewozów autobusowych, 2019, TOR – Zespół Doradców Gospodarczych, Warszawa.
• [23] Mazur K., 2018, Zróżnicowanie przestrzenne sieci tramwajowej konurbacji katowickiej na tle zagospodarowania przestrzennego, Prace Komisji Geografii Komunikacji PTG, 21 (2), 17-32.
• [24] Ratajczak W. (red.), 2009, Transport publiczny – konkurencyjność względem transportu samochodowego i rowerowego na terenie miasta Poznania, Urząd Miasta Poznania, Poznań.
• [25] Rechłowicz M., Soczówka A., 2012, Publiczny transport zbiorowy w przestrzeni konurbacji rybnickiej, Prace Wydziału Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego, 78, Sosnowiec.
• [26] Rosik P., Pomianowski W., Goliszek S., Stępniak M., Kowalczyk K., Guzik R., Kołoś A., Komornicki T., 2017, Multimodalna dostępność transportem publicznym gmin w Polsce, Prace Geograficzne 258, IGiPZ PAN, Warszawa.
• [27] Soczówka A., 2012a, Zróżnicowanie struktury przestrzennej komunikacji miejskiej w konurbacji katowickiej, Prace Wydziału Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego, 76, Uniwersytet Śląski, Wydział Nauk o Ziemi, Sosnowiec.
• [28] Soczówka A., 2012b, Dostępność przestrzenna komunikacji miejskiej w konurbacji katowickiej, [w:] P. Rosik, W. Wiśniewski (red.), Dostępność i mobilność w przestrzeni, IGiPZ PAN, Warszawa, 197-204.
• [29] Szymczak M., 2012, Transport publiczny w aglomeracji poznańskiej – propozycje usprawnień, Biblioteka Aglomeracyjna, 19, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
• [30] Śleszyński P., 2016, Współczesne i prognozowane uwarunkowania demograficzno-migracyjne w rozwoju miejskiego systemu osadniczego Polski, Konwersatorium Wiedzy o Mieście, 1 (29), 97-106.
• [31] Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym, Dz. U. 2001 Nr 125 poz. 1371 (stan na 06.06.2022 r.).
• [32] Ustawa z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym, Dz.U.2021.1371 (stan na 01.01.2022).
• [33] Wyszomirski O., 2008, Transport miejski, [w:] W. Rydzkowski, K. Wojewódzka-Król (red.), Transport. Spedycja i logistyka w procesie integracji z Unią Europejską, PWN, Warszawa.
• [34] Wyszomirski O. (red.), 2010, Transport miejski. Ekonomika i organizacja, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Sopot.
• Źródła internetowe:
• [35] BDL GUS, https://bdl.stat.gov.pl/BDL/start [dostęp: 07.2022].
• [36] Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia, https://metropoliagzm.pl/metropolia-dzis/ [dostęp: 19.03.2022].
• [37] Komunalny Związek Komunikacyjny GOP, https://rozkladkzkgop.pl/miasto/czerwionka-leszczyny/ [dostęp: 03.23.2022].
• [38] Komunikacja Autobusowa w Świnoujściu, http://www.ka.swinoujscie.pl/komunikacja-autobusowa/rozklad-jazdy [dostęp: 14.07.2022].
• [39] Miejski Zakład Komunalny Sp. z o.o. w Stalowej Woli, https://www.mzk.stalowa-wola.pl/ [dostęp: 23.02.2022].
• [40] Międzygminny Związek Komunikacyjny z siedzibą w Jastrzębiu-Zdroju, http://mzkjastrzebie.com/, http://e-biletmzkjastrzebie.com:8081/ [dostęp: 03.03.2022].
• [41] MKS Krosno, http://mks-krosno.pl/ [dostęp: 23.02.2022].
• [42] MKS Sanok, https://mks.spgk.com.pl/o-firmie/rozklad-jazdy/ [dostęp: 23.02.2022].
• [43] MPK Częstochowa, https://www.czestochowa.pl/rozklady-jazdy [dostęp: 14.07.2022].
• [44] MPK Radomsko, http://www.mpk-radomsko.pl/rozklad-jazdy/schematy-linii-autobusowych [dostęp: 14.07.2022].
• [45] MPK Sieradz, https://mpksieradz.pl/ [dostęp: 28.02.2022].
• [46] MPK Zduńska Wola, https://mpk.zdunskawola.net/ [dostęp: 28.02.2022].
• [47] MZK Gorlice, https://www.mzkgorlice.pl/rozklad-jazdy-17-09-2019/ [dostęp: 14.07.2022].
• [48] MZK Jastrzębie Zdrój, http://mzkjastrzebie.com/ [dostęp: 28.02.2022].
• [49] MZK Krotoszyn, http://mzk.krotoszyn.pl/linie/ [dostęp: 14.07.2022].
• [50] MZK Oświęcim, https://www.mzk.oswiecim.pl/pl/rozklad¬-jazdy.html [dostęp: 14.07.2022].
• [51] MZK Piła, http://www.mzk.pila.pl/ [dostęp: 23.02.2022].
• [52] MZK w Bielsku-Białej, https://mzk.bielsko.pl/https://rozklady.bielsko.pl/#lines/.
• [53] MZK Żagań, http://mzkzagan.webd.pl/ [dostęp: 23.02.2022].
• [54] Open street map, https://www.openstreetmap.org [dostęp: 21-28.02.2022].
• [55] PKM w Jaworznie, https://www.pkm.jaworzno.pl/rozklady/ [dostęp: 14.07.2022].
• [56] Pleszewskie Linie Autobusowe, 2022, http://plapleszew.pl/?page_id=1002 [dostęp: 14.07.2022].
• [57] Rozkład jazdy KZK GOP, https://rozkladkzkgop.pl/ [dostęp: 19.03.2022].
• [58] Zarząd Transportu Zbiorowego w Rybniku, http://www.ztz.rybnik.pl/ [dostęp: 03.03.2022].
• [59] ZDKiUM Wałbrzych, https://zdkium.walbrzych.pl/ [dostęp: 22.02.2022].
• [60] ZKKM Chrzanów, http://www.zkkm.pl/rozklady/ [dostęp: 14.07.2022].
• [61] ZKM Bielawa, http://zkm.um.bielawa.pl/PL/site/12/Strona-Glowna [dostęp: 18.02.2022].
• [62] ZKM Zawiercie Sp. z o.o., https://www.zkm-zawiercie.com.pl/rozklad [dostęp: 22.02.2022].

Uwagi

PL

Opracowanie rekordu ze środków MEiN, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2022-2023)