Złoto w potokach i pegmatycie z rejonu Strzelina

• Autorzy: Markowiak Marek , Lasoń Krzysztof

Identyfikatory

DOI

10.7306/bpig.51

Warianty tytułu

EN

Gold in streams and pegmatite in the Strzelin region (Eastern Sudetes)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Wykonano badania próbek szlichowych z potoków w czterech rejonach morawsko-śląskiej strefy tektonicznej: Wzgórz Strzelińskich (5 szlichów), Piotrowic Polskich (9 szlichów), Kamiennej Góry (4 szlichy) i w celach porównawczych w rejonie Głuchołaz (7 szlichów). Dokonano mikroskopowej analizy mineralogicznej i oceny stopnia obtoczenia minerałów występujących w badanych próbkach. W próbkach z badanych potoków występuje złoto w ilościach od 0 do 16 ziaren w 10 l aluwiów. Złoto we współczesnych aluwiach z rejonów Wzgórz Strzelińskich, Piotrowic Polskich i Kamiennej Góry jest bardzo drobnoziarniste i nie tworzy koncentracji istotnych pod względem ekonomicznym. W pegmatycie z kamieniołomu granitu w Kamiennej Górze stwierdzono obecność elektrum, co sugeruje możliwość występowania mineralizacji Au w górnych, usuniętych przez erozję, partiach intruzji.

EN

Pan concentrates separated from stream sediments of four regions of the Moravian-Silesian tectonic zone have been analysed. 5 samples were collected from the Strzelin Hills, 9 from the Piotrowice Polskie area, 4 from the Kamienna Góra area and for comparative purposes, 7 from the Głuchołazy region. The microscopic analysis and evaluation of degree roundness of minerals that occur in tested samples were made. Gold occurs in samples from tested streams in quantities from 0 to 16 grains in 10 l of sediments. In the modern alluvia of the Strzelin Hills, the Piotrowice Polskie and the Kamienna Góra regions Au is very fine-grained and do not make economic concentracions. In the pegmatite from the Kamienna Góra granite quarry the presence of electrum was observed, suggesting the possibility of occurrence of Au mineralization in the upper, eroded parts of intrusion.

Słowa kluczowe

PL

Au; szlichy; kruszce; morawsko-śląska strefa tektoniczna; Strzelin; Głuchołazy

EN

Au; pan concentrates; ores; Moravian-Silesian tectonic zone; Strzelin; Głuchołazy

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
• Rocznik: 2021
• Tom: nr 478
• Strony: 49--66
• Opis fizyczny: Bibliogr. 31 poz., rys., tab., zdj.

Twórcy

autor

Markowiak Marek

• Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, Oddział Górnośląski, ul. Królowej Jadwigi 1, 41-200 Sosnowiec

autor

Lasoń Krzysztof

• Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, Oddział Górnośląski, ul. Królowej Jadwigi 1, 41-200 Sosnowiec

Bibliografia

• [1] BADURA J., 1979 – Detailed map of the Sudetes, map sheet Stolec 1:25,000. Geol. Inst., Warszawa.
• [2] BADURA J., PRZYBYLSKI B., 1994 – Szczegółowa mapa geologiczna Polski 1:50 000, ark. Nysa (904). Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• [3] BARANIECKI L., BEREZOWSKA B., MORAWSKI T., 1970 – Szczegółowa mapa geologiczna Sudetów 1:25 000, ark. Kijów. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• [4] BEREZOWSKA B., BEREZOWSKI Z., CWOJDZIŃSKI S., 1991 – Szczegółowa mapa geologiczna Sudetów 1:25 000, ark. Jegłowa. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• [5] BOBIŃSKI W., 2009 – Szczegółowa mapa geologiczna Polski 1:50 000, ark. Głuchołazy (936). Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• [6] BUŁA Z., ŻABA J., 2005 – Pozycja tektoniczna Górnośląskiego Zagłębia Węglowego na tle prekambryjskiego i dolnopaleozoicznego podłoża. W: Przew. 76 Zjazdu PTG, Rudy k/Rybnika: 14–42.
• [7] CWOJDZIŃSKI S., PACUŁA J., 2009a – Szczegółowa mapa geologiczna Polski 1:50 000, ark. Strzelin (837). Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• [8] CWOJDZIŃSKI S., PACUŁA J., 2009b – Szczegółowa mapa geologiczna Polski 1:50 000, ark. Ząbkowice Śląskie (869). Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• [9] DYJOR S., 1975 – Młodotrzeciorzędowe ruchy tektoniczne w Sudetach i na bloku przedsudeckim. W: Mat. Symp. Współczesne i neotektoniczne ruchy skorupy ziemskiej na obszarze Polski, T 1: 121–132. Wydaw. Geol., Warszawa.
• [10] GRODZICKI A., 1972 – Petrografia i mineralogia piasków złotonośnych Dolnego Śląska. Geol. Sudetica, 6: 233–288.
• [11] GRODZICKI A., 1979 – Złoto. W: Surowce mineralne Dolnego Śląska (red. K. Dziedzic i in.): 165–173. ZNiO PAN, Wrocław.
• [12] GRODZICKI A., 2002 – Osady złotonośne okolic Głuchołaz w świetle badań geologicznych. W: Konferencja naukowa „Europejskie dziedzictwo górnictwa złota na terenie Głuchołaz i Zlatych Hor”, Głuchołazy: 50–56.
• [13] JANECZEK J., KOZŁOWSKI K., ŻABA J., 1991 – Zbieramy minerały i skały. Wydaw. Geol., Warszawa.
• [14] KARWOWSKI L., 1991 – Sprawozdanie z realizacji prac geologiczno-poszukiwawczych za złotem i rudami polimetalicznymi w rejonie Głuchołazy – Prudnik w miejscowościach Głuchołazy, Jarnołtówek, Podlesie, gminy: Głuchołazy i Prudnik, woj. opolskie. Narod. Arch. Geol. PIG-PIB, Warszawa.
• [15] KRAWCZYK M., 2002 – Głuchołaskie zagłębie złota. W: Konferencja naukowa „Europejskie dziedzictwo górnictwa złota na terenie Głuchołaz i Zlatych Hor”, Głuchołazy: 16–21.
• [16] LASOŃ K., MARKOWIAK M., HABRYN R., BAZARNIK J., 2018 – Perspektywy wystąpień rud metali Mo, Cu, W, Au i in. w waryscyjskiej strefie kolizyjnej Brunovistulicum z Masywem Czeskim na tle mineralizacji przesuwczej strefy uskokowej Kraków – Lubliniec. Narod. Arch. Geol. PIG-PIB, Warszawa.
• [17] MAZUR S., KRÖNER A., SZCZEPAŃSKI J., TURNIAK K., HANŽL P., MELICHAR R., RODIONOV N.V., PADERIN I., SERGEV, S.A., 2010 – Single zircon U-Pb ages and geochemistry of granitoid gneisses from SW Poland: evidence for an Avalonian affinity of the Brunian microcontinent. Geol. Mag., 147: 508–526.
• [18] MIKULSKI S. Z., WIERCHOWIEC J. 2013 – Placer scheelite and gold from alluvial sediments as indicators of primary mineralisation – examples from SW Poland. Geol. Quart., 57, 3: 503–514.
• [19] MUSZER A., ŁUSZCZKIEWICZ A., 1997 – Występowanie złota w osadach Białej Głuchołaskiej i Złotego Potoku (Głuchołaz – Jarnołtówek). Metale szlachetne w NE części Masywu Czeskiego i obszarach przyległych – geneza, występowanie, perspektywy. W: Konferencja Naukowa, Jarnołtówek 19–21 czerwca 1997: 133–138. Wydaw. UWr, Wrocław.
• [20] OBERC J., 1966 – Geologia krystaliniku Wzgórz Strzelińskich. Studia Geol. Pol., 20: 1–187.
• [21] OBERC-DZIEDZIC T., 1991 – Pozycja geologiczna granitoidów strzelińskich. Acta Univ. Wrat., 1375, Pr. Geol.-Miner., 29: 295–324.
• [22] OBERC-DZIEDZIC T., SZCZEPAŃSKI J., 1995 – Geologia krystaliniku Wzgórz Strzelińskich. W: Przewodnik 66 Zjazdu PTG, Wrocława 21–24.09.1995: 111–126.
• [23] OBERC-DZIEDZIC T., PIN C., DUTHOU J.L., COUTURIE J.P., 1996 – Age and origin of the Strzelin granitoids (Fore-Sudetic Block, Poland): 87Rb/86Sr data. Neues Jahrbuch Mineralogie, Abhandlungen, 171: 187–198.
• [24] OBERC-DZIEDZIC T., KLIMAS S., KRYZA R., FANNING C.M., 2003 – SHRIMP U-Pb zircon geochronology of the Strzelin gneiss, SW Poland: evidence for a Neoproterozoic thermal event in the Fore-Sudetic Block, Central European Variscides. Int. J. Earth Sci. (Geol. Rundsch.), 92: 701–711.
• [25] SOKOŁOWSKA G., WOJCIECHOWSKI A., 1995 – Geochemiczna ocena złotonośności perspektywicznych utworów geologicznych Polski. Narod. Arch. Geol. PIG-PIB, Warszawa.
• [26] WIERCHOWIEC J., 1995 – Złotonośność „plioceńskich” osadów paleodoliny Białej Głuchołaskiej i jej dopływów. Pos. Nauk. Państw. Inst. Geol., 51: 29–31.
• [27] WIERCHOWIEC J., 2002 – Złotonośność trzeciorzędowych i czwartorzędowych osadów rzecznych na przedpolu Sudetów wschodnich. Prz. Geol., 50, 9: 818–819.
• [28] WIERCHOWIEC A., WOJCIECHOWSKI A., 1997 – Perspektywy występowania złota w osadach okruchowych trzeciorzędu i czwartorzędu rejonu Otmuchów – Głuchołazy – Prudnik. Metale szlachetne w NE części Masywu Czeskiego i obszarach przyległych – geneza, występowanie, perspektywy. W: Konferencja Naukowa, Jarnołtówek 19–21 czerwca 1997: 99–104. Wydaw. UWr, Wrocław.
• [29] WOJCIECHOWSKI, A., 1996 – Studium rozwoju trzeciorzędowej i czwartorzędowej sieci rzecznej na przedpolu Sudetów Wschodnich w aspekcie występowania złota. Nar. Arch. Geol. PIG-PIB, Warszawa.
• [30] WOJCIECHOWSKI, A., 1997 – Przejawy złota pierwotnego w amfibolitach okolic Burgrabic k. Głuchołazów. Metale szlachetne w NE części Masywu Czeskiego i obszarach przyległych. Geneza, występowanie, perspektywy. W: Konferencja Naukowa, Jarnołtówek 19–21 czerwca 1997 r: 68. Wydaw. UWr, Wrocław.
• [31] WÓJCIK L., 1963 – Szczegółowa mapa geologiczna Sudetów 1:25 000, ark. Kuropatnik. Inst. Geol., Warszawa.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2021).